ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Ἡ γραμμή τῆς Νοσταλγίας...

 Φθινόπωρο, μέ τίς καλοκαιρινές ἀχτίδες νά τοῦ συντροφεύουν ἀκόμα τά μεσημέρια, γιά νά γίνονται τά ἀπογεύματα φῶς ἱλαρό, νοσταλγικό, ἄλλων καιρῶν καί χρόνων, πού κομίζει στήν ψυχή τή γοητεία τῆς ποίησης, ἡ ὁποία καί τά στεφανώνει.

Αὐτές οἱ περιούσιες, λοιπόν, ὧρες εἶναι πού ἀνακαλοῦν στή μνήμη ἕνα πλῆθος ἀπό πρόσωπα καί δαστηριότητες, μυρωδιές καί ἐδέσματα, ὅλα σχεδόν λησμονημένα ἀπό τούς νεότερους. Γιατί αὐτός ὁ καιρός, καιρός τοῦ φθινοπώρου παράγει μέσα στήν ψυχή φωτεινές μνῆμες πού τίς συντηρεῖ πάντα μέ τή ναφθαλίνη τῆς γοητείας, τήν ὁποία ἀποπνέουν ἐκεῖνες οἱ φευγαλέες στιγμές τοῦ χτές. Ἑνός χτές πού τό διακρατεῖ ἡ ψυχή μέ εὐλάβεια, καθώς μαζύ του συνυπάρχουν πρόσωπα ἀγαπημένα καί καθαγιασμένα στή συνείδηση. Καί πάντα σ’ ἕναν χῶρο: ἐκεῖνον τοῦ ἁπλοῦ νησιώτικου χωριοῦ, πού εὐωδίαζε αὐτόν τόν καιρό στυμένο σταφύλι καί φρεσκοκομμένο ξύλο. Ὡστόσο αὐτόν τόν καιρό, φθινοπώρου καιρό, μποροῦσες νά ὀσμιστεῖς κι ἄλλες εὐωδιές, γιατί καθώς οἱ μῆνες παρέρχονταν καί οἱ μέρες, καθώς δηλαδή τόν τρῦγο τόν ἀκολουθοῦσε τό μάζεμα τῆς ἐλιᾶς, τότε ὁ τόπος ἄλλαζε τίς εὐωδιές καί μοσχοβολοῦσε φρέσκο λάδι, πορτοκάλι, καψαλισμένο ψωμί καί ψημμένο κυδῶνι.

Ὀγδόντα (80) χρόνια ἀπό τήν ἐν Κυρίῳ ὁσιακή καί μακαρία κοίμησή του.

Ο ΟΣΙΟΣ  ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ  Ο  ΑΘΩΝΙΤΗΣ 

(Ο   ΡΩΣΟΣ)

(1866-1938)

«Δεῦρο, στῆθι μεθ’ ἡμῶν, Ὅσιε,

ἐπισφραγίζων τόν ὕμνον

καί προεξάρχων τῆς σῆς πανηγύρεως».

Ἐφέτος τόν Σεπτέμβριο, συμπληρώνονται ἀκριβῶς ὀγδόντα (80) χρόνια ἀπό τήν κοίμηση τοῦ νέου Ἀθωνίτου ὁσίου Σιλουανοῦ τοῦ Ρώσου.

Ὁ  –ἐπίσης νέος Ἀθωνίτης– ὅσιος Παΐσιος, τόνιζε πολλές φορές, ὅτι γιά νά βιογραφήσει κάποιος ἕναν ἅγιο, πρέπει νά εἶναι καί ὁ ἴδιος ἅγιος, καί μάλιστα στά μέτρα καί στήν κατάστασή του· καί, ὅτι οἱ βίοι τῶν ἁγίων, πού εἶναι γραμμένοι ἀπό ἁγίους, εἶναι θαυμάσιοι.

Καί ὁ μέν ὅσιος Γέρων Παΐσιος, καλῶς ἐτόνισε αὐτή τήν ἀλήθεια. Ἐμεῖς δέ, «οἱ περιλειπόμενοι», ἀφ’ ἑνός μέν, ἔχοντας ἐπίγνωση τῆς πνευματικῆς μας ἀνεπάρκειας, ἀφ’ ἑτέρου δέ, ἐπειδή ἡ ἐπετειακή ἀνάμνηση τῆς κοιμήσεως τοῦ Ὁσίου Σιλουανοῦ τό καλεῖ, ζητῶντας τήν συγχώρησή του, ἄς τοῦ βάλουμε νοερῶς μιά μετάνοια καί –ἐπικαλούμενοι τίς θεοπειθεῖς εὐχές του– ἄς χαράξουμε λίγες γραμμές εὐλαβικῶν στοχασμῶν καί λογισμῶν. Δηλαδή, μέ ἄλλα λόγια, ἐπειδή ἡ δική μας ἀδυναμία δέν ἐπαρκεῖ νά προσεγγίσει καί νά παρουσιάσει τό πνευματικό μέγεθος τοῦ τιμωμένου Ὁσίου, ἄς περιορισθοῦμε στήν ἁπλῆ καί πιστή παράθεση στοιχείων, πού ἀφοροῦν τήν βιογραφία καί διδασκαλίαν αὐτοῦ, ὁ ὁποῖος, βεβαίως, «τῶν ἀγαθῶν μας οὐ χρείαν ἔχει».

«Ὁ Θεός δέν ρίχνει ζάρια»!

