ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ

Μοῦ ἀρέσει νά βλέπω τηλεόραση, διότι στήν καταπιεστική καί ἀγχώδη ἐποχή πού ζοῦμε ἐδῶ, τό «χαζό-κουτί» αὐτό ἔμεινε ὁ μοναδικός μας σύνδεσμος  μέ τόν ἔξω κόσμο. Μποροῦμε μέσω αὐτοῦ νά ἀκούσουμε, οἰκονομικά νέα (= σχεδόν πάντα), πολιτικό κουτσομπολιό (=ἀσταμάτητα) καί ἀνθρώπινες βιαιότητες (=ἀνελλιπῶς) ἀλλά καί κάποιες πολιτισμικές εἰδήσεις (=σπάνια).  Βέβαια, ἄν δέν διαθέτεις κάποια δορυφορική κεραία, ὅλος ὁ κόσμος σου περιορίζεται σέ εἰκόνες, ἰδίως χαζές, ἀπευθυνόμενες γενικά σέ χαμηλοῦ ἐπιπέδου νοημοσύνης, παρμένες βεβαίως, βεβαίως ἀπό τό Ἴντερνετ (διότι δέν εἴμαστε καί γιά ξόδεμα!). Καί αὐτές περνᾶνε ἀπό κανάλι σέ κανάλι γιά νά τά ἐμπεδώσουμε καλά.. 

Πάντως, ἐμεῖς εἴμαστε καλά. Οἱ «κακές» γλῶσσες λένε, ὅτι στήν Βόρεια Κορέα λειτουργοῦν μόνο δύο προγράμματα τηλεόρασης. Στό πρῶτο πρόγραμμα, ἀπό τό πρωΐ μέχρι τήν νύχτα, προβάλλουν τόν «πολυαγαπημένο» πρόεδρο τῆς χώρας, τήν προσωπικότητά του καί τόν ἀκούραστό του ἀγώνα γιά τήν εὐημερία τοῦ κορεατικοῦ λαοῦ, τήν ἄοκνη προσπάθειά του νά θωρακίζει τήν χώρα μέ τήν δημιουργία τῶν φοβερότερων ὅπλων μαζικῆς καταστροφῆς! Ἐνῶ, στό δεύτερο πρόγραμμα, μόλις τό ἀνοίγεις, ἐμφανίζεται ἕνας ὁπλισμένος στρατιώτης καί μέ ἄγριο βλέμμα καί μέ αὐστηρή φωνή, σέ διατάζει: «Ἄλλαξε στό πρῶτο κανάλι, γιά νά μήν σέ τουφεκίσω!» Καί δέν μπορεῖς νά παίξεις μέ τόν πρόεδρο, διότι πρίν ἀπό λίγο καιρό ἔδωσε ἐντολή νά τουφεκιστεῖ ἕνας στρατηγός πού ἀποκοιμήθηκε κατά τήν ὁμιλία του!

Τά βιώματα τῶν παιδιῶν,

θεμέλιο γιά τήν μετέπειτα ζωή τους

Διαβάζοντας βιβλία μέ πασχαλινά διηγήματα τοῦ Κόντογλου, τοῦ Παπαδιαμάντη, τοῦ Ξενόπουλου, τῆς Σουρέλη καί ἄλλων μεγάλων συγχρόνων συγγραφέων, ταξιδεύει ὁ ἀναγνώστης μέσα ἀπό τίς σελίδες τους σέ ἐποχές καί καταστάσεις, πού οἱ ἄνθρωποι ζοῦσαν ἔντονα καταστάσεις χαρᾶς, γιορτῆς, κατάνυξης καί γαλήνης. Ἱστορίες ἀπό τά Ἑλληνικά νησιά, παραδόσεις καί ἔθιμα ἀπό τήν Κεντρική καί Βόρεια Ἑλλάδα, ὑπέροχες λαογραφικές ἱστορίες πού διηγοῦνται πῶς ἔφθαναν οἱ Ἕλληνες νά γιορτάσουν τό Πάσχα, ἀφοῦ πρῶτα βίωναν τά Πάθη τοῦ Χριστοῦ μέρα-μέρα, ὅπως τά περιγράφει ἡ Ἐκκλησία μας στίς ὑπέροχες καί κατανυκτικές Ἀκολουθίες.

Μελετῶντας τίς ἱστορίες αὐτές, διαπιστώνει ὁ ἀναγνώστης ὅτι τή γιορτή καί τήν χαρά στούς ἀνθρώπους δέν τήν δημιουργοῦσαν τά διάφορα ἔθιμα, αὐτά καθ’ἑαυτά, ἀλλά ὁ τρόπος πού τά βίωναν. Τά ἔθιμα ἀπό μόνα τους δέν μποροῦν νά προκαλέσουν χαρά στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Δέν εἶναι τό κόκκινο αὐγό, ἤ τό πασχαλινό τσουρέκι, ἤ τό ψήσιμο τοῦ ἀρνιοῦ ἡ αἰτία νά νιώσει ὁ ἄνθρωπος τήν γιορτή. Σήμερα μποροῦμε νά ἀγοράσουμε ἕτοιμα αὐτά τά τρόφιμα καί νά γιορτάσουμε τό Πάσχα. Θά ἔχει ὅμως καμμία σχέση ἡ γιορτή αὐτή, μέ τήν γιορτή πού γινόταν κάποτε; Ἄν δέν μυρίσει τό σπίτι φρεσκοψημμένο τσουρέκι, μποροῦμε νά νιώσουμε αὐτήν τήν λαχτάρα καί τήν γλυκιά ἀναμονή πού ἔνιωθαν τότε τά παιδιά, βλέποντας τή μαμά καί τήν γιαγιά νά φουρνίζουν λαχταριστά τσουρέκια γιά τό Πάσχα; Οἱ ἄνθρωποι παλιά, συγκεκριμένες ἡμέρες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ἔκαναν καί ἀπό κάτι: Μεγάλη Τρίτη ἑτοίμαζαν τά πασχαλινά κουλούρια, Μεγάλη Πέμπτη ἔβαφαν κόκκινα αὐγά, τό Μεγάλο Σάββατο τό πρωί, μετά τήν πρώτη Ἀνάσταση, ἑτοίμαζαν τά ἀρνιά, τήν μαγειρίτσα καί τό πασχαλιάτικο τραπέζι... Μιά ἱεροτελεστία ἡ ὁποία δέν περιοριζόταν στόν τύπο ἀλλά ἦταν τρόπος ζωῆς. Καί ὅλες αὐτές οἱ ἑτοιμασίες περιστρέφονταν γύρω ἀπό τίς Ἱερές Ἀκολουθίες.

