ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Τό Α΄ Κεφάλαιο τῆς Καθολικῆς Ἐπιστολῆς
τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου
στή σηµερινή µας γλῶσσα

Ἐγώ ὁ (Ἅγιος) Ἰάκωβος, ὁ δοῦλος Τοῦ Θεοῦ καί Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ γιά τίς δώδεκα φυλές πού βρίσκονται διεσπαρµένες (παντοῦ στόν κόσµο) εὔχοµαι (πάντοτε) νά χαίρουν!

Νά θεωρεῖτε ὅτι κάθε χαρά θά ἔλθει σέ ἐσᾶς, ἀγαπητοί ἀδελφοί µου, ὅταν σᾶς εὕρουν γύρω γύρω διάφοροι πειρασµοί, γνωρίζοντας (καλά) ὅτι γιά νά γίνει κάποιος δόκιµος ἀπό ἐσᾶς στήν πίστη πρέπει νά ἐργασθεῖ µέ τήν ὑποµονή.

Καί γιά τήν ὑποµονή σας νά ἔχετε ἕνα τέλειο ἔργο γιά νά εἶσαστε (καί νά γίνεσθε) τέλειοι καί ὁλοκληρωµένοι (καί) σέ τίποτα νά µήν ὑπολείπεστε.

Ἐάν κάποιος δέ ἀπό ἐσᾶς, στερεῖται Σοφία, νά τό ζητᾶ (µέ πίστη) ἀπό Τόν Θεό ὁ Ὁποῖος χορηγεῖ τά πάντα µέ ἁπλότητα καί χωρίς νά ὀνειδίζει κανέναν, καί θά τοῦ δοθεῖ.

Νά τό ζητᾶ µέ πίστη, χωρίς καµία ἀµφιβολία καί κανένα δισταγµό. Διότι, αὐτός πού διστάζει µοιάζει µέ θαλάσσιο κῦµα πού τό χτυπᾶ ὁ ἄνεµος.

Μήν ἔχει τήν ἐντύπωση αὐτός ὁ ἄνθρωπος ὅτι πρόκειται νά λάβει κάτι ἀπό Τόν Κύριο.

Οἱ νοµικοί ὅροι στή Θεολογία
καί ὁ ἅγιος  Ἱωάννης ὁ Χρυσόστοµος

Ὁ «κόσµος του ἦταν ὁ κόσµος τῆς Patrologiae Grecae». Αὐτός ὁ κάπως συγκαταβατικός χαρακτηρισµός εἶχε ἀποδοθεῖ σέ ἕναν µεγάλο σύγχρονο Ρῶσσο θεολόγο. Τό νόηµα τοῦ χαρακτηρισµοῦ ἦταν ὅτι, ναί µέν, ὁ θεολόγος αὐτός εἶχε µεγάλη ἀξία, ἀλλά ὅτι, παρά τήν ἀξία του αὐτή, ἡ θεολογία του, ὡς –δῆθεν– ἀγκιστρωµένη σέ ἕνα παρωχηµένο θεολογικό «παράδειγµα», δέν µποροῦσε νά ἀφορᾶ στούς σύγχρονους ἀνθρώπους ἤ τοὐλάχιστον ἔπρεπε, ὁπωσδήποτε, νά «ἐκσυγχρονισθεῖ». Διαφορετικά θά εἶχε ἀξία µόνο ἱστορική ἤ «ἀρχαιολογική», ὄχι, ὅµως, «ὑπαρξιακή» γιά τόν σύγχρονο ἄνθρωπο.

Δέν ἀναφέρουµε τό ὄνοµα τοῦ θεολόγου, διότι δέν εἶναι σκοπός µας νά ἐπικεντρωθοῦµε σέ µία µόνο προσωπική περίπτωση. Σηµασία ἔχει τό γενικότερο ζήτηµα, πού ἀναδεικνύεται ἀπό τό συγκεκριµένο αὐτό παράδειγµα: εἶναι, πράγµατι, παρωχηµένοι οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας (οἱ Ἕλληνες καί οἱ Λατίνοι) ἤ πάντως χρειάζεται, ἐν πάσῃ περιπτώσει, ὁ ἐκσυγχρονισµός τῶν ἔργων τους, ὥστε νά προσαρµοσθοῦν στή σύγχρονη ἐποχή;

