Λίγο πριν την Ανάσταση

Λίγο πρὶν ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση:

Στοχασμοὶ καὶ πειρασμοὶ διάφοροι

Ὅταν πρωτοδιάβασα τὸ θαυμάσιο διήγημα τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμαντη, «Λαμπριάτικος ψάλτης», πρόσεξα τὸ πόσοι πειρασμοὶ κύκλωναν, λίγο πρὶν τὴν Ἀνάσταση, τοὺς δύο κληρικοὺς ποὺ ἀναφέρονται σ᾿ αὐτό. Πειρασμοί, ποὺ ἐμφανίζονται αὐτὲς τὶς προεόρτιες ἱερὲς στιγμές, καὶ σκοτίζουν τὶς ψυχὲς τῶν Kληρικῶν καὶ ὄχι μόνο. Μέχρι νὰ εἰσέλθουμε στὴν ὥρα τὴ θριαμβευτική, τῆς Ἀναστάσεως τὴν ὥρα, δηλαδή, ὅπου σιγὰ-σιγά διαλύονται ὅλες οἱ ἀναστολὲς καὶ οἱ περιπέτειες ποὺ ὁ πονηρὸς δημιουργεῖ, μὲ βασικὸ κίνητρο καὶ σκοπό, ὥστε νὰ μὴν κατορ­θώσει νὰ βιώσει ὁ πιστὸς τὸ μέγα γεγονὸς τῆς Θείας Ἐγέρσεως. Γιατί, μὴν τὸ ξεχνοῦμε, «θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, Ἅδου τὴν καθαίρεσιν» καὶ «ἀπαρχὴν ἄλλης βιοτῆς», ὁπότε καὶ ὁ πόλεμος τοῦ μισοκάλου ὅλο καὶ περισσότερο ἐντείνεται. Ὄχι μονάχα στοὺς ἐφημερίους-Λειτουργούς, ἀλλὰ στοὺς πιστούς, γιατὶ καὶ σ’ αὐτοὺς ἐπιτίθεται ὁ πονηρὸς τοῦτες τὶς προεόρτιες στιγμές, μὲ σκοπὸ νὰ ἀμαυρώσει τὴν ὅλη ἑορταστικὴ ἀτμόσφαιρα ποὺ ἑτοιμάζεται: Τὴν πανήγυρι τῶν πανηγύρεων.

«ΠΩΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΜΟΥ ΑΜΝΗΜΟΝΕΙΤΕ;»

«ΠΩΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΜΟΥ ΑΜΝΗΜΟΝΕΙΤΕ;»

Τό βράδυ τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων ἀκοῦμε τό ἀκόλουθο στιχηρό ἰδιόμελο: «Κύριε, ἐρχόμενος πρός τό πάθος, τούς ἰδίους στηρίζων μαθητάς ἔλεγες, κατ’ ἰδίαν παραλαβών αὐτούς· Πῶς τῶν ρημάτων μου ἀμνημονεῖτε, ὧν πάλαι εἶπον ὑμῖν, ὅτι προφήτην πάντα οὐ γέγραπται εἰ μή ἐν Ἱερουσαλήμ ἀποκτανθῆναι; Νῦν οὖν καιρός ἐφέστηκεν, ὅν εἶπον ὑμῖν· ἰδού γάρ παραδίδομαι ἁμαρτωλῶν χερσίν ἐμπαιχθῆναι, οἵ καί σταυρῷ προσπήξαντες, ταφῆ παραδόντες, ἐβδελυγμένον λογιοῦνται ὡς νεκρόν. Ὅμως θαρσεῖτε· τριήμερος γάρ ἐγείρομαι εἰς ἀγαλλίασιν πιστῶν καί ζωήν τήν αἰώνιον».

Πλεκτάνη Παλαιάς και Νέας Ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας

Πλεκτάνη Παλαιᾶς & Νέας ἡγεσίας

τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας εἰς βάρος

τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν

Τρεῖς μέρες πρὶν ἀπὸ τὶς ἐκλογές, ἡ ἀπερχόμενη ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) μᾶς ἐξέπληξε μὲ τὴ δημοσίευση τῶν νέων Προγραμμάτων Σπουδῶν (ΠΣ) γιὰ ὅλα τὰ μαθήματα τοῦ Λυκείου, τὰ ὁποῖα πρόκειται νὰ ἐφαρμοστοῦν ἀπὸ τὸ ἑπόμενο σχολικὸ ἔτος 2015-2016. Ἀντιδράσεις ὑπῆρξαν ποικίλες. Ἡ κριτικὴ στὰ περισσότερα μαθήματα ἐπικεντρώθηκε στὸ σημεῖο ὅτι τὰ προγράμματα ἔχουν φορτωθεῖ σὲ ἀπίστευτο βαθμὸ μὲ ὕλη καὶ γι’ αὐτὸ οἱ στόχοι εἶναι ἐξωπραγματικοὶ ἀλλὰ καὶ πολὺ ἐξειδικευμένοι. Ἤδη ὁ νέος ὑπουργὸς Παιδείας κ. Μπαλτᾶς ἔχει ἀναγγείλει τὸν ἐπανασχεδιασμὸ τῶν ἀναλυτικῶν προγραμμάτων καὶ τῶν σχολικῶν ἐγχειριδίων πρὸς τὴν κατεύθυνση τῆς μείωσης τοῦ ὄγκου τῶν πληροφοριῶν, ὥστε νὰ δοθεῖ περισσότερο βάρος στὴν ἐμβάθυνση καὶ στὴν καλλιέργεια τῆς κριτικῆς σκέψης. Μέσα στὸν ὄγκο τῶν νέων ΠΣ περιέχεται φυσικὰ καὶ τὸ νέο ΠΣ στὸ Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν (ΜτΘ) γιὰ τὶς τρεῖς τάξεις τοῦ Λυκείου1.

Τὸ νέο ΠΣ γιὰ τὰ Θρησκευτικά τοῦ Λυκείου, ἀκολουθεῖ πιστὰ τὴ φιλοσοφία τοῦ νέου ΠΣ ποὺ καταρτίστηκε τὸ 2010 γιὰ τὸ Δημοτικὸ καὶ τὸ Γυμνάσιο ἀπὸ μιὰ μερίδα νεωτεριστῶν Θεολόγων σὲ συνεργασία μὲ τὸ Ὑπουργεῖο καὶ τὸ Παιδαγωγικὸ Ἰνστιτοῦτο2 καὶ πού, ἀπὸ τὸ 2011, ἐφαρμόζεται ἤδη πιλοτικά. Τὸ ΜτΘ ἀπὸ τὴν παλαιὰ μορφὴ ποὺ εἶχε μετατρέπεται στὴν οὐσία σὲ πολυθρησκειακὸ μάθημα. Ἀπὸ τὴν Γ΄ Δημοτικοῦ διδάσκονται παράλληλα ἕξι θρησκεῖες καὶ τρεῖς χριστιανικὲς ὁμολογίες, μεταξύ τῶν ὁποίων καὶ ἡ ὀρθόδοξη, στὴν ὁποία, φυσικά, ὡς θρησκεία τοῦ τόπου δίνεται ἰδιαίτερη βαρύτητα.

ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟΝ ΕΠΑΝΕΝΩΝΕΙ ΤΟΝ ΔΙΕΣΚΟΡΠΙΣΜΕΝΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΝ

Ἡ ἐπανάληψη – Μήτηρ τῆς μαθήσεως

ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟΝ ΕΠΑΝΕΝΩΝΕΙ

ΤΟΝ ΔΙΕΣΚΟΡΠΙΣΜΕΝΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΝ

Τριώδιον ὀνομάζεται τό Βιβλίο τό περιέχον τίς Ἱ. Ἀκολουθίες τῆς προπαρασκευαστικῆς περιόδου τοῦ Πάσχα. Ἡ χρήση του ἀρχίζει τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου καί ὁλοκληρώνεται τό Μέγα Σάββατο. Κατ’ ἐπέκτασιν Τριώδιον ὀνομάζεται καί ἡ ὅλη χρονική περίοδος, κατά τήν ὁποίαν τό βιβλίο αὐτό εἶναι ἐν χρήσει.

Οἱ τρεῖς πρῶτες ἑβδομάδες μᾶς εἰσάγουν στήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Τήν πρώτη ἑβδομάδα, Κυριακή Τελώνου καί Φαρισαίου, περιέχει μόνο ἀκολουθίες τῆς Κυριακῆς, τήν δεύτερη ἑβδομάδα, Κυριακή τοῦ Ἀσώτου, τῆς Κυριακῆς καί τοῦ Σαββάτου (Ψυχοσάββατο), καί ἀπό τήν τρίτη Κυριακή, τῆς Ἀπόκρεω, περιέχει καθημερινές Ἀκολουθίες, τήν δέ Τετάρτη καί Παρασκευή τῆς Τυρινῆς κατά τό Τυπικό τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