ΚΑΥΣΗ ΝΕΚΡΩΝ:

Πρόοδος ἤ ἐπιστροφή στόν Μεσαίωνα;

Πρίν ἀπό λίγο καιρό ἔγινε  ἀνακίνηση τοῦ θέµατος τῆς καύσης τῶν νεκρῶν στήν Βουλή ἀπό µιά  βουλευτή τοῦ κυβερνῶντος κόµµατος, µέ ἀφορµή τόν θάνατο τοῦ συζύγου της καί τήν καύση του, σύµφωνα µέ τήν ἐπιθυµία του. Τό περιοδικό µας ἔχει φιλοξενήσει κατά καιρούς ἄρθρα, τά ὁποῖα ἔχουν φωτίσει τό θέµα αὐτό µέ πληρότητα ἀπό ὅλες τίς πλευρές. Ἡ λογική καί Θεολογική θεµελίωση τοῦ ἐνταφιασµοῦ ἔχει γίνει ἀπό τόν π. Β. Βολουδάκη στήν Ἐνοριακή Εὐλογία τοῦ Φεβρουαρίου 2006 στό ἄρθρο του µέ τίτλο «Ἡ καύση τῶν νεκρῶν καί οἱ ἄνθρωποι τῆς... “πυρκαγιᾶς». Ὅµως µέ τήν ἐπαναφορά τοῦ θέµατος στό Κοινοβούλιο, ἀκούστηκαν κάποιοι χαρακτηρισµοί γιά ἐκείνους πού ἐπιµένουν στόν ἐνταφιασµό τόν δικό τους καί τῶν κεκοιµηµένων τους, χαρακτηρισµοί οἱ ὁποῖοι προεβλήθησαν ἐπανειληµµένα ἀπό τά ΜΜΕ: «σκοταδισµός» καί «µεσαίωνας». Οἱ χαρακτηρισµοί δέν µᾶς θίγουν, εἶναι ὅµως πράγµατι τά πράγµατα ἔτσι;

Καί πρῶτα ἀπό ὅλα. Ἀποτελεῖ πραγµατικά κάθε νεωτερισµός πρόοδο; Ἡ πρακτική ἑκατοµµυρίων ἀνθρώπων ἐπί αἰῶνες µπορεῖ νά χαρακτηριστεῖ ἔτσι εὔκολα καί ἐπιπόλαια σκοταδισµός; Εἶναι πράγµατι σκοταδισµός νά φροντίζει κάποιος µέ ἀγάπη τό ἄψυχο σῶµα ἀγαπηµένου του προσώπου; Ἡ φροντίδα αὐτή σέ παλαιότερες ἐποχές γινόταν  ἀποκλειστικά ἀπό τούς οἰκείους του καί ὁ νεκρός παρέµενε στό σπίτι σέ κοινή θέα ὡς τήν ὥρα τῆς ἐξοδίου ἀκολουθίας. Ἡ στιγµή τῆς ἀποµάκρυνσης ἀπό τό σπίτι, σηµατοδοτοῦσε τήν ἀρχή τοῦ πραγµατικοῦ ἀποχωρισµοῦ... Εἶναι σκοταδισµός νά θέλει νά διατηρήσει κάποιος τή σχέση του µέ τόν κεκοιµηµένο, φροντίζοντας τό µνῆµα ὅπου βρίσκεται τό λείψανο ἀφήνοντάς το νά “σβήσει” φυσιολογικά; Εἶναι σκοταδισµός ὁ σεβασµός στά ὀστᾶ τοῦ ἀνθρώπου, σέ αὐτό δηλ. τό ἀποδεικτικό –καί ἰδιαίτερο– σηµάδι τῆς ἐπίγειας παρουσίας του, πού ἡ φύση, µέ ἐντολή τοῦ Θεοῦ, φροντίζει νά τό διατηρεῖ; Γιατί µπορεῖ τά ὀστᾶ νά µοιάζουν µεταξύ τους, ἔχουν ὅµως τά δικά τους ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ἔντονη παραµένει ἡ ἀνάµνηση ἀπό τήν προσκύνηση, πρίν ἀπό πολλά χρόνια, τῆς χειρός τῆς Ἁγ. Αἰκατερίνης. Τά δάχτυλα ἦταν λεπτά, µακρυά, σχεδόν “εὔθραυστα”. Ἦταν τά δάχτυλα µιᾶς νέας, λεπτῆς κοπέλας, µιᾶς ἀρχοντοπούλας...