Μιὰ ἀνέκδοτη ἐπιστολὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Μωραϊτίδη Στὸν Γέροντα Σωφρόνιο Κεχαγιόγλου

Τιμῶντας τὰ 90 χρονα ἀπὸ τῆς κοιμήσεώς του   (2-10-1929)

 

Μιὰ ἀνέκδοτη ἐπιστολὴ τοῦ Ἀλέξανδρου Μωραϊτίδη
Στὸν Γέροντα Σωφρόνιο Κεχαγιόγλου

 

πρτες πληροφορίες γι τν τοιμασία τς μοναχικς του κουρς)

 

Στὴν προσπάθειά μου νὰ γράψω μιὰ ὁλοκληρωμένη, ὅσο γίνεται, μελέτη γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Γέροντος Σωφρονίου Κεχαγιόγλου1, τοῦ κορυφαίου αὐτοῦ πνευματικοῦ ὁδηγοῦ τοῦ τέλους τοῦ 19ου  μὲ ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰ., ἐρευνῶντας τὸ Ἀρχεῖο τῆς μονῆς τοῦ Τιμίου Προδρόμου τῆς νήσου Σκοπέλου, εἶδα ὅτι μεταξὺ τῶν ἄλλων ἐπιστολῶν ποὺ ὑπῆρχαν ἐκεῖ,  ἦταν καὶ μιὰ αὐτόγραφη τοῦ λογίου Σκιαθίτη Ἀλέξανδρου Μωραϊτίδη2, σταλμένη ἀπὸ τὴν Ἀθήνα στὶς 5 Ἰουνίου τοῦ 1926: λίγες μέρες πρὶν ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τοῦ ἀπονείμει τὴν εὐλογία καὶ τὸν ἔπαινο γιὰ τὸ ἔργο του, μὲ τὸ ἀπὸ 26 Ἰουνίου 1926 Ἀρχιεπισκοπικὸ Γράμμα, τοῦ Ἀθηνῶν Χρυσοστόμου (Παπαδοπούλου).3

Ὁ Μωραϊτίδης αὐτὸν τὸν καιρὸ ζεῖ μόνος του στὴν Ἀθήνα, στὸ σπίτι τῆς ὁδοῦ Καποδιστρίου 14 ἔχοντας  σιμά του τὸν ἱστορικὸ ναὸ τῆς Ζωοδό­χου Πηγῆς (ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Ἀκαδημίας), ὅπου καὶ ἐκκλησιάζεται. Ἤδη ἀπὸ τὸ 1914 ἔχει κοιμηθεῖ ἡ σύζυγός του Βασιλική, ἡ διὰ τοῦ μοναχικοῦ σχήματος κληθεῖσα Ἀθανασία4.

Τοῦ Ἱεροῦ Σαρανταημέρου οἱ ἀπαρχές....

Τοῦ Ἱεροῦ Σαρανταημέρου οἱ ἀπαρχές....

 

ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου Φιλίππου, εἶναι ἀναμφίβολα γιὰ μᾶς τοὺς πιστοὺς ἕνα σύνορο. Ἕνα ἱερὸ σύνορο, μάλιστα, γι᾿ αὐτὸ καὶ οἱ παλαιότεροι –καὶ ἀσφαλῶς σοφώτεροι ἀπὸ ἐμᾶς– τιμοῦσαν ἰδιαίτερα αὐτὴν τὴν ἡμέρα. Τὴν ὀνόμαζαν ἀποκρηά, γιατὶ ξέρανε,  πὼς ἀπὸ τὶς 15 Νοεμβρίου, τὴν ἐπαύριο δηλαδή τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Φιλίππου ἄρχιζε τὸ ἱερὸ Σαρανταήμερο: Μὲ νηστεία, μὲ προετοιμασία, σωματικὴ καὶ ψυχική καὶ, κυρίως, μὲ  ἀναμονή. Ἀναμονὴ τῆς ἐλεύσεως τῆς  μεγάλης Γιορτῆς τῶν Γενεθλίων τοῦ Χριστοῦ μας, μιᾶς Γιορτῆς δηλαδή, μὲ ἀπύθμενη τρυφερότητα, συγκινητικὴ θεία ἀγάπη καὶ πάντιμο γιὰ τὸν κόσμο εὐδοκία. Μιὰ Γιορτή, ποὺ στεφανώνεται μὲ καθημερινὲς Θεῖες Λειτουργίες, τὸ λεγόμενο Ἱερὸ Σαραναταλείτουργο, ὡς μιὰ ὑπενθύμηση τῆς Ἐκκλησίας στὸν κάθε πιστό, πὼς μέσῳ αὐτῶν τῶν Θείων Λειτουργιῶν καὶ Πανηγύρεων, ζοῦμε τὴν γοητεία τῆς ἀναμονῆς τῆς μεγάλης αὐτῆς ἑορτῆς. Γιατὶ μὴ ξεχνᾶμε: οἱ σαράντα αὐτὲς μέρες κρύβουν μέσα τους ἕνα θησαυρὸ θαυμάσιο. Θησαυρὸ ἀτίμητο κι ἀποτελούμενο ἀπὸ μιὰ σειρὰ ἑορτῶν,  ὅπως τῶν Εἰσοδίων τῆς Παναγίας μας, τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, τῆς Ἁγ. Βαρβάρας, τοῦ ὁσίου Σάββα,  τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τῆς Ἁγίας Ἄννης, τοῦ Ἁγ. Σπυρίδωνος κ.ἄ. ἀκόμη. Ἑορτῶν, ποὺ προετοιμάζουν τὴν Θεία ἔλευση τῆς Μητροπόλεως τῶν ἑορτῶν: τὰ Χριστούγεννα. Καὶ τὸ μέγιστο μάθημα ποὺ δέχεται ὁ κάθε πιστὸς ἀπ᾿ αὐτὲς τὶς γιορτὲς τοῦ Ἱ. Σαρανταλείτουργου εἶναι ἡ βίωση τοῦ μεγίστου μυστηρίου: Τὸ πῶς ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος καὶ πῶς ὁ ἄνθρωπος θεοποεῖται (βλ. τὸ Δοξαστικὸ τῶν ἀποστίχων τοῦ Ἐσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἀγίου Νικολάου: «Ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, καὶ πιστὲ θεράπων, λειτουργὲ Κυρίου, ἄνευ ἐπιθυμιῶν, σκεῦος ἐκλογῆς, στῦλε καὶ ἑδραίωμα τῆς Ἐκκλησίας, Βασιλείας κληρονόμε...»). Γι᾿ αὐτὸ κι αὐτὴ ἡ ἱερὴ ἀναμονὴ τῆς Γιορτῆς νοηματίζεται  μὲ βάση αὐτὰ τὰ δεδομένα, τὰ ὁποῖα μᾶς χαρίζονται μέσῳ τῶν πανηγύρεων τοῦ Ἱ. Σαρανταημέρου καὶ ὄχι μόνο. Νοηματίζεται, γιατὶ μᾶς χαρίζει αὐτὴ τὴ μεγάλη δωρεά: «νθρωπος γνεται Θες, να Θεν τν δμ περγσηται» (Δοξαστικὸ τῶν Αἴνων ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ).

Μακάριοι ὅσοι κατορθώσουν ν᾿ ἀνέβουν «σὺν πᾶσι τοῖς ἁγίοις» τὴν εὐλογημένη κλίμακα τῶν σαράντα ἡμερῶν καὶ μὲ ἱερή διάθεση καὶ Θεῖον δέος ζήσουν τὸ μέγα Γεγονός: Τὸ ποῦ δηλαδή, «ἐγεννήθη ὁ Χριστός». Ἤ, μήπως πρέπει νά ἐρευνήσουμε, κυρίως μέσα μας;

Εὐλογημένο Σαρανταήμερο, χριστιανοί μου!

