Σωτηρία Νούση (1938-2022)
Ἡ φίλη καί ὑπηρέτρια τοῦ Θεοῦ
«Γέροντα» εἶχε πεῖ κάποια στιγµή ἡ Σωτηρία στόν ἅγιο Πορφύριο «νά ἀγοράσω ἕνα ἁµάξι;». «Ὄχι, αὐτοκίνητο δέν θά πάρεις, ἀλλά οὔτε καί θά σοῦ λείψει ὅταν τό χρειάζεσαι», ἀπάντησε ὁ ἅγιος Γέροντας. Ἡ προφητεία αὐτή τοῦ ἁγίου πραγµατοποιήθηκε µέ ἐµένα ἀλλά καί πολλά ἄλλα παιδιά, οἱ ὁποῖοι ἐξυπηρετούσαµε τή Σωτηρία µέ τά ἁµάξια µας. Ἤµασταν οἱ λεγόµενοι «λεβέντες» της, ὅπως συνήθιζε νά µᾶς ἀποκαλεῖ.
Τή Σωτηρία τήν γνώρισα ὅταν ἤµουν 16 ἐτῶν. Ἔµενα στόν ἴδιο δρόµο µέ αὐτήν λίγα µέτρα πιό µακριά. Ἡ ἴδια µέ παρότρυνε καί µέ βοήθησε νά γραφτῶ στό Ἐκκλησιαστικό Λύκειο Ἀθηνῶν πού λειτουργοῦσε ἐκείνη τήν ἐποχή στήν ὁδό Δεινοκράτους στό Κολωνάκι. Ὁµολογῶ ὅτι τό σχολεῖο αὐτό ἦταν τό καλύτερο σχολεῖο στό ὁποῖο πῆγα ποτέ στή ζωή µου. Καλύτερο καί ἀπό ὅλες τίς σχολές πού σπούδασα. Στά 18 µου, πού ὁδηγοῦσα πλέον τό ἁµάξι τοῦ πατέρα µου, ἄρχισα νά τήν ἐξυπηρετῶ σέ διάφορες µετακινήσεις πού χρειαζόταν. Αὐτό συνεχίστηκε µέχρι τά 24 µου ὅπου ἔφυγα γιά φαντάρος καί µετά νυµφεύτηκα. Βέβαια δέ σταµάτησα νά τήν ἐξυπηρετῶ καί µετά, ἀλλά ὄχι τόσο συχνά. Εἶχε βρεῖ καί ἄλλους ὁδηγούς µετά ἀπό ἐµένα. Πάντοτε χρησιµοποιοῦσε µόνο ἄνδρες ὁδηγούς, µία ἀπορία τήν ὁποία δέν ἔλυσα ποτέ. Οἱ περισσότεροι ἦταν νέοι καί ἀπό προβληµατικές οἰκογένειες. Ἡ Σωτηρία ὅµως δέν ἔκανε διακρίσεις.
Ἡ Σωτηρία ἦταν θυσία γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους. Τό παράδειγµα πού λάµβανα ἐγώ ἐκείνη τήν ἐποχή ἦταν τόσο βαθύ γιά τή νεαρή καί ἀνώριµη πνευµατικά ἡλικία µου, τό ὁποῖο ὁµολογῶ δέν µποροῦσα νά τό δεχθῶ εὔκολα. Εἶχα νεανικά φρονήµατα καί ἔνιωθα ὅτι ὁ κόσµος τήν ἐκµεταλλευόταν. Δέν µποροῦσα νά δεχθῶ τό πολύ ἀσκητικό φρόνηµά της καί τή θυσιαστική ἀγάπη πού ἔδειχνε σέ ὅλους χωρίς καµία διάκριση. Καθόταν πάντα στή θέση τοῦ συνοδηγοῦ καί µοῦ ἐξιστοροῦσε συνεχῶς παραδείγµατα µέ τίς παγίδες πού µᾶς βάζει ὁ Πονηρός στή ζωή µας. Θυµᾶµαι ὅτι κάποια στιγµή χτύπησε τό κινητό της καί εἶπε στόν Ἱερέα, πού τήν εἶχε ἀνάγκη, νά τῆς τηλεφωνήσει στό σπίτι στίς δέκα τό βράδυ γιά νά µιλήσουν πιό ἄνετα. Μετά ἀπό λίγα λεπτά στόν ἑπόµενο πού τῆς τηλεφώνησε τοῦ εἶπε νά τήν πάρει νά µιλήσουν στό σπίτι της µέ τήν