Paul Feyerabend: Ἕνας «ἀναρχικός» ἐπιστηµολόγος
Paul Feyerabend:
Ἕνας «ἀναρχικός» ἐπιστηµολόγος
«Εἶναι κρῖµα πού ἡ Ἐκκλησία τοῦ σήµερα, φοβισµένη ἀπό τόν καθολικό θόρυβο πού γίνεται ἀπό τούς ἐπιστηµονικούς λύκους, προτιµᾶ νά ἀλυχτᾶ (to howl) µαζί µέ αὐτούς, ἀντί νά προσπαθεῖ νά τούς µάθει τρόπους».
Ἡ δηκτική καί διεισδυτική φράση πού παραθέσαµε δέν ἀνήκει, ὅπως ἴσως εὔλογα θά ὑπέθετε κανείς, σέ κάποιον φονταµενταλιστή θρησκευόµενο πού ἔχει τυφλά καί πεισµατικά προσκολληθεῖ στά δόγµατα τῆς πίστης του ἀψηφῶντας τήν ἐµπειρική πραγµατικότητα, ἀλλά σέ ἕναν ἀπό τούς µεγαλύτερους ἐπιστηµολόγους τοῦ 20ου αἰῶνα, τόν Paul Feyerabend (1924-1974). Προέρχεται δέ ἀπό µιά ὁµιλία πού εἶχε κάνει στήν Κρακοβία τῆς Πολωνίας µέ θέµα της «Ὁ Γαλιλαῖος καί ἡ τυραννία τῆς ἀλήθειας», ἡ ὁποία ἐν συνεχεία περιλήφθηκε στό βιβλίο του µέ τόν προκλητικό καί παιγνιώδη τίτλο «Farewell to Reason» («Ἀπoχαιρετισµός στόν Ὀρθό Λόγο», ἐκδ. Verso, 1987), ὁ ὁποῖος ὑπενθυµίζει, σκοπίµως ὑποθέτουµε, τό διάσηµο µυθιστόρηµα «Ἀποχαιρετισµός στά ὅπλα» («Farewell to arms») τοῦ Ernest Hemingway.
ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΣ Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΕΜΒΟΛΙΑΣΤΩΝ
ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΣ
Ο ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ
ΤΩΝ ΑΝΕΜΒΟΛΙΑΣΤΩΝ
Ἡ «ψυχαγωγία εἶναι ἐπιλογή, ὄχι ἀνάγκη». Αὐτό εἶναι τό νέο κυβερνητικό σύνθηµα, πού τόν τελευταῖο καιρό ἀκούγεται συχνά ἀπό τά Μέσα Μαζικοῦ Ἐκφοβισµοῦ (Μ.Μ.Ε.) Σέ αὐτή τή σαθρή δικαιολογία στηρίχθηκε ἡ Κυβέρνηση προκειµένου, µέ τήν ἔκδοση διαδοχικῶν Κοινῶν Ὑπουργικῶν Ἀποφάσεων (Κ.Υ.Α.), νά ἀποκλείσει τούς ἀνεµβολίαστους πολῖτες ἀπό ὅλους τούς χώρους ὅπου προσφέρονται ζωντανά θεάµατα, ἀκροάµατα καί κινηµατογραφικές προβολές, ἀπό ὅλους τούς ἀρχαιολογικούς χώρους καί τά µουσεῖα, καθὼς καί ἀπό ὅλους τούς κλειστούς χώρους ἑστίασης.
Ἡ ψυχαγωγία, ὅµως, δέν εἶναι ἁπλᾶ ἐπιλογή. Δέν εἶναι ἁπλᾶ ἀνάγκη. Ἡ ψυχαγωγία εἶναι συνταγµατικό δικαίωµα. Προστατεύεται ἀπό τό ἄρθρο 5 § 1 τοῦ Συντάγµατος. Τό συγκεκριµένο ἄρθρο µεταξύ ἄλλων κατοχυρώνει τό δικαίωµα συµµετοχῆς στήν κοινωνική ζωή τῆς Χώρας, ὡς ἐκδήλωση µάλιστα τοῦ δικαιώµατος στήν ἐλεύθερη ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητας: «Καθένας ἔχει δικαίωµα νά ἀναπτύσσει ἐλεύθερα τήν προσωπικότητά του καί νά συµµετέχει στήν κοινωνική, οἰκονοµική καί πολιτική ζωή τῆς Χώρας, ἐφόσον δέν προσβάλλει τά δικαιώµατα τῶν ἄλλων καί δέν παραβιάζει τό Σύνταγµα ἢ τά χρηστά ἤθη».
«ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΓΑΜΟΣ»
«ΜΑΤΩΜΕΝΟΣ ΓΑΜΟΣ»
Ἡ παρουσίαση θεατρικῶν ἔργων μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία νά καταδυθοῦμε στά κείμενά τους, νά ἀνασύρουμε μαργαριτάρια καί νά τά προσφέρουμε στούς ἀναγνῶστες τῆς ΕΝΟΡΙΑΚΗΣ ΕΥΛΟΓΙΑΣ μέ τά σχόλιά μας. Γράφοντας «μαργαριτάρια», δέν ἐννοοῦμε μόνον ἐνέργειες καί ρήσεις ἀξιολογικά ὀρθές καί ἐποικοδομητικές, σύμφωνα μέ τήν Πίστη μας, τήν Ἀποκεκαλυμμένη Ἀλήθεια. Ἐννοοῦμε καί λόγους καί ἐνέργειες προσώπων τῶν θεατρικῶν ἔργων ἀξιολογικά ἀρνητικές πού ἐπισημαίνουν τίς συνέπειες τῶν ἐσφαλμένων ἐπιλογῶν μας. Τό θέατρο, καί ὄχι μόνον, πειστικά ἀναπαριστάνει (μίμησις πράξεως κατά τόν Ἀριστοτέλη) φάσεις τῆς ἀτομικῆς καί συλλογικῆς ζωῆς μέ θετικά καί ἀρνητικά στοιχεῖα. Λόγοι καί ἐνέργειες φέρουν στήν ἐπιφάνεια, προσφέροντας στήν παρατήρηση καί μελέτη μας, ψυχικές καταστάσεις, συναισθήματα, ἐπιθυμίες, ἰδέες, κριτήρια, ἀντιλήψεις, προθέσεις, κίνητρα, ἐπιδιώξεις, φιλοδοξίες.
Ἡ τραγωδία αὐτή τοῦ Ἱσπανοῦ συγγραφέα Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (1898-1936), πού τόσο πρόωρα καί ἄδικα ἔχασε ὄχι μόνον ἡ Ἱσπανία, ἀλλά καί ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπότητα, παίζεται στό ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ.
Στό ἔργο αὐτό ὁ συγγραφέας ἔχει συνυφάνει τό ποιητικό στοιχεῖο μέ τήν λιτότητα τοῦ μύθου (ὑπόθεση). Μέ ἁδρές πινελιές σκιαγραφεῖται ἐπίσης τό περιβάλλον (κοινωνικό, φυσικό). Ἡ λιτότητα χαρακτηρίζει καί τόν λόγο τῶν προσώπων τοῦ ἔργου. Δέν φλυαροῦν. Εἶναι γνήσια παιδιά τῆς φειδωλῆς σέ ἀποδόσεις γῆς πού καλλιεργοῦν.
ΦΟΡΩΝΤΑΣ ΜΑΣΚΕΣ
ΦΟΡΩΝΤΑΣ ΜΑΣΚΕΣ
Ἡ πανδημία μᾶς βασανίζει ἤδη ἐδῶ καί δυόμιση χρόνια. Λές καί ὁ Θεός, πού εἶπε κάποτε στόν Ἀδάμ ὅτι δέν εἶναι καλά νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος μόνος, τώρα ἄλλαξε γνώμη καί μᾶς χωρίζει τόν ἕνα ἀπό τόν ἄλλο. Ἀκόμη καί τά παιδιά μας τά βλέπουμε ἀπό δύο μέτρα μακριά ἤ στό Ἰντερνέτ ἤ τά ἀκοῦμε μόνο στό τηλέφωνο γιά νά βεβαιωθοῦμε ὅτι ζοῦν καί εἶναι καλά. Τό πρόσωπό μας τό καλύπτουμε σχεδόν ὅλη τήν ἡμέρα πίσω ἀπό τίς μάσκες. Γίναμε ὅλοι προσωπιδοφόροι: ὁρισμένοι μέ τίς ὑφασμάτινες μάσκες, ἄλλοι ὑπό ψυχοβόρο προσωπεῖο, χωρίς νά ἀναρωτηθοῦμε ὅπως ὁ ποιητής «γιατί ἡ ψυχή μου νά κρυφτεῖ πίσω ἀπ’ τό σκοτεινό το προσωπεῖο;» (Γ. Γεραλής).
