ΤΟ ΑΒΑΤΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ
ΚΑΙ Η ΑΛΛΑΓΗ ΦΥΛΟΥ
Τόν Ὀκτώβριο τοῦ 2017 δηµοσιεύτηκε στήν Ἐφηµερίδα τῆς Κυβερνήσεως ὁ Νόµος 4491/2017 µέ τίτλο «Νοµική ἀναγνώριση τῆς ταυτότητας φύλου». Ὁ νόµος αὐτός ρυθµίζει τίς περιπτώσεις ἐκεῖνες στίς ὁποῖες ὑπάρχει ἀσυµφωνία µεταξύ τοῦ βιολογικοῦ φύλου ἑνός προσώπου καί τοῦ τρόπου, πού τό πρόσωπο αὐτό βιώνει καί ἐξωτερικεύει τό φῦλο του (ταυτότητα τοῦ φύλου). Μέ ἄλλα λόγια, ὁ νόµος ἀφορᾶ στά πρόσωπα ἐκεῖνα πού ἐπιθυµοῦν νά ζοῦν ὡς φορεῖς τοῦ ἀντίθετου φύλου, τά ὁποῖα ὀνοµάζονται διεµφυλικοί ἤ τράνς. Τούς παρέχει, χωρίς σχεδόν καµία προϋπόθεση, τό δικαίωµα νά µεταβάλουν τό (βιολογικό) φῦλο καί τό ὄνοµα/ἐπώνυµό τους, στά ληξιαρχικά βιβλία, στά κρατικά ἔγγραφα καί µητρῷα, προκειµένου νά συµφωνοῦν οἱ ἐπίσηµες αὐτές καταχωρήσεις µέ τήν ταυτότητα φύλου τους.
Ἡ διαδικασία µεταβολῆς τοῦ φύλου καί τοῦ ὀνόµατος στά ἐπίσηµα ἔγγραφα ταυτοποίησης τοῦ προσώπου ὀνοµάζεται «νοµική ἀναγνώριση τῆς ταυτότητας φύλου». Περιβάλλεται δέ ἡ διαδικασία αὐτή ἀπό ἄκρα µυστικότητα. Σύµφωνα µέ τό ἄρθρο 6 τοῦ νόµου, πρόσβαση στήν ἀρχική ληξιαρχική πράξη γέννησης τοῦ προσώπου, ἀπό τήν ὁποία προκύπτει ἡ «διόρθωση» φύλου πού µεσολάβησε, ἔχει κατά κανόνα µόνο τό ἴδιο τό πρόσωπο ἤ τρίτα πρόσωπα ἐξουσιοδοτηµένα ἀπό αὐτό.
Ἡ θέσπιση νόµου γιά τή νοµική ἀναγνώριση τῆς ταυτότητας φύλου ἀποτελοῦσε πάγια διεκδίκηση τῆς κοινότητας τῶν διεµφυλικῶν ἀτόµων. Ὡς διεκδίκησή τους ἔχει καταγραφεῖ ἐπίσης «ἡ ὕπαρξη γόνιµου διαπολιτισµικοῦ καί διαθρησκευτικοῦ διαλόγου, ἡ ἀνοχή τῶν ἰδιαιτεροτήτων τῶν µελῶν τῆς ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας ἀπό τίς θρησκεῖες καί τούς θρησκευτικούς ἐκπροσώπους αὐτῶν καί δή τῶν διαφόρων Ἐκκλησιῶν, στίς ὁποῖες ἐπιθυµοῦν νά µετέχουν»1.
