«Ἡ ἀπειλή τῆς Τεχνητῆς Νοημοσύνης γιά τήν ἀνθρωπότητα»!
«Ἡ ἀπειλή τῆς Τεχνητῆς Νοημοσύνης
γιά τήν ἀνθρωπότητα»!
Σέ προηγούμενο τεῦχος τῆς Εὐλογίας πού ἐκδόθηκε στό τέλος τῆς περασμένης χρονιᾶς (Τεῦχος 244, Δεκέμβριος 2022) γράψαμε γιά τό τί ἀκριβῶς εἶναι ἡ Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) καί ἀκροθιγῶς ἀναφερθήκαμε στίς ἀρνητικές ἐπιπτώσεις πού μπορεῖ νά ἔχει στήν κοινωνία καί παρουσιάσαμε καί ἕνα «ἄρθρο», πού εἶχε γράψει τό ChatGPT 3 μέ θέμα «Πεῖσε μας ὅτι ἡ ΤΝ καί τά Ρομπότ δέν ἀπειλοῦν τήν ἀνθρωπότητα». Ἕξι μῆνες μετά ἐπανερχόμεθα, γιατί οἱ ἐξελίξεις στόν τομέα εἶναι ραγδαῖες καί ἡ ἀνθρωπότητα φαίνεται νά ἔχει μπεῖ σέ μιά παράξενη τροχιά.
Αὐτό ἀκριβῶς ὑποδηλώνει ἡ δημόσια δήλωση, ἡ ὁποία ἐκδόθηκε ἀπό τό μή κερδοσκοπικό Κέντρο γιά τήν Ἀσφάλεια τῆς ΤΝ καί τήν ὁποία ἔσπευσαν νά προσυπογράψουν ὅλοι οἱ “παγκόσμιοι ἠγέτες” τῆς ΤΝ καθώς καί ἄλλες σημαίνουσες προσωπικότητες, 300 στό σύνολο1.
Ἡ ἀκριβής μετάφραση τῆς δήλωσης ἔχει ὡς ἑξῆς: «Ἡ ἐξάλειψη τοῦ κινδύνου ἐξαφάνισης τῆς ἀνθρωπότητος ἐξ αἰτίας τῆς ΤΝ θά πρέπει νά ἀποτελεῖ παγκόσμια προτεραιότητα μαζί μέ ἄλλους κινδύνους εὐρείας κλίμακας, ὅπως οἱ πανδημίες καί ὁ πυρηνικός πόλεμος».
ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ κατά τοῦ π. Βασιλείου Βολουδάκη
ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ
κατά τοῦ π. Βασιλείου Βολουδάκη
καί τῆς Πρεσβυτέρας Νινέττας Βολουδάκη
γιά τόν ἀντιστασιακό τους ἀγῶνα
κατά τῆς ψευδοπανδημίας!
Λίγες ἡμέρες μετά τήν ἑορτή τῆς Παναγίας μας ἔφθασε στά χέρια τοῦ π. Βασιλείου Βολουδάκη ἀπό λάθος διεύθυνση καί, φυσικά, χωρίς σύννομη παράδοση, ἡ Κλήση τους (αὐτοῦ καί τῆς Πρεσβυτέρας του) σέ δίκη γιά τήν γραπτή καί διαδικτυακή τους ἔκφραση κατά τήν διάρκεια τῆς πολιτικοκατασκευασμένης ψευδοπανδημίας!
Ἡ παραπομπή τοῦ Διευθυντοῦ Συντάξεως τοῦ Περιοδικοῦ μας καί τῆς πρεσβυτέρας του σέ δίκη ἔγινε ἀπό τόν εἰσαγγελέα Πρωτοδικῶν Ἀθηνῶν κ. Ἰωακείμ Κασωτάκη μετά ἀπό γραπτή καταγγελία 3 μαρτύρων, κατοίκων τῆς Ἀργολίδος!