ἡσυχία τους στίς δώδεκα τά µεσάνυχτα. Στόν τρίτο, τοῦ ἔκλεισε ραντεβοῦ γιά τίς δύο τό πρωΐ. «Μέ συγχωρεῖτε» τῆς εἶπα «τί ὥρα ξυπνᾶτε τό πρωΐ γιά τή δουλειά σας:». «Στίς ἕξι» µου ἀπάντησε. «Καί πότε θά κοιµηθεῖτε;», «τέσσερις µέ ἕξι θά κοιµηθῶ». Πολλές φορές ξύπναγε καί ἔβρισκε τόν ἑαυτό της νά εἶναι καθιστή µέ τό ἀκουστικό τοῦ τηλεφώνου στό αὐτί της. Τήν εἶχε πάρει ὁ ὕπνος, ἀµέσως µετά τό τέλος τῆς συζήτησης µέ κάποιον Ἱερέα καί δέν εἶχε προλάβει, ἀπό τήν κούραση, νά κατεβάσει τό ἀκουστικό. Καί αὐτό γινόταν σχεδόν κάθε φορά πού τήν πήγαινα κάπου. Πολλά χρόνια ἀργότερα, ὅταν εἶχε ξεπεράσει τήν ἡλικία τῶν ὀγδόντα ἐτῶν, περπατοῦσε µέ µεγάλη δυσκολία, γιά νά πᾶµε σέ µία ἐκκλησία. Γι’ αὐτό τόν λόγο τή ρώτησα ἄν ξεκουράζεται ἀρκετά τό βράδυ. Μοῦ ἐκµυστηρεύτηκε ὅτι κοιµόταν µόνο δύο ὧρες τήν ἡµέρα.
Πολλά ἀπό τά δροµολόγια πού κάναµε ἦταν νά πᾶµε φαγητό, µαζί µέ διάφορα δῶρα βέβαια, σέ κάποιους Ἱερεῖς, νά µεταφέρουµε ἄλλους Ἱερεῖς ἀπό τό ἕνα µέρος στό ἄλλο, νά ἀκούσουµε ὁµιλίες κτλ. Ἡ µεγαλύτερη ἀγαθοεργία της ἦταν νά παίρνει δάνεια γιά νά ἐλεεῖ τούς φτωχούς. Ἐπειδή ὅµως καµία Τράπεζα δέ δίνει δάνεια γιά φτωχούς, γιά τόν λόγο αὐτόν πραγµατοποιοῦσε ὑπεραναλήψεις µετρητῶν ἀπό ΑΤΜ µηχανήµατα µέ πιστωτικές κάρτες. Κάποια στιγµή ἔφθασε νά χρωστάει δεκάδες χιλιάδες εὐρώ, ἐνῶ θά πρέπει νά ἀναφερθεῖ ὅτι ποτέ ἤ ἴδια δέν ἤξερε τό ἀκριβές ποσό πού χρώσταγε καί τό ποσό τῶν δόσεων ἔφθασε νά εἶναι σχεδόν ὅσο ἡ σύνταξή της. Δέ µποροῦσε πλέον νά ζεῖ. Τότε µοῦ ἐκµυστηρεύτηκε ὅτι προσευχήθηκε στόν ἅγιο Πορφύριο γιά νά τή βοηθήσει καί µέσα σέ λίγες µέρες τήν πῆρε τηλέφωνο ἕνας ἄγνωστος κύριος καί τῆς ζήτησε νά τή δεῖ ἀπό κοντά. Χωρίς νά τῆς ἀποκαλύψει τόν λόγο τῆς δώρισε 30.000€. Μέ αὐτό τό θαῦµα, τό χρέος µειώθηκε. Παράλληλα ὅµως τό γεγονός τῆς µείωσης τοῦ ποσοῦ πού χρώσταγε τήν ὁδήγησε νά αὐξήσει καί πάλι τίς ἐλεηµοσύνες της. Μετά ἀπό παρέµβαση ἑνός γνωστοῦ Γέροντα τοῦ Ἁγίου Ὅρους τῆς χορηγήθηκε ἕνα δεύτερο ποσό γιά νά ἐλαττωθεῖ ξανά τό χρέος. Καί πάλι αὔξησε τίς φιλανθρωπίες της. Ἀπό τότε πού τή γνώρισα ἦταν πολύ χρεωµένη. Ἀπεβίωσε χρεωµένη. Ἀδυνατοῦσε νά πληρώσει ἀκόµα καί τά ἔξοδα τῆς θέρµανσής της. Ὁ Θεός ὅµως ποτέ δέν τήν ἄφηνε.
