ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΧΡΩΣΤΑΜΕ;
ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΧΡΩΣΤΑΜΕ;
Ζοῦμε στήν ἐποχή τῆς χρεωκρατίας. Ὡς φυσικά πρόσωπα καί οἰκογένειες, ὡς ἐπιχειρήσεις, ὡς δῆμοι καί κράτη, ὅλοι χρωστᾶμε. Ὅπως εἶναι λογικό, προκύπτουν μιά σειρά ἐρωτήματα ὅπως: πῶς γίνεται νά χρωστᾶμε ὅλοι σέ ὅλους παγκοσμίως καί μάλιστα περισσότερα ἀπό αὐτά πού παράγουμε;
Τί ἀκριβῶς ἀντιπροσωπεύει τό χρέος σέ πραγματικά μεγέθη;
Πῶς γίνεται μετά ἀπό τόσα στοιχεῖα, ἀναλύσεις εἰδικῶν, συναντήσεις παραγόντων, ἁρμοδίων καί ἡγετῶν, νά μήν ἀκοῦμε πειστικές ἀπαντήσεις;
Μήπως πρέπει νά πιάσουμε τά πράγματα ἀπό τήν ἀρχική τους βάση;
Ἀπό ποῦ ἀντλήσαμε αὐτά τά χρέη; Ἀπό τό ἀνθρώπινο δυναμικό, ἀπό τό φυσικό περιβάλλον, ἀπό τό μέλλον τῆς ζωῆς; Ποιά εἶναι τά ὀφέλη πού ἀποκομίσαμε ἀπό αὐτή τήν ὑπεράντληση, πού μᾶς κατέστησε χρεωμένους; Μᾶς προσέφεραν μιά ἔστω προσωρινή ἱκανοποίηση ἤ ἁπλῶς μᾶς αὔξησαν τό δίδυμο τῆς πεῖνας καί τῆς ἐξάρτησης;
ΤΑΞΙΣ ΕΩΘΙΝΩΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ
ΤΑΞΙΣ ΕΩΘΙΝΩΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ
Ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, ὡς γνωστόν, τελεῖται πρίν ἀπό τήν Θεία Λειτουργία. Στήν διάρκειά της ὁ Ἱερεύς (ἤ οἱ Ἱερεῖς) ἑτοιμάζεται γιά τήν Ἱεροπραξία τῆς Θείας Λειτουργίας, τελῶντας τήν Ἀκολουθία τῆς Προσκομιδῆς καί μνημονεύοντας ὀνόματα ζώντων καί νεκρῶν. Παράλληλα, τελεῖται ὁ Ὄρθρος, μέ τά ἀναγινωσκόμενα καί ψαλλόμενα μέλη του· αὐτό καθημερινῶς. Φυσικά, ὅταν τήν ἡμέρα ἐκείνη ἐπιτελεῖται κάποια Δεσποτική, Θεομητορική, ἤ μεγάλου Ἁγίου ἑορτή, ἡ Ἀκολουθία αὐτή τοῦ Ὄρθρου εἶναι πλουσιώτερη καί ἑορταστικώτερη, ἀπό ὅ,τι μιά ἄλλη ἁπλῆ καθημερινή, συνυπολογιζομένης βεβαίως καί τῆς ἀντίστοιχης ἑσπερινῆς Ἀκολουθίας, τήν προηγηθεῖσα ἑσπέρα.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ ΠΟΠΟΒΙΤΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ ΠΟΠΟΒΙΤΣ
(6 Ἀπριλίου 1894 – 7 Ἀπριλίου 1979)
Ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς (Σέρβ. Јустин Поповић, 25 Μαρτίου 1894 – 25 Μαρτίου (7 Ἀπριλίου μέ τό νέο ἡμερολόγιο) 1979, ἦταν Ὀρθόδοξος Χριστιανός θεολόγος, ἀρχιμανδρίτης στή Μονή τοῦ Τσέλιε, μελετητής τοῦ Ντοστογιέφσκι, ἀντικομμουνιστής συγγραφέας καί ἐπικριτής τῆς πραγματιστικῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Στίς 29 Ἀπριλίου 2010, ὁ πατήρ Ἰουστῖνος ἁγιοκατατάχθηκε ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.