ΕΚΟΙΜΗΘΗ Ο π. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΙΑΡΗΣ
ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΕΥΚΑΚΙΩΝ
Τό πρωί τῆς ἑορτῆς τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου, 8 Σεπτεμβρίου 2023, ἐκοιμήθη ὁ Πρωτοπρεσβύτερος π. Φίλιππος Μίαρης σέ ἡλικία 89 ἐτῶν.
Ὁ σεβαστός Γέρων ὑπηρέτησε στό Ἰδιαίτερο Γραφεῖο τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου τοῦ Α΄καί διηκόνησε ὡς Ἐφημέριος στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Νικολάου Πευκακίων Ἀθηνῶν.
Ἡ Νεκρώσιμος Ἀκολουθία θά τελεσθῇ στόν Ἱ. Ναόν πού ὑπηρέτησε τήν Δευτέρα 11 Σεπτεμβρίου 2023 στίς 11 π.μ. καί ἡ κήδευσή του θά γίνῃ στό Α΄ Κοιμητήριο.
Ὁ Κύριος νά τόν ἀναπαύσῃ καί νά ἀνταμείψῃ τούς κόπους του ἐν τῇ Ἐπουρανίῳ Βασιλεία Του.
ΕΚ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ
Ο Σεβ. Επίσκοπος Άσσου Τιμόθεος Τόρρες στον Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Πευκακίων (18/6/2023)
«ΕΚΑΒΗ»
«ΕΚΑΒΗ»
Ἡ τραγωδία αὐτή τοῦ Εὐριπίδη (484-406 π.Χ.) ἔχει προγραμματισθεῖ νά παρουσιασθεῖ στίς 11 καί 12 Αὐγούστου στά πλαίσια τοῦ Φεστιβάλ Ἐπιδαύρου.
Ἡ παρουσίαση θεατρικῶν ἔργων μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία νά καταδυθοῦμε στά κείμενά τους, νά ἀνασύρουμε μαργαριτάρια καί νά τά προσφέρουμε στούς ἀναγνῶστες τῆς ΕΝΟΡΙΑΚΗΣ ΕΥΛΟΓΙΑΣ μέ τά σχόλιά μας. Γράφοντας «μαργαριτάρια» δέν ἐννοοῦμε μόνον ἐνέργειες καί ρήσεις ἀξιολογικά ὀρθές καί ἐποικοδομητικές σύμφωνα μέ τήν Πίστη μας, τήν Ἀποκεκαλυμμένη Ἀλήθεια. Ἐννοοῦμε καί λόγους καί ἐνέργειες προσώπων τῶν θεατρικῶν ἔργων ἀξιολογικά ἀρνητικές πού ἐπισημαίνουν τίς συνέπειες τῶν ἐσφαλμένων ἐπιλογῶν μας. Τό θέατρο, καί ὄχι μόνον, πειστικά ἀναπαριστάνει (μίμησις πράξεως κατά τόν Ἀριστοτέλη) φάσεις τῆς ἀτομικῆς καί συλλογικῆς ζωῆς μέ θετικά καί ἀρνητικά στοιχεῖα. Λόγοι καί ἐνέργειες φέρουν στήν ἐπιφάνεια, προσφέροντας στήν παρατήρηση καί μελέτη μας, ψυχικές καταστάσεις, συναισθήματα, ἐπιθυμίες, ἰδέες, κριτήρια, ἀντιλήψεις, προθέσεις, κίνητρα, ἐπιδιώξεις, φιλοδοξίες.
Ἡ ὑπόθεση τοῦ ἔργου ἐκτυλίσσεται στήν Θρακική Χερσόνησο τοῦ Ἑλλησπόντου, ὅπου ἔχουν στρατοπεδεύσει οἱ Ἕλληνες μετά τήν ἅλωση καί καταστροφή τῆς Τροίας. Μπροστά στή σκηνή τοῦ Ἀγαμέμνονα ἐμφανίζεται μετέωρο τό φάντασμα τοῦ Πολύδωρου, τοῦ μικρότερου γιοῦ τοῦ Πριάμου καί τῆς Ἑκάβης, βασιλέων τῆς Τροίας. Γιά νά προφυλάξουν τό παιδί ἀπό τούς κινδύνους τοῦ πολέμου, τό εἶχαν ἐμπιστευθεῖ μέ πολύ χρυσάφι στόν φίλο τους Πολυμήστορα, βασιλέα τῆς Θρακικῆς Χερσονήσου.