Ὅταν ἡ ἐπιστήμη μετατρέπεται σέ ἰδεολογία

«Ὁ Θεός δέν ρίχνει ζάρια»! Αὐτός εἶναι ὁ τίτλος ἑνός πολύ ἀξιόλογου ντοκιμαντέρ πού γυρίστηκε ἀπό τήν Drei Linden Filmproduktion στή Γερμανία τό 2001, σέ σκηνοθεσία τοῦ Fritz Poppenberg. Ἡ πρόταση αὐτή «Ὁ Θεός δέν ρίχνει ζάρια» ἀνάγεται σέ ἐπιστολή τοῦ Ἄλμπερτ Ἀϊνστάϊν τοῦ 1926 στόν Γερμανό μαθηματικό καί φυσικό Max Born. Ὁ τίτλος αὐτός ἐπιλέγεται, προφανῶς, γιά νά ὑπογραμμίσει τή βασική θέση τῶν παραγωγῶν, ὅτι ὁ κόσμος καί ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά εἶναι προϊόν τυχαίων διαδικασιῶν ὅπως ὑποστηρίζουν διάφορες ἐπιστημονικές θεωρίες, κυρίως ὅμως ὁ δαρβινισμός καί ὁ νεοδαρβινισμός μέ τή θεωρία ἤ σύνθετη θεωρία τῆς ἐξέλιξης. Μέ βάση τά ἐπιστημονικά πορίσματα, ὑποστηρίζουν οἱ παραγωγοί, πρέπει νά δεχθεῖ κανείς ἕνα σχέδιο στή Δημιουργία. Καί ὅπου ὑπάρχει σχέδιο, φυσικά, ὑπάρχει καί ἕνας σχεδιαστής, ὁ Θεός. Στό συμπέρασμα αὐτό καταλήγει τό ντοκιμαντέρ μέ τή βοήθεια πολλῶν ἐπιστημόνων διάφορων ἐπιστημονικῶν κλάδων, τῆς Μοριακῆς Βιολογίας, Γενετικῆς, Πληροφορικῆς, Χημείας, τῶν Μαθηματικῶν κ.λ.π. Σ’ αὐτό τό ἄρθρο μας θέλουμε νά ἀξιοποιήσουμε τό ντοκιμαντέρ, ἰδίως πρός τήν ἑξῆς κατεύθυνση: νά κάνουμε ἐμφανῆ μέ ἀρκετά παραδείγματα τήν ἐπιστημονική καί τήν μή ἐπιστημονική, τήν ἰδεολογική προσέγγιση στό θέμα τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ Δαρβίνος (1809-1882) μέ τό κεντρικό ἔργο του «Περί τῆς κατα­γωγῆς τῶν εἰδῶν» (1859) δημοσιοποίησε στό β΄ ἥμισυ τοῦ 19ου αἰῶνα τή θεωρία γιά τήν ἐξέλιξη τῶν εἰδῶν. Βασίστηκε στόν Γάλλο φυσιοδίφη Jean-Baptiste Lamarck, ὁ ὁποῖος εἶχε διατυπώσει μιά πρώτη ἐκδοχή τῆς θεωρίας τῆς ἐξέλιξης τό 1809 στό βιβλίο του «Philosophie zoologique (Ζωολογική φιλοσοφία)». Ὁ Δαρβίνος στήριξε τή θεωρία τῆς ἐξέλιξης στίς παρατηρήσεις του γιά τίς παραλλαγές στά εἴδη καί τόν ἀγῶνα γιά ἐπιβίωση πού ὁδηγεῖ στήν ἐπιλογή, δηλ. στήν ἐπιβίωση ἐκείνου τοῦ ὀργανισμοῦ πού ἀποδεικνύεται ὡς πιό ἱκανός στήν προσαρμογή του στίς συνθῆκες τῆς ζωῆς. Ἔπειτα ὁ ὀργανισμός αὐτός κληροδοτεῖ τά χαρακτηριστικά πού τόν ἔκαναν πιό ἱκανό γιά ἐπιβίωση, στούς ἀπογόνους του. Μέ τίς θέσεις αὐτές ὁ Δαρβίνος ἐρχόταν σέ ἄμεση σύγκρουση μέ τόν Χριστιανισμό. Τή θέση τοῦ Θεοῦ παίρνει ἡ ἴδια ἡ φύση, ἡ ὁποία μετατρέπεται σέ θεότητα. Ἡ ὕλη αὐτοοργανώνεται. Ἔτσι, τό παραπάνω βασικό ἔργο τοῦ Δαρβίνου –ἡ πρώτη ἔκδοση ἔγινε σέ 1250 ἀντίτυπα καί ἐξαντλήθηκε ἤδη τήν πρώτη μέρα– γιορτάστηκε στό ἀθεϊστικό κλῖμα τοῦ 19ου αἰῶνα κυριολεκτικά ὡς ἀποκάλυψη. Ὁ συναγωνιστής τοῦ Κάρλ Μάρξ, ὁ Φρίντριχ Ἔνγκελς, πού ζοῦσε τότε στό Μάντσεστερ καί εἶχε ἀποκτήσει ἕνα ἀπό τά 1250 ἀντίτυπα, σέ ἐπιστολή του τρεῖς μέρες ἀργότερα στόν Μάρξ χαρακτηρίζει τόν Δαρβίνο ὡς «ὑπέροχο». Ὁ Μάρξ ἀπό τήν πλευρᾶ του, γράφει, περίπου ἕνα χρόνο ἀργότερα, σέ ἐπιστολή πρός τόν Γερμανό σοσιαλιστή Ferdinand Lassalle: «Πολύ σημαντικό εἶναι τό σύγγραμμα τοῦ Δαρβίνου καί μοῦ ταιριάζει ὡς βάση ἀπό τόν χῶρο τῶν φυσικῶν ἐπιστημῶν γιά τήν ἱστορική πάλη τῶν τάξεων».