Νέα χρονιά μέ νέα μυαλά;
Νέα χρονιά μέ νέα μυαλά;
Ἄλλη μιά χρονιά μᾶς ἄφησε, ἄλλος ἕνας χρόνος ἦρθε, ὅλοι μας ἀνταλλάξαμε εὐχές, ἀγκαλιές, φιλιά, περάσαμε οἰκογενειακές στιγμές ἀγάπης καί θαλπωρῆς γύρω ἀπό τήν φωτιά στό τζάκι (ὅσοι ἔχουμε τζάκι καί πόσο μᾶλλον ξύλα) καί γίναμε γιά λίγο παιδιά!
Μεγαλώσαμε κατά ἕναν χρόνο ἡλικιακά, ὅμως γίναμε σοφότεροι κατά ἕναν χρόνο ἐμπειρικά;
Κάναμε τήν αὐτοκριτική μας γιά τίς χρονιές πού ἔφυγαν καί τίς δικές μας ἐνέργειες καί πράξεις ἄν ἦταν σωστές ἤ μή;
Εἴδαμε τά πάθη μας, τίς κακές ἐπιλογές μας, τίς κριτικές μας, τούς λάθος τρόπους μας, τίς φοβίες μας, τίς τρομάρες μας, τά ἄγχη καί τά πείσματά μας καί μέ καλή διάθεση νά ἀλλάξουμε πρός τό καλύτερο τόν ἑαυτό μας ζητήσαμε ἀπό Τόν Πανάγαθο Θεό νά μᾶς φωτίσει νά γίνουμε καλύτεροι ἄνθρωποι, καλύτεροι Χριστιανοί, ψυχικά γαλήνιοι καί ταπεινοί δοῦλοι τοῦ Κυρίου;
Ἡ Ὀρθόδοξη στάση τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας, κατά τή διαχείριση τοῦ Covid-19
Ἡ Ὀρθόδοξη στάση τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας,
κατά τή διαχείριση τοῦ Covid-19
Ἡ συγγραφή τοῦ παρόντος ἄρθρου εἶναι ἀντίδωρο ἑνός ἐνορίτη, πρός τό περιοδικό «Ἐνοριακή Εὐλογία». Οἱ σκέψεις ἐδῶ καταγράφονται σύμφωνα μέ τή μέθοδο τῆς χαρισματικῆς ἤ βιωματικῆς θεολογίας, ἡ ὁποία ἀπαιτεῖ «κτήση καρδίας καθαρᾶς καί ἐγκαινισμό πνεύματος εὐθέως ἐν τοῖς ἐγκάτοις ἡμῶν» (πρβλ. Δαυΐδ, Ψαλμός Ν΄). Παράλληλα, στό παρόν ἄρθρο δέν παραβλέπονται τά συμπεράσματα τῆς λεγομένης σχολαστικῆς θεολογίας, ὡς ἐπιστημονικῆς μεθόδου ἀπόκτησης τῆς γνώσης. Κατόπιν αὐτῶν, ζητῶ νά μέ συγχωρήσουν οἱ ἀναγνῶστες, γιά τά ὅποια σφάλματά μου, καθώς, γιά πρώτη φορά στή ζωή μου διατυπώνω καρδιακῶς, τούς συλλογισμούς μου.
Στό θέμα πού ἀναπτύσσεται προσπαθοῦμε νά δώσουμε μία ἐξήγηση στήν ἀξιοπρόσεχτη στάση πού κράτησαν τά Σώματα Ἀσφαλείας, ἀπέναντι στή Ἐκκλησία, γιά τήν ἐφαρμογή τῶν περίφημων ὑγειονομικῶν μέτρων ἀποτροπῆς τῆς διάδοσης τοῦ νέου κορονοϊοῦ. Ἡ στάση αὐτή τῶν Ἀστυνομικῶν τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας θά πρέπει μέ τόλμη καί παρρησία νά χαρακτηριστεῖ πέρα γιά πέρα, Ὀρθόδοξη, ἀποδεικνύοντας, γιά ἄλλη μία φορά ὅτι νικᾶ τοῖς βασιλεῦσι, τό διά τοῦ Σταυροῦ Του πολίτευμα. Ἡ Ὀρθόδοξη στάση τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας κατά τή διαχείριση τοῦ νέου κορονοϊοῦ ὀφείλεται στούς κάτωθι λόγους:
ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΣΤΟΥΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΤΩΝ ΗΠΑ!
ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ
ΣΤΟΥΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥΣ ΤΩΝ ΗΠΑ!
Στίς 24 Ὀκτωβρίου 2022 ὁ Ἀµερικανός δικαστής Ralph J. Porzio ἐξέδωσε µία ἱστορική ἀπόφαση: Ὅρισε νά ἐπανέλθουν σέ καθεστώς πλήρους ἀπασχόλησης καί νά λάβουν ἀναδροµικές ἀποδοχές οἱ ἐργαζόµενοι στήν Πόλη τῆς Νέας Ὑόρκης, πού εἶχαν τιµωρηθεῖ µέ ἀπόλυση, ἐπειδή δέν συµµορφώθηκαν µέ τόν ὑποχρεωτικό ἐµβολιασµό κατά τοῦ κορῶνα-ἰοῦ. Θαυµάσαµε τότε τό ἦθος τοῦ δικαστῆ καί ἀναρωτηθήκαµε, ἐάν ὑπάρχουν ἀκόµα (τέτοιοι) δικαστές καί στήν Ἀθήνα.
Ἀκριβῶς ἕνα µήνα ἀργότερα, στίς 24 Νοεµβρίου 2022, ἦρθε ἡ ἀπάντηση στό ἐρώτηµά µας. Δηµοσιεύτηκε µία ἀπόφαση ἡ ὁποία χαρακτηρίστηκε ἐπίσης ἱστορική καί παροµοιάστηκε µέ «τελετή λήξεως µιᾶς λίαν σκοτεινῆς περιόδου»1: ἡ ἀπόφαση 2332/2022 τοῦ Συµβουλίου τῆς Ἐπικρατείας. Μέ τήν ἀπόφαση αὐτή, ἡ ὁποία ἐκδόθηκε µετά ἀπό προσφυγή τῆς Πανελλήνιας Ὁµοσπονδίας Ἐργαζοµένων Δηµοσίων Νοσοκοµείων (Π.Ο.Ε.ΔΗ.Ν), κρίθηκε ἀντισυνταγµατική ἡ παράταση τοῦ ὑποχρεωτικοῦ ἐµβολιασµοῦ τῶν ἐργαζοµένων σέ δοµές ὑγείας.
Ὑπενθυµίζεται ὅτι ὁ ὑποχρεωτικός ἐµβολιασµός κατά τοῦ κορωναϊοῦ Covid-19 ἐπιβλήθηκε µέ τό ἄρθρο 206 παρ. 1 τοῦ Ν. 4820/2021 σέ «ὅλο τό προσωπικό τῶν ἰδιωτικῶν, δηµόσιων καί δηµοτικῶν µονάδων φροντίδας ἡλικιωµένων καί φροντίδας ἀτόµων µέ ἀναπηρία (ἰατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό καί ὑποστηρικτικό προσωπικό)» καί βασίστηκε σέ «ἐπιτακτικούς λόγους προστασίας τῆς δηµόσιας ὑγείας» (κατά τή διατύπωση τῆς ἴδιας τῆς διάταξης).