 

Σκόπελος                                                π. Κων. Ν. Καλλιανός

 

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» - Ἀρ. Τεύχους 208

Δεκέμβριος 2019

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΕΩΤΕΡΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

 

ΟΙ  ΤΡΕΙΣ  ΝΕΩΤΕΡΟΙ  ΑΓΙΟΙ  ΤΗΣ  ΠΙΣΤΕΩΣ

 

Tά τελευταῖα ἔτη ἔγινε ἡ ἀνακήρυξη τριῶν νεωτέρων Ἁγίων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, ἤτοι τοῦ π. Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου, τοῦ π. Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου καί τοῦ π. Ἰακώβου Τσαλίκη, ἡγουμένου τῆς μονῆς Ὁσίου Δαυΐδ. Ἐνῶ σύμφωνα μέ τούς Ἱερούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας, τό χρονικό διάστημα πού ἀπαιτεῖται εἶναι 100 ἔτη μετά τήν Κοίμησή τους, αὐτό συνέβη σέ πολύ λιγότερα ἔτη. Τό γεγονός αὐτό σέ κανέναν Χριστιανό Ὀρθόδοξο δέν προκάλεσε ἀπορία, ἀπεναντίας ὅσοι τους ἔζησαν ἀπό κοντά καί διακονήθηκαν ἀπ’ αὐτούς, ἀλλά καί ὅλοι ἐμεῖς πού δέν εἴχαμε τή Θεία Τύχη νά τούς γνωρίσουμε, ὄχι μόνο δέν ἐκπλαγήκαμε, ἀλλά τό θεωροῦμε ἀπόλυτα ἐπιβεβλημένο.

21η Νοεμβρίου, Τά Εἰσόδια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου

21η Νοεμβρίου,
Τά Εἰσόδια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου

 

Ἕνα μικρό Ἀντί-δωρο

 

Στήν περίοδο τῶν πνευματικά ἰσχνῶν ἀγελάδων (γιά νά θυμηθοῦμε τήν σχετική διήγηση τῆς Γενέσεως), ὅπου ὅλοι μας γενικά, ἀλλά καί ὁ καθένας ἀτομικά, «ζῶμεν καί κινούμεθα καί ἐσμέν», δόξα τῷ Θεῷ, πού ὑπάρχουν οἱ πατερικοί λόγοι σάν ἄλλοι σιτοδότες, ὅπως τότε, ὁ Πάγκαλος Ἰωσήφ, πού ἔγινε σιτοδότης Αἰγύπτου καί Παλαιστίνης.

Ἡ παροῦσα Θεομητορική Ἑορτή ἔχει ὑμνηθεῖ καί ἔχει κηρυχθεῖ ἀρκούντως, νομίζω, ἀπό πλῆθος Ἁγίων Πατέρων, Ὑμνογράφων καί Ἱεροκηρύκων, τόσον, ὥστε δέν θά κομίσει «γλαῦκα εἰς Ἀθήνας» μιά ἁπλῆ καί καλογερική προσλαλιά.

Γι’ αὐτό σκέφθηκα νά σᾶς στείλω ἕνα φτωχό ἀντί-δωρο. Τό καθαυτό «Δῶρον» μᾶς τό παρέχει ἡ ἰδία ἡ Ὑμνουμένη Κυρία Θεοτόκος, «ἐν τῇ σεπτῇ Εἰσόδῳ» Αὐτῆς. Κάθε Θεομητορική ἑορτή, εἶναι κατ’ οὐσίαν δῶρο τῆς Παναγίας μας, πρός ἐμᾶς τούς πνευματικῶς πτωχούς καί πεινῶντες. Κι ἔτσι Ἐκείνη καθίσταται, σέ κάθε ἑορτή της, ἡ Ἐστιάτωρ τῆς πνευματικῆς Της Τραπέζης. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες, ὑμνοῦντες ἤ κηρύττοντες τά μεγαλεῖα τῆς Παναγίας, μᾶς παρέχουν ἀντίδωρα αὐτοῦ τοῦ «Δώρου» Της. Τό παρακάτω ἀντίδωρο, τοῦ Ὁσίου Σιλουανοῦ τοῦ νέου Ἀθωνίτου (+1938), προσιδιάζει, ὡς ἀντί-δωρο, σέ κάθε Θεομητορική ἑορτή. Σᾶς τό παραθέτω:

Αὐτοβιογραφικές ἀφορμὲς διαλόγου...