Εἴχαµε καί τόν προηγούµενο µῆνα ἀναφερθεῖ στό κεντρικό αὐτό ζήτηµα. Ἐκεί εἴχαµε εἰδικότερα παραθέσει δύο κείµενα, τῶν ἁγίων Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας καί Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, µέ τήν πρόθεση νά καταδείξουµε ὅτι πολύ ἀπέχουµε ἀπό τό σηµεῖο πού θά µποροῦµε δικαιολογηµένα νά ἰσχυρισθοῦµε ὅτι ἔχουµε πιά µάθει καί µελετήσει σέ ὅλο τό εὖρος καί τό βάθος τους τά κείµενα τῶν Πατέρων. Διότι µόνο σέ αὐτή τήν περίπτωση, ἐάν δηλαδή εἴχαµε, ἔστω σέ γενικές γραµµές, ἐξετάσει τό γράµµα καί τό πνεῦµα τῶν κειµένων αὐτῶν, θά εἶχε ἴσως κάποιος τό δικαίωµα νά ἰσχυρισθεῖ ὅτι χρειάζεται πλέον νά παρουσιασθεῖ ἀλλιῶς, µέ τρόπο πιό κατάλληλο ἤ πιό κατανοητό τό µήνυµα τοῦ Εὐαγγελίου. Στήν πραγµατικότητα, ὅµως, τά κείµενα αὐτά δέν ἔχουν κἄν ἐκδοθεῖ στήν ὁλότητά τους, ἀκόµη περισσότερο δέν ἔχουν µεταφρασθεῖ, ἐνῷ ἡ ἐξήγηση καί ὁ σχολιασµός τους εὑρίσκεται, ἀκόµη, σέ σχεδόν στοιχειῶδες ἐπίπεδο. Εἶναι δέ χαρακτηριστικό, ὅτι σέ πολλά σύγχρονα θεολογικά ἔργα, δέν εἶναι συχνές οἱ παραποµπές σέ κείµενα τῶν Πατέρων ἤ παρατηρεῖται ἡ ἀνακύκλωση τῶν ἴδιων συγκεκριµένων περικοπῶν. Προφανῶς, τό ἔργο τῆς ἔκδοσης καί τῆς µελέτης τῶν ἔργων τῶν Πατέρων δέν εἶναι καθόλου εὔκολη ὑπόθεση καί τά ὅσα ἀναφέρουµε δέν συνιστοῦν κριτική σέ ὅσους προσπαθοῦν νά παρουσιάσουν τά ἔργα αὐτά. Ἀποσκοποῦν, ὅµως, στό νά ἐκφράσουν τήν ἀπορία µας γιά τό πῶς εἶναι δυνατόν νά ἀποφαίνεται κάποιος ἀπαξιωτικά γιά τά ἔργα αὐτά, τήν στιγµή πού εἶναι πολύ φανερό ὅτι εἶναι ἀκόµη ἐν πολλοῖς ἄγνωστα καί πάντως πολύ ἀπέχουν ἀπό τό νά ἔχουν ἀφοµοιωθεῖ καί, ἀκόµη λιγότερο, ἀντιπαρατεθεῖ καί συγκριθεῖ –σηµεῖο πρός σηµεῖο– µέ τη σύγχρονη κοσµοθεωρία, τό σύγχρονο «παράδειγµα», ὅπως χαρακτηριστικά λέγεται.

Ἡ Θεία Σκέπη τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου

Ὁ λαοφιλής Ἅγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως ὁ Θαυματουργός, στόν Πρόλογο τοῦ «Θεοτοκαρίου» του, σημειώνει τά ἑξῆς:

«Διδαχθείς ὑπό τῆς ἁγιωτάτης ἡμῶν καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ἄξιόν ἐστιν, ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν τήν Θεοτόκον καί ἀειπάρθενον Μαρίαν, ἐποίησα ᾠδάς τινας καί ὕμνους πρός αἴνεσιν καί ἀνύμνησιν τῆς Παναγίας Μητρός τοῦ Κυρίου … πρός ἔκφρασιν τῆς ἀπείρου πρός Αὐτήν εὐγνωμοσύνης μου διά τάς πολλάς πρός ἐμέ Αὐτῆς εὐεργεσίας, ἅς παραπέλαυσα».

Εἶναι φανερό, ὅτι ὅλοι οἱ Ἅγιοι Ὑμνωδοί, οἱ Θεοτοκόφιλοι, οἱ ὁποῖοι ὕμνησαν μέ ὠδές καί ὕμνους τήν Παναγίαν Δέσποινά μας, κάπως ἔτσι ἐκφράζονται. Καί κάθε Θεομητορική Ἑορτή τῆς Ἐκκλησίας μας, τούς ἔχει δώσει τήν ἀφορμή νά Τήν ὑμνήσουν μέ ἀνεπανάληπτα μελωδήματα, περισσεύματα τῆς θεοτοκόφιλης καρδίας τους. Καί εἶναι πολλές καί ποικίλες οἱ Θεομητορικές ἑορτές τοῦ ἔτους. Κατ’ ἀρχήν, εἶναι οἱ ἑορτές ἐκεῖνες, πού συνδέονται μέ τούς σταθμούς τῆς ἐπίγειας ζωῆς τῆς Κυρίας Θεοτόκου: Γενέθλιον-Εἰσόδια-Χριστούγεννα-Ὑπαπαντή-Εὐαγγελισμός-Κοίμησις (γιά νά ἀκολουθήσουμε τό ἐκκλησιαστικό ἔτος ἀπό Σεπτέμβριο, ἕως Αὔγουστο).

Ἔπειτα, εἶναι οἱ ἑορτές ἐκεῖνες, πού ἔχουν σχέση μέ τά ἰμάτια-ἐνδύματα Αὐτῆς. Καί εἶναι αὐτές τρεῖς: 1η Ὀκτωβρίου, ἡ ἀνάμνηση τῆς ἐμφανίσεως τῆς Σκέπης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου στόν Ναό τῶν Βλαχερνῶν Κων/πόλεως, 2α Ἰουλίου, ἡ κατάθεση τῆς τιμίας Ἐσθῆτος τῆς Θεοτόκου στόν ἴδιο Ναό καί 31η Αὐγούστου, ἡ κατάθεση τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Παναγίας, στόν Ναό τῶν Χαλκοπρατείων, πάλι τῆς Κων/πόλεως.