«Γένεσις, Δηµιουργία καί ὁ πρῶτος ἄνθρωπος»
Ἕνα βιβλίο τοῦ π. Σεραφείµ Ρόουζ
«Γένεσις, Δηµιουργία καί ὁ πρῶτος ἄνθρωπος»
«Εἶναι ἐπιθυµητό κάποιοι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, ἀφοῦ θά ἔχουν σπουδάσει τίς ἐφαρµοσµένες ἐπιστῆµες, νά σπουδάσουν κατόπιν τά θεµελιώδη στοιχεῖα τοῦ ἀσκητισµοῦ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί νά κληροδοτήσουν στήν ἀνθρωπότητα µιά ἀληθῆ φιλοσοφία, θεµελιωµένη ἐπάνω στήν ἀκριβῆ γνώση καί ὄχι ἐπάνω σέ αὐθαίρετες ὑποθέσεις. Ὁ Ἕλλην σοφός Πλάτων ἀπαγόρευσε τήν ἐξάσκηση τῆς φιλοσοφίας χωρίς τήν προαπαιτούµενη σπουδή τῶν µαθηµατικῶν. Αὐτή εἶναι ἡ ἀληθής ὄψη τοῦ ζητήµατος. Χωρίς τήν προαπαιτούµενη σπουδή τῶν µαθηµατικῶν, µαζί µέ τίς λοιπές ἐπιστῆµες πού στηρίζονται σέ αὐτά, καί χωρίς τήν ζωντανή καί γεµάτη ἀπό τή Χάρη γνώση τῆς Χριστιανοσύνης, εἶναι ἀδύνατον στήν ἐποχή µας νά παρουσιασθεῖ ἕνα ὀρθό φιλοσοφικό σύστηµα. Πολλοί πού θεωροῦν τούς ἑαυτούς τους εἰδικευµένους στή φιλοσοφία, ἀλλά δέν ἔχουν ἐξοικειωθεῖ µέ τά µαθηµατικά καί µέ τίς φυσικές ἐπιστῆµες, ὅταν θά συναντήσουν αὐθαίρετες εἰκασίες καί ὑποθέσεις στά ἔργα τῶν ὑλιστῶν, δέν θά µπορέσουν νά τίς διακρίνουν ἀπό τήν γνώση πού στηρίζεται στήν ἴδια τήν ἐπιστήµη καί δέν θά εἶναι ἱκανοί µέ κανέναν τρόπο νά δώσουν µιά ἱκανοποιητική ἀπάντηση καί ἀξιολόγηση ἀκόµη καί στά πιό παράλογα παραληρήµατα κάθε εἴδους ὀνειροπόλου. Πολύ συχνά προσελκύονται σέ αὐτά τά παραληρήµατα ὡς τό σηµεῖο τῆς αὐταπάτης, ἐκλαµβάνοντες αὐτά ὡς τήν προφανῆ ἀλήθεια».
Τό κείµενο πού παραθέσαµε ἀνήκει στόν Ρῶσο ἅγιο τοῦ 19ου αἰώνα Ἰγνάτιο Μπριαντσανίνωφ, ἐπίσκοπο Σταυρουπόλεως. Σέ αὐτό συνοψίζεται µιά ἄποψη τοῦ ζητήµατος τῶν σχέσεων τῆς Χριστιανικῆς θρησκείας µέ τήν ἐπιστήµη, ἡ ὁποία εἶναι πιά περιθωριακή µεταξύ τῶν συγχρόνων Ὀρθοδόξων, τόσο τῶν «προοδευτικῶν», οἱ ὁποῖοι συνηθίζουν νά ὑποστηρίζουν ὅτι δέν εἶναι κἄν δυνατή ἡ σύγκρουση τῶν πορισµάτων τῆς ἐπιστήµης µέ τά δόγµατα τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ ἄλλο εἶναι –δῆθεν– τό ἀντικείµενο τῆς ἐπιστήµης καί ἄλλο τό πεδίο τῆς Δογµατικῆς, ὅσο καί τῶν «παραδοσιακῶν», οἱ ὁποῖοι τείνουν νά ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ ἀφοσίωση στήν «ἡσυχαστική παράδοση» ἀρκεῖ ἀπό µόνη της γιά νά δώσει τίς ἀληθεῖς ἀπαντήσεις στά ζητήµατα πού ἔχουν πράγµατι σηµασία καί ὅτι, ἑποµένως, µπορεῖ κανείς, χωρίς «πνευµατικό κόστος», νά ἀγνοήσει τή σύγχρονη ἐπίθεση τῶν «ἐπιστηµονικῶν» ἰδεῶν καί κοσµοθεωριῶν κατά τοῦ Χριστιανισµοῦ. Γιά τόν ἅγιο Ἰγνάτιο, ὅµως, ὁ ὁποῖος, σηµειωτέον, ἐργάσθηκε ἰδιαιτέρως γιά τήν ἀναζωπύρωση τῆς παράδοσης τῆς «νοερᾶς προσευχῆς» καί τῆς «πνευµατικῆς ζωῆς» στήν ἐποχή του, ἀπαιτεῖται, ἀπό ὅσους ἐπιλέγουν νά πορευθοῦν στήν ὁδό τῆς ἐπιστηµονικῆς γνώσης, νά συνδυάσουν, ἀφ’ ἑνός τή σπουδή τῶν µαθηµατικῶν καί τῶν φυσικῶν ἐπιστηµῶν καί, ἀφ’ ἑτέρου, τή γνώση πού δίδει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ. Διαφορετικά, σέ περίπτωση, δηλαδή, πού κάποιος δέν ἔχει ἐξοικειωθεῖ µέ τίς λεγόµενες θετικές ἐπιστῆµες, δέν θά εἶναι δυνατή σέ αὐτόν ἡ διάκριση τῆς ἐπιστηµονικῆς ἀλήθειας ἀπό τό ἐπιστηµονικοφανές ψεῦδος.