Μετά τήν ἅλωση τῆς Τροίας ὁ Πολυμήστορας, γιά νά κρατήσει τούς θησαυρούς τοῦ παιδιοῦ, ἐσκότωσε τόν Πολύδωρο καί πέταξε τό σῶμα του στή θάλασσα.
Σωτηρία Νούση (1938-2022) Ἡ φίλη καί ὑπηρέτρια τοῦ Θεοῦ
Σωτηρία Νούση (1938-2022)
Ἡ φίλη καί ὑπηρέτρια τοῦ Θεοῦ
«Γέροντα» εἶχε πεῖ κάποια στιγµή ἡ Σωτηρία στόν ἅγιο Πορφύριο «νά ἀγοράσω ἕνα ἁµάξι;». «Ὄχι, αὐτοκίνητο δέν θά πάρεις, ἀλλά οὔτε καί θά σοῦ λείψει ὅταν τό χρειάζεσαι», ἀπάντησε ὁ ἅγιος Γέροντας. Ἡ προφητεία αὐτή τοῦ ἁγίου πραγµατοποιήθηκε µέ ἐµένα ἀλλά καί πολλά ἄλλα παιδιά, οἱ ὁποῖοι ἐξυπηρετούσαµε τή Σωτηρία µέ τά ἁµάξια µας. Ἤµασταν οἱ λεγόµενοι «λεβέντες» της, ὅπως συνήθιζε νά µᾶς ἀποκαλεῖ.
Τή Σωτηρία τήν γνώρισα ὅταν ἤµουν 16 ἐτῶν. Ἔµενα στόν ἴδιο δρόµο µέ αὐτήν λίγα µέτρα πιό µακριά. Ἡ ἴδια µέ παρότρυνε καί µέ βοήθησε νά γραφτῶ στό Ἐκκλησιαστικό Λύκειο Ἀθηνῶν πού λειτουργοῦσε ἐκείνη τήν ἐποχή στήν ὁδό Δεινοκράτους στό Κολωνάκι. Ὁµολογῶ ὅτι τό σχολεῖο αὐτό ἦταν τό καλύτερο σχολεῖο στό ὁποῖο πῆγα ποτέ στή ζωή µου. Καλύτερο καί ἀπό ὅλες τίς σχολές πού σπούδασα. Στά 18 µου, πού ὁδηγοῦσα πλέον τό ἁµάξι τοῦ πατέρα µου, ἄρχισα νά τήν ἐξυπηρετῶ σέ διάφορες µετακινήσεις πού χρειαζόταν. Αὐτό συνεχίστηκε µέχρι τά 24 µου ὅπου ἔφυγα γιά φαντάρος καί µετά νυµφεύτηκα. Βέβαια δέ σταµάτησα νά τήν ἐξυπηρετῶ καί µετά, ἀλλά ὄχι τόσο συχνά. Εἶχε βρεῖ καί ἄλλους ὁδηγούς µετά ἀπό ἐµένα. Πάντοτε χρησιµοποιοῦσε µόνο ἄνδρες ὁδηγούς, µία ἀπορία τήν ὁποία δέν ἔλυσα ποτέ. Οἱ περισσότεροι ἦταν νέοι καί ἀπό προβληµατικές οἰκογένειες. Ἡ Σωτηρία ὅµως δέν ἔκανε διακρίσεις.
ΜΗΝΑΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΡΠΩΝ
ΜΗΝΑΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΡΠΩΝ
Ὁ Ἰούνιος ἦταν καί εἶναι πάντα ὁ τελευταῖος μήνας τοῦ σχολικοῦ ἔτους καί ἡ ἔναρξη τῶν θερινῶν διακοπῶν. Πάντα τή συγκεκριμένη αὐτή χρονική περίοδο ὅλοι οἱ μαθητές-φοιτητές καί σπουδαστές τῆς Δευτεροβάθμιας καί Τριτοβάθμιας Ἐκπαίδευσης βρίσκονται σέ ἑτοιμότητα καί καλοῦνται νά δώσουν –μέ ὅσες γνώσεις ἀποκόμισαν– τίς τελικές ἐξετάσεις αὐτῆς τῆς ἐξεταστικῆς περιόδου.