Αὐτοβιογραφικές ἀφορμὲς διαλόγου...

 

Στὸν σεβαστό μου καθηγητή κ. Ἀλέξανδρον Σταυρόπουλον,

ἰσοβίως ἀνεξόφλητη πνευματικὴ ὀφειλή

 

Eἶναι ἀλήθεια πὼς στὸ σύνορο μιᾶς ἐπετείου, ὅπως τῆς χειροτονίας σου λ.χ. ἤ τῆς συμπληρώσεως κάποιων δεκαετιῶν Ἱερατικῆς Διακονίας, ὑπάρχει τὸ ἐνδεχόμενο, ὥστε νὰ δημιουργηθεῖ κι ἡ ὁποιαδήποτε ἀνησυχία ἤ καὶ ἀναστάτωση –στοιχεῖα ἐξάπαντος ἀνθρώπινα– ὥστε νὰ προκαλέσoυν πόνο καὶ θυμὸ κάποτε. Δηλαδή, παραχωρεῖ ὁ Θεὸς κι αὐτὴ τὴ θλίψη ἤ τὸν  πειρασμό, γιὰ νὰ σὲ ἀποσπάσει ἀπὸ τὴν καθημερινότητα καὶ νὰ σὲ φέρει νὰ σταθεῖς, «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» μὲ τὸν Ἴδιο, καθὼς σὲ ἀνήσυχες στιγμὲς μιᾶς τέτοιας καταιγίδας εἶναι ποὺ Τὸν χρειάζεσαι περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη φορά. Στ᾿ ἀλήθεια, πόσες φορὲς ἐκεῖνος ὁ βαθὺς Γεροντικὸς λόγος τοῦ ἀββᾶ Ἁλωνίου δὲ συντρόφεψε τὰ μοναχικά σου βήματα. «-Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἁλώνιος· ἐὰν μὴ εἴπῃ ἄνθρωπος ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, ὅτι ἐγὼ μὸνος καὶ ὁ Θεὸς ἐσμὲν ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, οὐχ ἕξει ἀνάπαυσιν».

Ὡστόσο, δὲν εἶναι διόλου ἀπίθανο, νὰ βρεθεῖς κι ἀντιμέτωπος μὲ πρόσωπα καὶ καταστάσεις, ποὺ σὲ πληγώσανε ἀφάνταστα μέσα στὴν ὅλη σου ἱερατικὴ διαδρομή. Μάλιστα, αὐτὰ ὅλα γίνονται πιὸ ἐπώδυνα, ὅταν νομίζεις πὼς σὲ ὧρες ἐπετειακές σου, χαρμόσυνες ἤ καὶ χαρμολυπικές, συνυπάρχουν σιμά σου «φίλοι καὶ πλησίον» (Ψαλμ.37, 12) συνεορτάζοντες καὶ συγχαίροντες. Κι ὅμως, πολλὲς φορὲς ἀπουσιάζουν κι ὅλοι αὐτοί.  Ἴσως γιατὶ ἔτσι πρέπει...Πῶς, ἄλλωστε, θὰ δοκιμαστεῖ ἡ ἀντοχὴ κι ἡ πίστη σου; Κι ὕστερα, πῶς θὰ μελετήσεις τοὺς χαρακτῆρες τῶν ὅσων ἀποτελοῦν τὸ ποίμνιό σου; Γιατὶ εἶναι παρατηρημένο, πὼς μονάχα μέσῳ αὐτῶν τῶν συμπεριφορῶν τους τοὺς μαθαίνεις καλύτερα, ἀλλά, καὶ  κυρίως, μέσῳ τῶν συγκρούσεών σας. Καί αὐτό, ἐπειδὴ ἐκεῖ διαφαίνεται πολὺ καθαρὰ κι ἡ προσπάθεια τους νὰ σὲ μειώσουν, ἀλλὰ καὶ νὰ σὲ  ἀπορρίψουν κάποτε, ἀλλὰ καὶ νὰ τοὺς ἀπορρίψεις κι ἐσύ, κάνοντας κάποτε κι αὐτὸ τὸ λάθος...