Ἡ Σωτηρία, ἐκτός ἀπό τά ράσα τοῦ Γέροντά της, εἶχε λείψανα ἁγίων στό σπίτι της ἀλλά καί τόν σταυρό τοῦ πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄. Μία φορά µοῦ ἔδωσε νά προσκυνήσω ἕνα λείψανο τοῦ Ἱερωνύµου Αἰγίνης. Εὐωδίαζε ὑπερβολικά πολύ, ἐνῶ µέ τήν προτροπή της καί στά δύο παιδιά µου τούς φόρεσα τό σκουφάκι τοῦ Γέροντα. Ἡ παρουσία τοῦ Γέροντά της ἦταν ἐµφανής σέ κάθε πτυχή τῆς ζωῆς της. Ὅταν ἡ Σωτηρία πέρναγε µεγάλους πειρασµούς, πήγαινε νά προσκυνήσει τόν τάφο του στήν Αἴγινα. Μοῦ ἀνέφερε ὅτι στεκόταν στόν τάφο του καί ὁ ἴδιος τῆς ἐµφανιζόταν στό παράθυρο τοῦ κελλιοῦ του χαµογελώντας της. Αὐτό τῆς ἔδινε θάρρος καί ἤξερε ὅτι µέ αὐτόν τόν τρόπο τῆς ἔδειχνε ὅτι στέκεται δίπλα της σέ κάθε πειρασµό.
Τά δωρεάν βιβλία πού δικαιούταν ἀπό τήν νέα κάθε φορά ἔκδοση τοῦ ἔργου της γιά τόν Γέροντα Ἱερώνυµό τά ἔδινε ὅλα προσφορά στό µοναστήρι τοῦ ὁσίου Πορφυρίου. Ὅταν ἡ ἴδια ἤθελε νά τό δώσει δῶρο σέ κάποιον, πήγαινε καί τό ἀγόραζε ἀπό τό Μοναστήρι.
Ὅσο κουρασµένος καί νά ἤµουν κατά τή διάρκεια τῆς ἡµέρας, µετά τίς ἕντεκα τό βράδυ δέν ἔνιωθα καθόλου κούραση. Ἀντιθέτως ἔνιωθα τόση µεγάλη ζωντάνια καί χαρά σάν νά εἶχα µόλις ξυπνήσει καί ἤθελα νά ἀθληθῶ καί νά διαβάσω. Αὐτό κράταγε τουλάχιστον µέχρι τίς δύο τό πρωΐ καί δέν µποροῦσα νά κοιµηθῶ. Ἄν ἤθελα νά κοιµηθῶ ἔπρεπε ἤ νά κοιµηθῶ πρίν τίς ἕντεκα ἤ µετά τίς δύο τά ξηµερώµατα. Χρόνια ὁλόκληρα τό ζοῦσα αὐτό µέχρι πού ἀποβίωσε ἡ Σωτηρία. Ἀποροῦσα καθηµερινά µέ τό παραπάνω περίεργο γεγονός µέχρι πού κάποιος Γέροντας ἀπό τό Ἅγιο Ὅρος µέ πῆρε τηλέφωνο καί µέ πολύ σοβαρή φωνή µοῦ εἶπε νά ἀναφέρω στή Σωτηρία νά πάψει νά προσεύχεται γιά αὐτόν, µετά τίς ἕντεκα τό βράδυ, ἐπειδή δέν τόν ἄφηνε νά κοιµηθεῖ. «Νά τῆς πεῖς νά προσεύχεται γιά µένα µετά τίς τρεῖς τό πρωΐ πού ξυπνάω». Τήν πῆρα τηλέφωνο καί τή ρώτησα νά µοῦ πεῖ ποιές ὧρες προσεύχετε γιά τούς γνωστούς της. Μοῦ ἀνέφερε χαµογελώντας ὅτι κυρίως προσευχόταν τό βράδυ µετά τίς ἕντεκα καί µέχρι ἀρκετές ὧρες µετά τά µεσάνυχτα. Τότε κατάλαβα ὅτι γιά πολλά χρόνια ἡ προσευχή τῆς Σωτηρίας δέν µέ ἄφηνε νά κοιµηθῶ ἐκεῖνες τίς ὧρες. Τῆς εἶπα γιά τό πρόβληµα τοῦ Γέροντα. Δέν τολµοῦσα νά τῆς ἀναφέρω γιά ἐµένα. Παραξενεύτηκε, µοῦ χαµογέλασε καί µοῦ εἶπε: «Πώ, πώ! εἶδες δύναµη πού ἔχει ἡ προσευχή;». Ἦταν τόσο ταπεινή πού δέν µποροῦσε ποτέ νά φανταστεῖ ὅτι ἐπειδή ἡ προσευχή προερχόταν ἀπό αὐτήν δέν µᾶς ἄφηνε νά κοιµηθοῦµε.
