Εορτάζουμε σήμερα (8/9/2024) το Γενέθλιον της Υπεραγίας Θεοτόκου και, μεταξύ άλλων, ψάλλουμε ότι η Γέννησή Της «χαρὰν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οικουμένῃ». Ποιά χαρά όμως γευόμαστε εμείς μπροστά στην Παναγία; Η λογική λέει ότι θα έπρεπε να χαιρόμαστε αφού γεννήθηκε Εκείνη διά της οποίας ήρθε στον κόσμο σωματικώς ο Θεός Λόγος με σκοπό την πάσης φύσεως καλυτέρευση.[1] Δυστυχώς, φαίνεται πως οι περισσότεροι στεκόμαστε κάπως αμήχανα μπροστά Της. Μιλάμε, γράφουμε, ακούμε και ψάλλουμε για μια χαρά αξεπέραστη, η οποία όμως δεν μας αγγίζει στο βάθος της ψυχής μας. Από το πρωί έως το βράδυ την επικαλούμαστε, καμιά φορά δακρύζουμε μπροστά στην εικόνα Της, αλλά συνήθως τα δάκρυα αυτά είναι συναισθηματικά, δηλαδή επιφανειακά και δεν προέρχονται από αισθήματα της καρδιάς μας, βαθιά και ουσιαστικά.[2] Η χαρά λείπει από μέσα μας, από την καρδιά, από την διάνοια και από κάθε μόριο του σώματος μας και γι’ αυτό ατονούμε, μας λείπει η ζωή.
Μελετήσαμε πρόσφατα τα άρθρα ενός θεολογικού περιοδικού,[1] το τεύχος Απριλίου-Ιουνίου του οποίου είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιουστίνο Πόποβιτς. Οι συγγραφείς των άρθρων, παρότι μπορεί να διαφωνήσει κανείς μαζί τους σε πολλά, παραθέτουν εκτενή αποσπάσματα από το έργο του, καθώς και από ανέκδοτες στην Ελλάδα επιστολές του, που αποτελούν θησαυρό για τον αναγνώστη. Όμως δεν μπορεί να μην παρατηρήσει κανείς ότι κάτι πολύ ουσιαστικό λείπει. Είναι πολύ σοβαρή και δύσκολη υπόθεση η παρουσίαση ενός Αγίου του Θεού. Πρέπει και ο ίδιος ο ομιλών να έχει μια αίσθηση μέσα του, του τί είναι η Αγιότητα, έστω κι αν δεν είναι Άγιος ο ίδιος. Όσοι δεν είμαστε Άγιοι, είναι πιο χρήσιμο να προσεγγίζουμε τους Αγίους, με πνεύμα μαθητείας και όχι προβάλλοντας επάνω τους, έστω χωρίς πρόθεση, τα δικά μας διαβάσματα, τις δικές μας σπουδές και αντιλήψεις. Μάλιστα, ορισμένοι επιχειρούν να δουν «κριτικά» το έργο των Αγίων.
Γράφουμε αυτές τις σκέψεις διότι γνωρίσαμε τον Άγιο Ιουστίνο μέσα από τον μακαριστό δάσκαλο μας πρωτοπρεσβύτερο π. Βασίλειο Βολουδάκη και διαβάζοντας το εν λόγῳ περιοδικό, ανάμεσα στα αξιόλογα που σημειώνονται, συνειδητοποιήσαμε ότι παρουσιάζεται ο Άγιος παραμορφωμένος σε αρκετά σημεία. Έτσι, θα παρουσιάσουμε εδώ ορισμένα στοιχεία που μας προβλημάτισαν.