Ὁ ἐµβολιασµός ὡς θρησκευτικό µῆλον τῆς ἔριδος
Ὁ ἐµβολιασµός
ὡς θρησκευτικό µῆλον τῆς ἔριδος
Ἐµβληµατική φιγούρα στήν Εὐρωπαϊκή ἱστορία τοῦ ἐµβολιασµοῦ, ὑπό τήν εἰδικότερη µορφή τοῦ ἐνοφθαλµισµοῦ (inoculation), ἄλλως: τοῦ εὐλογιασµοῦ (variolisation) ἤ τοῦ ἐγκεντρισµοῦ1, ἦταν ἡ Λαίδη Μαίρη Γουόρτλεϋ Μοντάγκ (Mary Wortley Montague), σύζυγος τοῦ Ἄγγλου πρέσβεως στήν Κωνσταντινούπολη, ἡ ὁποία ἐνοφθάλµισε τόν γιό της τό 1718· τό 1721, ὅταν ἡ οἰκογένεια ἐπέστρεψε στήν Ἀγγλία, ἐνοφθαλµίστηκε ἡ ἀδελφή της ἀπό τόν χειρουργό Maitland2.
Στήν περίπτωση αὐτή ἀναφέρεται καί ὁ Dr. med. Γκέρχαρντ Μπούχβαλντ (Gerhard Buchwald), ἰατρός µέ εἰδικότητα στήν πνευµονολογία καί τήν ἐσωτερική παθολογία (τίς ἰατρικές ὑπηρεσίες του προσέφερε στήν κλινική Franken τῆς Βαυαρικῆς πόλης Bad Steben), ὁ ὁποῖος ἐπισηµαίνει ὅτι αὐτή ἡ µορφή ἐµβολιασµοῦ προκάλεσε σοβαρές ἀσθένειες καί θανάτους3. Εἰδικότερα, «κάθε ἐµβολιασµένος γινόταν πηγή µόλυνσης γιά τό περιβάλλον του καί ὅπου ἐφαρµοζόταν αὐτός ὁ ἐµβολιασµός ὑπῆρχε µιά ραγδαία αὔξηση τῶν περιπτώσεων εὐλογιᾶς». Μάλιστα, ὁ Μπούχβαλντ σηµειώνει ὅτι «τήν ἐποχή πού ἀκολούθησε πέθαιναν στό Λονδίνο κάθε χρόνο 25.000 περισσότεροι ἄνθρωποι ἀπό εὐλογιά, ἀπό ὅ,τι τήν ἐποχή πού προηγήθηκε τῆς εἰσαγωγῆς αὐτῆς τῆς διαδικασίας»4.
Καθημερινὰ μαθήματα πνευματικῆς ἀθλήσεως
Καθημερινὰ μαθήματα πνευματικῆς ἀθλήσεως
«Ἀπορῶ καὶ ἐξίσταμαι, τὶ ποιήσω ὁ ἄθλιος, ὅταν τέλος φθάσῃ, τὸ τῆς ζωῆς μου λοιπόν, ποῦ μοι ὁ δρόμος ὁ ἄκαιρος; ποῦ τὰ ἀξιώματα; ποῦ ὁ πλοῦτος, ποῦ τρυφή; ποῦ ἡ δόξα ἡ πρόσκαιρος; ποῦ τῆς φύσεως, τὸ καινότατον ἄνθος; Ἀλλὰ δεῦρο, πρὸ τοῦ τέλους ὦ ψυχή μου, τῇ Θεοτόκῳ προσπέσωμεν» (Θεοτοκίον τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς 11ης Ὀκτωβρίου).