Ἐπίσης, τήν ἴδια χρονική στιγμή, ἐμεῖς οἱ ἐκπαιδευτικοί, τούς εὐχόμεθα ὁλόψυχα ὁ Κυριός μας Ἰησοῦς Χριστός νά τούς δίνει Φώτιση, Διαύγεια Πνεύματος, ἰσχυρή μνήμη ὅλων τῶν γνώσεων καί τεχνικῶν πού ἔμαθαν, γιά νά μπορέσουν νά ἀνταποκριθοῦν στά ὅποια θέματα Ἐξετάσεων ἔχουν νά λύσουν, νά βρίσκονται σέ καλή ψυχική κατάσταση καί, συνάμα μέ τήν Εὐχή τοῦ Πνευματικοῦ τους, νά πορευθοῦν στήν ζωή τους μέ ὄρεξη, τόλμη καί ἔμπνευση σέ κάθε ἀγώνα τῆς προσωπικῆς καί ἐπαγγελματικῆς τους πορείας καί ἐξέλιξης.
Ἐπίμετρο
Ἐπίμετρο
ἤ, Ἀποκαλύπτοντας μιὰ εὐλογημένη συνέχεια:
Τῆς ποιητικῆς δημιουργίας
«Προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διὰ παντός, ὅτι ἐκ δεξιῶν μου ἐστίν, ἵνα μὴ σαλευθῶ» (Ψαλμ. 15:8).
Μεσ’ ἀπὸ τὴ σπηλιὰ τοῦ στήθους
σὲ νοιώθω ἀναρριχώμενη
ποιητικὴ μορφὴ καὶ ψάχνεις
ἕνα λευκὸ χαρτὶ ν’ ἁπλώσεις
τὴν ὕπαρξή σου, ἡλιόλουστη1
Μὲ ἱερὴ συγκίνηση, κατάνυξη καὶ ὄχι χωρὶς τὸ ἀπαραίτητο πανευλαβὲς συναισθηματικὸ φορτίο, συνάχθηκαν αὐτὰ τὰ «εὔοσμα ἄνθη» ἀπὸ τὸν θαλερὸ πάντα κῆπο τοῦ ποιητῆ Παντελῆ Β.Πάσχου. Εἶναι μιὰ ἀνθοδέσμη περίεργη, ἀλλὰ πολὺ σεμνή, λιτή, στολισμένη μὲ περίσσια φιλοκαλίας καὶ ἐμπιστοσύνης σ’ Ἐκεῖνον ποὺ τὰ παραδίδει. Τὰ παραδίδει φρεσκοκομμένα μὲ τὶς διαμαντένιες νεροσταλίδες νὰ τὰ στολίζουν ἀκόμα. Κι’ ἀλήθεια, ποιὸς δὲν τὸ ὑποθέτει, ὅτι πάνω τους εἶναι σταγμένα καὶ τὰ ἐγκάρδια δάκρυα ψυχῆς προσευχομένης. Ἐκείνης τοῦ ποιητῆ. Ὅπως τότε, ποὺ μικρὰ παιδιὰ μᾶς στέλνανε οἱ μανάδες μας πρωΐ-πρωΐ στὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ προσκομίσουμε τὰ ἀθῶα μας ἄνθη, ποὺ κόβανε ἀπό τίς γλάστρες καὶ τὰ κηπάκια οἱ δικοί μας καὶ νὰ τὰ πᾶμε στὶς «στολίστρες» νὰ καλλωπίσουν μὲ σεμνότητα καὶ ἀνόθευτη πίστη τὸν Ἐπιτάφιο. Ἔτσι, Μ. Παρασκευή, Ὄρθου βαθέως αὐτὴ ἡ χαρμολυπικὴ λιτανεία γίνονταν μιὰ πάντιμη σφραγίδα, ποὺ ἐκτυπώνεται ἀνεξίτηλα στὴν ψυχὴ καὶ μένει, ὡσὰν μυστικὴ δέησις, ὡσὰν μιὰ ἰδιότυπη προσευχή, ἀφοῦ ὅλα τὰ φύλλα τῶν λουλουδιῶν ἐκείνων κρατοῦσαν ταπεινὰ καὶ βαθειὰ μέσα μας ἱκέσιους λόγους, τῶν δικῶν μας ἀνθρώπων. Δεήσεις, ποὺ ἀναδύονταν ἀπὸ τὰ βαθύτατα ἔγγατα τῆς ψυχῆς, ποὺ ἦταν τόσο «πεφορτισμένη» ἀπὸ τὶς ἔγνοιες τοῦ βίου καὶ στάλαζε σ’ αὐτὰ τὰ εὔοσμα ἄνθη προσφορὰ τῆς πίστεως καὶ προσευχῆς τους, τὶς πλέον Ἱερώτερες δεήσεις τους.
