Πληγώνοντας τόν ἄλλο...
ἤ Ἀπαριθμῶντας λάθη τοῦ χτές, ἀλλά καί τοῦ σήμερα
Ὅσο περνοῦν τά χρόνια καί σωρεύονται στήν ψυχή ἀρχειοθετημένα γεγονότα καί ἐνθυμήσεις παλιές, τότε ἀρχίζει ἕνα σχολαστικό ξεδιάλυμα ὅλων αὐτῶν, ὥστε νὰ ξαναφανοῦν (γιά ἔσχατη ἴσως φορά) τά περιττά καί ἄχρηστα, ἀλλά καί τά πολύτιμα καί ἀγαπημένα. Καί ἐκεῖ, λοιπόν, στόν ὅλο αὐτό σωρό παρατηρεῖς καί κάποιες στιγμές ἐχθρικῆς ἤ ἄπρεπης συμπεριφορᾶς, κατά τίς ὁποῖες ἄφησες τό στῖγμα σου στήν ψυχή τοῦ ἄλλου πληγώνοντάς τον μέ λόγια καί ἀπανθρωπία κάποτε. Ἰδίως σέ ἡλικίες τρυφερές, τότε δηλαδή, πού ἄνοιγαν οἱ ψυχές νά δεχτοῦν ἡ μιά τήν ἄλλη μέ σκοπό τήν συνεργασία, τή φιλία, τή συνδρομή. Κι ὅμως κάποιες φορές, τὸ νοιώθεις ἀκόμα, εἴτε ἀπό ἐγωϊσμό, εἴτε ἀπό κενοδοξία, εἴτε ἀπό εὐθιξία, ἡ συμπεριφορά σου δὲν ἦταν εὐπρεπής καί ἔντιμη. Γιατί ἡ ἐπιθετική ταχτική, μέ τό σκεπτικό ὅτι ἐσύ κατέχεις τό δίκιο, τραυμάτισε κάποιες ψυχές. Καὶ μάλιστα ἄφησε πάνω τους τὰ σημάδια μιᾶς ἀγριότητας, πού ὁ θυμός ἐπέτρεψε νά ἐκδηλωθεῖ. Γιά νά περάσουν τά χρόνια καί νά μήν μπορεῖς νά κάμεις τίποτε πιά, ὥστε ν’ ἀνατρέψεις τά πράγματα, ἀφοῦ οἱ τύψεις ὑπάρχουν ( καί ἐνοχλοῦν) ὅπως καί οἱ πληγές...
Ναί, τά σκέφτεται κανείς ὅλ᾿ αὐτά, ὅταν περάσουν τά χρόνια καί βαρύνουν πάνω του γιά τά καλά. Τότε, λοιπόν, συνειδητοποιεῖ τά λάθη καί τίς ἀστοχίες του, ὅπως οἱ τόσες καί τόσες φορές πού, ἠθελημένα ἤ ὄχι, πλήγωσε κάποιους, πού σήμερα εἶναι ἀδύνατο νά τούς ξαναδεῖ, νά τούς ξανανταμώσει. Γι᾿ αὐτό καί σέ στιγμές ἡσυχίας ὑψώνει τά χέρια του στόν οὐρανό ἱκετεύοντας νά τόν ἐλεήσει ἡ Χάρη Του, νά τοῦ δώσει τήν εὐκαιρία «τοῦ ὁρᾶν» τά πταίσματά του, ὄχι μέ τό φακό τῆς αὐτοδικαίωσης ἤ τῆς ὅποιας ἀνοχῆς, ἀλλά πρωτίστως μέ τήν φωτισμένη διδαχή τοῦ ἱεροῦ ψαλμωδοῦ:
«Ὅτι τήν ἀνομίαν μου ἐγώ γινώσκω καί ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μου ἐστί διαπαντός... Ἐλέησόν με ὁ Θεός, ἐλέησόν με» ( πρβλ. Ψαλ. 50).
Ἄλλωστε δέν εἶναι μακρυά ἡ προσευχή τῶν ἁγίων Νηπτικῶν Πατέρων, πού μᾶς δίδαξαν νὰ καλλιεργήσουμε τὴν λεγομένη «μονολόγιστο» προσευχή, τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλεήσόν με». Γιατί μέσα στίς θεόπνευστες αὐτές λέξεις ἔχει ἀποταμιευτεῖ ὅλη ἡ Ὀρθόδοξη ἀνθρωπολογία, τήν ὁποία ἄν θέλει κάποιος νὰ ἐρευνήσει ἤ νά ἐπιβεβαιώσει, ἄς ἀνατρέξει στά λεγόμενα «Ἀπολυτίκια», τά ὁποῖα συμπυκνώνουν ὅλη τή διδαχή, πού μᾶς προσφέρει ἡ κάθε γιορτή καί καθημερινή ἀκόμα· «πρέσβευε», προσευχόμαστε στόν κάθε Ἅγιο, «Χριστῷ τῷ Θεῷ, ἐλεηθῆναι», ἤ «σῶσαι τάς ψυχάς ἡμῶν» Καὶ μόνο αὐτὸ νὰ βιώσουμε μὲ ἔνθεο ζῆλο, μᾶς φτάνει1.
π. Κων/νος Ν. Καλλιανός
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Φύλλου 246
Φεβρουάριος 2023
Ὑποσημείωση:
Θά ἤθελα νά ἐπεκταθῶ καί στό λαμπρό κι εὐκατάνυκτο ψαλμό τῆς Μετανοίας, δηλ. τόν θεοφώτιστο καί κατά πάντα ψυχωφελέστατο «Μεγάλο Κανόνα» τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, Ἐπισκόπου Κρήτης. Γιατί ἐκεῖ σέ ὅλα σχεδόν τά τροπάρια πού ψάλλουμε προτάσσουμε τό, «Ἐλέησόν με ὁ Θεός, ἐλεήσόν με», ὅμως αὐτό εἶναι ἕνα ἄλλο τεράστιο θέμα, πού ἀξίζει μεγαλυτέρας προσοχῆς καὶ προετοιμασίας.