Θυµᾶµαι ὅτι µοῦ εἶχε ἀναφέρει καί τό ἑξῆς γεγονός πού τῆς εἶχε συµβεῖ. «Κάποιο βράδυ πού µέ γύρναγε ἕνας ταξιτζής στό σπίτι, µοῦ ζήτησε νά τοῦ φτιάξω ἕναν καφέ ἐπειδή ἦταν κουρασµένος. Ἄ! Τόν πονηρούλη σκέφτηκα. Θά σέ φτιάξω ἐγώ. Πράγµατι τόν ἔφερα µέσα στό σπίτι µου καί πῆγα νά τοῦ φτιάξω τόν καφέ. Ὅταν τοῦ σέρβιρα τόν καφέ στό σαλόνι, τόν εἶδα πολύ ταραγµένο. Τόν ἤπιε µονοροῦφι καί πετάχτηκε πάνω µέ µία µεγάλη νευρικότητα, ἄνοιξε τήν ἐξώπορτα καί ἔφυγε τρέχοντας. Κάτι εἶδε καί φοβήθηκε». Ἡ Σωτηρία δέν εἶχε διστάσει νά φέρει µέσα στό σπίτι της τόν ἄνθρωπο πού σκόπευε νά τήν κακοποιήσει καί νά τήν κλέψει. Δέ φοβήθηκε οὔτε γιά µία στιγµή. Τέτοια πίστη καί ἐµπιστοσύνη εἶχε στόν Θεό.
Τήν εἶχα ρωτήσει δύο διαφορετικές χρονικές στιγµές νά µοῦ πεῖ τί πίστευε γιά τόν κορωνοϊό. Συνέχεια µοῦ ἔλεγε τή φράση: «Ὁ Θεός ἀπέκαµε ἐλεῶν». Καί τίς δύο διαφορετικές χρονικές στιγµές πού τή ρώτησά µοῦ εἶπε ὅτι ὁ Θεός τό ἐπέτρεψε αὐτό λόγῳ τῆς πολλῆς ὁµοφυλοφιλίας πού ὑπῆρχε στόν κόσµο. Τήν εἶχα ρωτήσει ἄν θά ἔκανε τό ἐµβόλιο καί µοῦ εἶχε ἀναφέρει ὅτι ἡ συνείδησή της δέν τό ἐπέτρεπε αὐτό.
Κάποιο ἀνδρικό µοναστήρι προσπάθησε νά «ἁρπάξει» τό µοναστήρι πού εἶχε ἱδρύσει ὁ ὅσιος Πορφύριος στό Μήλεσι Ὠρωποῦ. Ἀµέσως ἡ Σωτηρία ἀντέδρασε µέ πολλές ἐπιστολές τόσο στήν Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν ὅσο καί στόν Ἀρχιεπίσκοπο τόν Χριστόδουλο. Τό µοναστήρι τελικά δέν κατάφερε τίποτα χάρη στίς κινήσεις καί στόν δύσκολο ἀγώνα τῆς Σωτηρίας. Ἀποτέλεσµα ὅλων τῶν παραπάνω ἐνεργειῶν ἦταν ἕνας Ἱερέας, ἀπό τό παραπάνω µοναστήρι, νά ἐκνευριστεῖ µαζί της καί νά τήν ἀφορίσει. Θυµᾶµαι ὅτι τό γεγονός αὐτό τήν εἶχε λυπήσει ἀφάνταστα. Ἀµέσως ἔτρεξε σέ τρεῖς Μητροπολίτες πού γνώριζε γιά νά τῆς διαβάσουν εὐχή λύσης τοῦ ἀφορισµοῦ.
Αὐτή ἦταν ἡ «Μάνα» µου ἡ Σωτηρία καί αὐτά τά ἐλάχιστα ἔχω νά καταθέσω γιά τήν ὠφέλεια ὅλων µας. Κάποτε εἶχα µία ἁγία νά προσεύχεται γιά ἐµένα. Τώρα ἔχω µία ἁγία νά πρεσβεύει γιά ἐµένα. Ὑλικά δέν κέρδισα τίποτα ἀπό τή Σωτηρία. Πνευµατικά ὅµως τά πάντα!
Χρῆστος Νικολόπουλος
Δρ. Θεολογίας - Βυζαντινολόγος
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 250-251
Ἰούνιος-Ἰούλιος 2023