Αὐτοί πού φεύγουν
Αὐτοί πού φεύγουν
Ἄν τύχει νά ταξιδεύει κανείς νύχτα πρός κάποιον προορισμό στόν Θεσσαλικό κάμπο καί ἡ ἀτμόσφαιρα εἶναι διαυγής, ἐκεῖ μόλις ὁ δρόμος ἀρχίζει νά κατηφορίζει μετά τόν Δομοκό, μαγεύεται ἀπό τό θέαμα τῶν ἀμέτρητων φωτεινῶν στιγμάτων τοῦ Δημοτικοῦ φωτισμοῦ πού σηματοδοτοῦν τίς μικρές πολιτεῖες, τά χωριά καί τούς οἰκισμούς πού ἄλλα γεμίζουν τήν πεδιάδα καί ἄλλα εἶναι σκαρφαλωμένα μέχρι τίς κορυφές σχεδόν τῶν γύρω ὀρεινῶν ὄγκων. Ὅπως αὐτά λαμπυρίζουν, φαίνονται σά νά ἑνώνονται μέ τούς ἀστερισμούς τοῦ οὐρανοῦ. Καί αὐθόρμητα ἀναρωτιέται κανείς: Ἄραγε, πόση ζωή νά κρύβεται ἀνάμεσα σ’ αὐτά τά φωτεινά σημάδια, ἰδιαίτερα σ’ ἐκεῖνα πού ἀποτυπώνονται στά ψηλότερα σημεῖα τῆς εἰκόνας;
Ὅμως ἄν ὁ ταξιδιώτης θελήσει πράγματι νά ἀναζητήσει πόση ζωή ἀλήθεια ὑπάρχει ἐκεῖ πού τό βράδυ φανταζόταν ὅτι τά φῶτα δηλώνουν παρουσία ἀνθρώπων πολλῶν, μᾶλλον θά ἀπογοητευτεῖ. Ἐκεῖ πού πρίν χρόνια ὑπῆρχε ζωή τώρα ἐρημιά καί σιωπή. Διαβάτες λιγοστοί, γήπεδα χορταριασμένα, παιδικές χαρές παρατημένες, σχολικά κτήρια κλειστά, κοινοτικά γραφεῖα σφαλισμένα, ἐκκλησιές ἀλειτούργητες. Ὄχι μόνο στά ὀρεινά ἀλλά καί χαμηλότερα καί κοντά στίς πιό μεγάλες πολιτεῖες οἱ εἰκόνες δηλώνουν ἐγκατάλειψη. Καί ἄν ταξιδέψετε σέ κανέναν τόπο ἀκριτικό, θά μελαγχολήσετε σίγουρα.