Τὰ κορυφαῖα μαθήματα Ὀρθοδόξου ἀνθρωπολογίας –ἄρα καὶ βιοτῆς– ποὺ λαμβάνει κάθε μέρα ὁ πιστός, εἶναι ἀναμφίβολα καὶ βασικά, ἀλλὰ κυρίως εὐεργετικά, ὥστε νὰ ἀποβάλλει «πᾶσαν βιοτικὴν μέριμναν» καὶ νὰ ἐξετάζει βαθειὰ τὴν ψυχή του. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία, κάθε μέρα, ἔχει νὰ τοῦ προσφέρει λόγους παραμυθίας καὶ στοργῆς, ὥστε νὰ ἠρεμήσει ἀπὸ τὸν κάματο τῆς καθημερινότητας, νὰ σταθεῖ «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» καὶ νὰ ψιθυρίσει αὐτὰ ποὺ ἀπόψε, στὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ διάβασε. Λές καὶ ἔγραψε ὁ ἴδιος τὸ τροπάριο αὐτό, λὲς καὶ ἔνοιωθε τὴν ἀνάγκη νὰ ἐξομολογηθεῖ, μὲ τὰ λόγια αὐτά, ἐκειδὰ στὸ σύνορο τῆς μέρας μὲ τὴ Νύχτα. Νὰ προετοιμαστεῖ δηλαδή, γιατὶ δὲ γνωρίζει τὸ αὔριο καί ἡ ψυχή του δὲν ἀντέχει ἄλλο τὸ βάρος τῶν ὅποιων του ἀστοχιῶν καὶ πράξεων.
«Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΟΥ ΒΙΟΥ ΤΡΕΧΕΙ» ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ!
«Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΟΥ ΒΙΟΥ ΤΡΕΧΕΙ»
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ!
Ἡ ζωή σ’ αὐτόν τόν γήινο κόσμο εἶναι τό μοναδικό ἐκπαιδευτήριο τοῦ «θεοειδοῦς ὄντος», πού λέγεται ἄνθρωπος, κυρίως δέ ἡ ἐκπαίδευση αὐτή γίνεται μέσῳ τοῦ χρόνου τῆς Ἐκκλησίας, πού λέγεται Καιρός (=εὐκαιρία), γι’ αὐτό ἄλλωστε ὁ ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς προτρέπει λέγοντάς μας ὅτι πρέπει νά ἐκπαιδευόμεθα ὅσο γίνεται πιό ἀποτελεσματικά, «ἐξαγοραζόµενοι τόν καιρόν ὅτι αἱ ἡµέραι πονηραί εἰσιν».
Ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς, αὐτός ὁ μοναδικός ἀνατόμος τῶν Ἐπουρανίων καί τῶν ἐπιγείων, μᾶς παρουσιάζει τήν τραγικότητα τοῦ χρόνου ὅπως θά ἔπρεπε νά τήν ζεῖ ὁ χωρίς Θεό ἄνθρωπος, γιά νά νοιώσῃ τήν ἀνάγκη νά σπεύσῃ στό μοναδικό Νόημα τῆς Ζωῆς, στόν Χριστόν μας: «Ὁ χρόνος: Πικρόν φορτίον. Καί ὁ χῶρος; Θλιµµένος δίδυµος ἀδελφός τοῦ χρόνου. Δέν ὑπάρχει τίποτε πιό τραγικόν καί πιό θλιβερόν ἀπό τό ἀνθρώπινο γένος, ζευγµένον εἰς τόν βαρύν ζυγόν τοῦ χρόνου καί τοῦ χώρου. Σύρει τόν χρόνον χωρίς νά γνωρίζῃ οὔτε τήν φύσιν, οὔτε τό νόηµα, οὔτε τόν σκοπόν του. Σύρει καί τόν χῶρον, ἀλλ’ οὔτε αὐτοῦ γνωρίζει τήν φύσιν, τό νόηµα, τόν σκοπόν. Τό ἄσκοπον λοιπόν εἰς τήν αἰχµαλωσίαν τοῦ παραλόγου!