Ἡ φιλανθρωπία τῆς Ἐκκλησίας μας θέλει νά μᾶς προετοιμάση ὁμαλά γιά τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μέ “ἐκπτώσεις”. Ἔτσι τήν πρώτη ἑβδομάδα δέν ἔχει νηστεία, ἡ δεύτερη μόνο Τετάρτη καί Παρασκευή, καί τήν Τρίτη τρῶμε ἀπ’ ὅλα πλήν τοῦ κρέατος. Αὐτή ἡ εἰσαγωγική περίοδος ἔχει ἰδιαιτέρα σημασία, ἐπειδή δημιουργεῖ στήν ψυχή καί στό σῶμα τίς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις νά ξεκινήσουμε τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή μέ τήν ἐλπίδα νά ὠφεληθοῦμε. Φαρισαϊκῶς σκεπτόμενοι μέ ὑπερηφάνεια ἤ αὐτόνομοι, ἀποκομμένοι ἀπό τόν Πατέρα μας δέν θά ἦταν δυνατό νά εἴχαμε τό παραμικρό ὄφελος ἀπό τή Νηστεία.

ΣΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ ΤΑ ΕΝΔΟΞΑ ΕΙΣΟΔΙΑ

Τῇ ἀφάτῳ σου εὐσπλαγχνίᾳ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν,

τῆς τρυφῆς τοῦ Παραδείσου ἡμᾶς καταξίωσον...

ρέσκεται ὁ κόσμος στὸ νὰ παραλλάσσει τὴ μορφή του, τὴ ζωή καὶ τὴ συμπεριφορά του, ἀναζητῶντας μὲ τὸ τρόπο αὐτὸ μιὰν ἐκτόνωση καὶ μιὰ περίεργη ψυχαγωγία, πού, κατὰ τὴ γνώμη του, τὸν ἀπομακρύνει ἀπὸ τὰ καθημερινὰ καὶ δύσκολα καὶ τὸν φέρνει σιμὰ σὲ παραδείσιες στιγμές. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τοῦτες τὶς μέρες, τῶν μεταμφιέσεων τὶς ἐπίσημες τὶς μέρες, ἀποφεύγει τὸν πραγματικό του ἑαυτὸ καὶ ἀναζητεῖ προσωπεῖα. Προσωπεῖα πρόχειρα τὰ ὁποῖα, ὡστόσο, χρησιμοποιεῖ γιὰ νὰ κινεῖται μὲ ἄνεση ἀνάμεσα στοὺς συνανθρώπους του. Καὶ ἀρέσκεται νὰ ζεῖ μὲ τὸν τρόπο αὐτό, γιατὶ μὲ τὰ προσωπεῖα ποὺ χρησιμοποιεῖ, καταφέρνει νὰ ἐπιβιώνει. Νὰ τὰ «φέρνει βόλτα», κατὰ τὸ κοινῶς λεγόμενο. Φυσικὰ ἄν μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ κατακερματίζει τὴν ψυχή του, κάνοντάς την ἕνα σπασμένο καθρέφτη, μὲ πολλὰ καὶ ἀκρωτηριασμένα πρόσωπα/εἴδωλα, αὐτὸ λίγο τὸν ἀπασχολεῖ. Ἔτσι τὶς μέρες αὐτὲς τῶν προσωπίδων καὶ τοῦ μασκαρέματος, ἡ διάθεση μπορεῖ νὰ ἀλλάξει, ὅμως δὲν τροποποιεῖται ὁ ψυχισμὸς κανενός, γιατὶ τελικὰ ὁ παράδεισος, ποὺ νομίζει ὁ καθένας ὅτι τὸν προσεγγίζει, εἶναι πολὺ μακρυά, μὲ ἀποτέλεσμα ὅταν συνειδητοποιήσει κάποτε τὴν αὐταπάτη ποὺ τὸν παγίδευσε, τὸτε νά μεταμεληθεῖ γιὰ τὸ χρόνο ποὺ ἀνάλωσε γιὰ ἐπουσιώδη καὶ δευτερεύοντα ζητήματα βιοσοφίας καὶ ὄχι μόνο. Κι ἕνα ἀπὸ αὐτά, εἶναι ἀναμφίβολα καὶ ἡ ἀναζήτηση προσωπείων κι ὄχι ἡ ἐκζήτηση τοῦ γνήσιου ἑαυτοῦ του, τοῦ χαμένου μέσα στὶς στοῖβες τοῦ χρόνου. Τοῦ χαμένου του χρόνου.