Μήν ἀρκεστεῖτε στά ξερά στατιστικά στοιχεῖα περί τοῦ δημογραφικοῦ. Ἄν περιδιαβεῖτε τήν ἐπαρχιώτικη χώρα θά ἐκπλαγεῖτε. Ἡ πατρίδα ἔσβησε! Ἡ εἰκόνα ἔχει ἀλλάξει γιά πάντα. Μᾶλλον οὔτε θαῦμα μπορεῖ νά διορθώσει τά πράγματα, ἄν πράγματι τό ζητούσαμε. Καί ξέρετε γιατί; Γιατί ἔφυγαν οἱ ἄνθρωποι, καί δέν ἔφυγαν μόνο ἀπ’ τά χωριά ἀλλά καί ἀπό αὐτή τή ζωή. Πέρασαν βλέπετε τά χρόνια καί ὅπως εἶπε καί ὁ προηγούμενος Πρωθυπουργός, οἱ μεγάλοι θά πεθάνουν καί ἔτσι συμβαίνει ὄντως. Ἄλλωστε δέν θά ἔμεναν γιά πάντα.
Ἡ Πεντηκοστή στό χθές καί στό σήμερα
Ἡ Πεντηκοστή στό χθές καί στό σήμερα
Τά ἔθνη ἔχουν διαφορετική γλώσσα, κουλτούρα, ἱστορία ἤ θρησκεία. Μάλιστα, αὐτή διαφορετικότητα καί ἡ ἑτερότητα εἶναι γνωστικό ἀντικείμενο μελέτης, τῆς ἐπιστήμης τῆς ἀνθρωπολογίας. Μέ τήν ἐπιστήμη, οἱ ἄνθρωποι προσπαθοῦν νά κατανοήσουν τά διακριτικά γνωρίσματά τους. Στόν ἀντίποδα, οἱ Λαοί μέ κοινά στοιχεῖα προσπαθοῦν νά ἑνωθοῦν, μέσῳ διεθνῶν ὀργανισμῶν, ἑνώσεων καί συνθηκῶν. Ὅμως, δέν τά καταφέρνουν στό βαθμό πού ἐπιδιώκουν. Γιατί ἄραγε; Δίχως Χριστό εἶναι ἀδύνατο νά γνωριστοῦν οἱ ἄνθρωποι καί νά ἑνωθοῦν. Ὁτιδήποτε οἰκουμενικό καί ἄν ἐπινοήσει ἡ ἀνθρωπότητα γιά νά ἀμβλύνει τό ἐθνικό, πάντα θά εἶναι χωρισμένη.
Βέβαια, εἶχε προηγηθεῖ ἡ παλαιά ἐντολή τοῦ Θεοῦ «δεῦτε καί καταβάντες συγχέωμεν αὐτῶν ἐκεῖ τήν γλῶσσαν, ἵνα μή ἀκούσωσιν ἕκαστος τήν φωνήν τοῦ πλησίον», ὅπως γνωρίζουμε ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη (Γεν. 7). Εὐτυχῶς, γιά τήν ἀνθρωπότητα, στό ἀναστάσιμο Εὐαγγέλιο ἀκοῦμε τή χαρμόσυνη νέα ἐντολή τοῦ Χριστοῦ, Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα Ἔθνη βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διδάσκοντες αὐτούς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν· καί ἰδού ἐγώ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν (Ματθ. 28,19).
Ἐμπειρική ἐπαλήθευση καί πρακτική τεκμηρίωση τῆς ἐντολῆς τοῦ Χριστοῦ, γιά τή διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι ἡ Πεντηκοστή. Διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οἱ ἄνθρωποι μιλοῦν ξανά, ὁ ἕνας τή γλώσσα τοῦ ἄλλου, μποροῦν νά γνωριστοῦν ξανά, οἱ ἀλλογενεῖς βαπτίζονται σηματοδοτῶντας τό ἄνοιγμα τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο. Ἔτσι, ἡ Ὀρθοδοξία δέν ἀφορᾶ μόνο τούς Ἕλληνες, τούς Σλάβους καί τούς Ἄραβες, ἀλλά ὅλους τούς ἀνθρώπους ἀνεξάρτητα, ἀπό ἐθνικότητα, φυλή, γλώσσα ἤ θρησκεία.