Ἀσφαλῶς ὁ φόβος, ἡ ἄγνοια, ἡ πληροφόρηση καί ἡ παραπληροφόρηση, τά τραγικά οἰκογενειακά γεγονότα ἤ οἱ εἰδήσεις γιά ἀπώλειες γνωστῶν καί ἀγαπημένων προσώπων δένουν ἀκόμη πιό σφικτά αὐτές τίς μάσκες ἐπάνω στά πρόσωπά μας.
Ἡ ὅραση τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ μυωπία τῆς σημερινῆς ἐποχῆς!
Ἡ ὅραση τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ
καὶ ἡ μυωπία τῆς σημερινῆς ἐποχῆς!
Στὸ συναξάρι τῆς 17ης Νοεμβρίου, ἀναφέρεται μιὰ ὠφέλιμη διήγηση γιὰ τοὺς Ἁγίους Ζαχαρία τόν Σκυτοτόμο καὶ Ἰωάννη:
Ἕνας ἄνθρωπος, μὲ τὸ ὄνομα Ἰωάννης, ἦταν ἔνδοξος καὶ περιφανὴς στὰ κοσμικὰ πράγματα ἀλλὰ κάποια στιγμὴ καταφρόνησε ὅλες τὶς χαρὲς τοῦ κόσμου καὶ τὶς ἀντάλλαξε μὲ μιὰ ζωὴ ταπεινὴ καὶ μοναχικὴ καὶ φρόντιζε νὰ ἀρέσει μόνο στὸν Θεό. Ἀφιερώθηκε στὴν προσευχὴ στὴν ἄσκηση καὶ προέκοπτε πνευματικά. Συνήθιζε δὲ νὰ πηγαίνει σὲ διαφόρους ναοὺς καὶ νὰ ἀγρυπνεῖ. Ἡ διήγηση, μάλιστα, ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὅτι αὐτὸ ἦταν «ἀπαραίτητον ἔργον τό νὰ πηγαίνη νὰ ἀγρυπνῆ ὅλην τὴν νύκτα εἰς τοὺς ναοὺς τοῦ Κυρίου». Μία νύκτα πῆγε στὸν μεγάλο Ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Λόγου Ἁγίας Σοφίας, στὴν Κωνσταντινούπολη. Καὶ ἀφοῦ βρῆκε κλειστὲς τὶς θύρες τοῦ Ναοῦ, κάθισε σὲ ἕνα σκαμνί, ποὺ ἦταν ἐκεῖ κοντά, γιὰ νὰ ξεκουραστεῖ προσευχόμενος. Καὶ καθὼς προσευχόταν βλέπει μία λάμψη φωτός, ἡ ὁποία ἐρχόταν ἀπὸ ἔξω. Κοιτάζοντας πιὸ προσεκτικὰ εἶδε πίσω ἀπὸ τὸ φῶς ἕναν σεμνὸ ἄνδρα νὰ τὸν ἀκολουθεῖ. Χάρηκε πολὺ μὲ τὸ θέαμα αὐτὸ καὶ παρακολουθοῦσε θέλοντας νὰ μάθη, τί ἔχει νὰ κάνει ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἔφθασε μπροστὰ στὶς κλειστὲς θύρες τοῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας, γονάτισε στὸ κατώφλι τῆς πόρτας καὶ ἄρχισε νὰ προσεύχεται. Ἔπειτα σήκωσε ψηλά τά χέρια του καὶ κάνοντας τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ στὶς θύρες, ἀπὸ θαῦμα οἱ πόρτες ἄνοιξαν καὶ μαζὶ μὲ τὸ φῶς μπῆκε μέσα στὸ Ναὸ ὁ “θαυμάσιος”, ὅπως τὸν χαρακτηρίζει ἡ διήγηση, ἐκεῖνος ἄνθρωπος. Ἀφοῦ δὲ μπῆκε, πάλι γονάτισε στὸ ἔδαφος, ὅπου ἀπὸ πάνω ἦταν ζωγραφημένη ἡ εἰκόνα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ ὅταν σηκώθηκε ἄνοιξε καὶ ἐκεῖ τὶς πόρτες. Καὶ μπαίνοντας στὶς ἀσημένιες καὶ ὄμορφες θύρες στὸ νάρθηκα τοῦ Ναοῦ, προσευχήθηκε ἐκεῖ πολλὴ ὥρα. Ἔπειτα ἄνοιξε καὶ αὐτὲς τὶς θύρες μὲ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, καὶ ἔτσι μπῆκε στὸν Ναὸ ὄντας ὅλος λουσμένος στὸ φῶς.
ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΘΕΟΦΟΒΟΙ!
ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΘΕΟΦΟΒΟΙ!
Τό ὅτι ὁ Κόσμος δέν βαδίζει καλά νομίζω τό παραδέχονται οἱ πάντες. Ἡ ἀνθρωπότητα ἐδῶ καί χρόνια κατηφορίζει χωρίς φρένα καί ὁ ἀξιακός της κώδικας ἐκφυλίζεται στήν πορεία της μέσα στό χρόνο.
Πολλοί θά ποῦν ὅτι δέν πρόκειται γιά κατήφορο, ἀλλά γιά μιά φυσιολογική πορεία τῆς παγκόσμιας κοινωνίας πρός τό μέλλον, γιά κάτι πολύ συνηθισμένο, γιά κάτι πού συμβαίνει σέ ὅλες τίς ἐποχές, ὅτι τό φαινόμενο ἐξηγεῖται ἐπειδή οἱ καιροί ἀλλάζουν καί ὁ πολιτισμός φυσικά ἐξελίσσεται.
Τό ζητούμενο ὅμως εἶναι ἄν οἱ κοινωνίες ἐξελίσσονται ἐπ’ ἀγαθῷ, ἄν ἐξημερώνονται τά ἤθη τῶν ἀνθρώπων καί ἄν καί σέ ποιό βαθμό ἐξυπηρετεῖται τό ὄντως συμφέρον τους.
Μικρή ἀναφορά στήν Σύναξη πάντων τῶν Ρώσων Νεομαρτύρων (1917-1991)
«Ἡτοιμάσθην καί οὐκ ἐταράχθην» (Ψαλμός 118)
Μικρή ἀναφορά στήν Σύναξη
πάντων τῶν Ρώσων Νεομαρτύρων
(1917-1991),
Τελεῖται κατά τήν πλησιέστερη Κυριακή, τῆς 25ης Ἰανουαρίου.
Κατά τήν φρικτή, γιά τούς μοναχούς, στιγμή πού λαμβάνουν, «ἑκουσίᾳ τῇ γνώμῃ» των, τόν «χρηστόν ζυγόν» τῆς περιβολῆς τοῦ Ἀγγελικοῦ Σχήματος, ἀκούγονται ἀπό τά χείλη τοῦ τελετουργοῦ (Ἐπισκόπου, Ἡγουμένου ἤ καί ἁπλοῦ Ἱερομονάχου) τά ἑξῆς προειδοποιητικά ἤ «κατηχητικά» λόγια: «Καί γάρ πεινᾶσαι ἔχεις καί διψῆσαι, ὑβρισθῆναι τε καί διωχθῆναι καί πολλοῖς ἄλλοις περιαχθῆναι λυπηροῖς, οἷς ἡ κατά Θεόν ζωή χαρακτηρίζεται». Κι ἔτσι, ὁ κάθε νέος μοναχός, ἀκούγοντας αὐτές τίς «κατηχητικές» προειδοποιήσεις, προετοιμάζεται ψυχικά καί ὅταν αὐτές πραγματοποιηθοῦν – σέ χρόνο, τόπο καί μέ τρόπο, πού ὁ Κύριος «ἔθετο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ» δέν ταράζεται οὔτε τά χάνει, διότι, ἤδη, ἀπό τήν ὥρα τῆς μοναχικῆς του κουρᾶς, εἶναι προετοιμασμένος· καί μπορεῖ κι αὐτός νά πεῖ ταπεινά, «ἡτοιμάσθην καί οὐκ ἐταράχθην», Κύριε.
Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
Μέ λύπη παρατηροῦμε τήν τελευταία διετία σωρεία ἐγκλημάτων μέ βίαιο τρόπο, τόσο σέ ἐνδοοικογενειακά πλαίσια, ὅσο καί ἐκτός τῶν ὁρίων τῆς οἰκογενείας, μέ παράλληλη κατακρήμνιση ὅλων τῶν ἀξιακῶν συστημάτων.
Ἐπίσης παρατηρεῖται προσπάθεια μετατόπισης τῆς ἀνθρώπινης σεξουαλικότητας ἀπό τό φυσιολογικό στό μή φυσιολογικό. Φαινόμενα παιδοφιλίας καί παιδικῆς πορνογραφίας παρουσιάζονται στήν καθημερινή ἀτζέντα τοῦ δελτίου εἰδήσεων.
Τό πέρασµα τοῦ ἀνθρώπου!
Τό πέρασµα τοῦ ἀνθρώπου!
Στά παιδικά µου χρόνια, ὅταν σήκωνα τά µάτια στόν οὐρανό τῆς νύχτας, τά µικρά, φωτεινά µατάκια τῶν ἀστεριῶν γύριζαν πίσω τό βλέµµα µου. Τά κοίταζα ἴσια καί κατάµατα, ἔχοντας τήν ἀκράδαντη βεβαιότητα πώς, αὐτά ἐκεῖ πάνω, κι ἐγώ ἐδῶ κάτω, εἴµαστε µικρές µικρές ψηφίδες µιᾶς ἀπέραντης ἁρµονίας, ἑνωµένοι µεταξύ µας στή ζωή καί στό θάνατο.
Γιατί ἤξερα ὅτι, ὅπως ἐγώ, ἴσως, ἔβλεπα τό φάντασµα αὐτοῦ πού κάποτε ὑπῆρχε (ἀφοῦ τό ἴδιο τό ἀστέρι τοῦ ὁποίου τό φῶς κοίταζα, µπορεῖ νά εἶχε πεθάνει πολλά γήϊνα χρόνια πρίν, κι ὅµως τά δικά µου µάτια ἔβλεπαν αὐτό πού ὑπῆρξε καί δέν ὑπάρχει) ἔτσι καί τά δικά τους ἀστερένια µάτια κοιτάζοντας τό δικό µου ἀστέρι, βλέπουν στό δικό τους χρόνο πέρα ἀπό τό θάνατό µου, αὐτό πού κάποτε ἤµουν κι ἔπαψα πιά νά εἶµαι.
Ο ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΜΑΣ, Ο π. ΣΙΜΩΝ ΠΡΟΦΗΤΕΥΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΑΣ!
Ο ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΜΑΣ, Ο π. ΣΙΜΩΝ
ΠΡΟΦΗΤΕΥΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΑΣ!
Στίς 4 Μαρτίου 1988 ἐκοιμήθη ὁ ἅγιος Γέροντάς μας, Ἀρχιμανδρίτης Σίμων Ἀρβανίτης καί στήν φετεινή ἐπέτειο τῆς Κοιμήσεώς του καί εἰς Μνημόσυνον αὐτοῦ, προδημοσιεύουμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τήν ἐκτενῆ Βιογραφία του, πού ἑτοιμάζουμε πρός ἔκδοσιν.
Τό κείμενο πού παραθέτουμε, ἔχει μεγάλη ἐπικαιρότητα, διότι αὐτά τά ὁποῖα μοῦ ὑπαγόρευσε τό 1974, ἀρχίζουν νά πραγματοποιοῦνται ἐπί τῶν ἡμερῶν μας!
Τό κατωτέρῳ ἀπόσπασμα εἶναι ἀπό τό Κεφάλαιο τοῦ βιβλίου μας, πού ἔχει τίτλο: «Ἡ Νοσηλεία τοῦ Γέροντα στό Νοσοκομεῖο τῶν Κληρικῶν (ΝΙΚΕ)» :