Η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα συγκεντρώνει καί συσπειρώνει ὡς µέλη της ὅλα τά πρόσωπα ἐκεῖνα τῶν ὁποίων ἡ σεξουαλικότητα καί/ἤ ἡ ταυτότητα φύλου δέν ἀντιστοιχεῖ στό βιολογικό φῦλο τους. Ἡ κοινότητα αὐτή διαστρεβλώνει καί ἐπιδιώκει νά ἀνατρέψει τήν πραγµατικότητα ἀναφορικά µέ τά δύο φῦλα, τό ἀνδρικό καί τό γυναικεῖο, καί τίς µεταξύ τους σχέσεις. Ἀµφισβητεῖ τά πορίσµατα τῆς βιολογίας καί τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήµης σέ σχέση µέ τό βιολογικό φῦλο τοῦ ἀνθρώπου, ἀποκαλῶντας τα θεωρίες καί ἰδεολογίες µέ ρατσιστικό ὑπόβαθρο2. Ἀµφισβητεῖ ἐπίσης τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ ὁποία µᾶς διδάσκει ὅτι «Ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον, κατ’ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καί θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς». Καί ὅµως, αὐτοί οἱ ἄνθρωποι δηλώνουν, ὅτι ἐπιθυµοῦν νά µετέχουν στήν Ἐκκλησία!
Δέ θά ἐπιχειρήσουµε ἀπό τῆς θέσεως αὐτῆς νά ἀναπτύξουµε τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας σέ σχέση µέ τά φῦλα καί τίς µεταξύ τους σχέσεις. Θά θέλαµε ὅµως νά σταθοῦµε σέ ἕνα εἰδικότερο ζήτηµα: Τί θά συµβεῖ ἄν µία γυναίκα κατά τό βιολογικό φῦλο ἀλλάξει τό φῦλο της σέ ἀνδρικό καί ἐπιχειρήσει νά εἰσέλθει στό Ἅγιον Ὄρος;
Εἶναι γνωστό τοῖς πᾶσιν, ὅτι τό Ἅγιον Ὄρος εἶναι ἄβατο γιά τίς γυναῖκες. Τό ἁγιορείτικο ἄβατο ἰσχύει ἐθιµικά ἤδη ἀπό τή σύσταση τῆς Ἀθωνικῆς Πολιτείας. Ἔχει τήν πνευµατική της βάση, ἀφ’ ἑνός στό γεγονός ὅτι τό Ἅγιον Ὄρος εἶναι ἀφιερωµένο στήν Παναγία, εἶναι τό «Περιβόλι τῆς Παναγίας» καί ἀφ’ ἑτέρου στήν παρθενία τῶν µοναχῶν3.
Νοµοθετικά τυποποιήθηκε µέ τό Νοµοθετικό Διάταγµα τῆς 10/16 Σεπτεµβρίου 1926, πού κύρωσε τόν Καταστατικό Χάρτη τοῦ Ἁγίου Ὄρους τῆς 10ης Μαΐου 1924 (στό ἑξῆς ΚΧΑΟ). Τό ἄρθρο 186 τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτη ὁρίζει ὅτι: «Ἡ εἰς τήν χερσόνησον τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἴσοδος τῶν θηλέων κατά τά ἀνέκαθεν κρατοῦντα ἀπαγορεύεται». Ἀπό τό 1953 µάλιστα, µέ τό νόµο 2623/1953 προστέθηκε στόν ΚΧΑΟ τό ἄρθρο 43β, τό ὁποῖο ποινικοποιεῖ τήν παραβίαση τοῦ ἄβατου. Σύµφωνα µέ τό ἐν λόγῳ ἄρθρο, γυναίκα ἡ ὁποία παραβιάζει τό ἄβατο καί εἰσέρχεται στό Ἅγιο Ὄρος ἀντιµετωπίζει µή ἐξαγοράσιµη ποινή φυλάκισης δύο µηνῶν, ἕως ἑνός ἔτους.
Κατοχυρώνεται ἐπίσης τό ἄβατο καί συνταγµατικά, ἀπό τίς ἀκόλουθες διατάξεις τοῦ Συντάγµατος:
α) Τό ἄρθρο 105 τοῦ Συντάγµατος προβλέπει τό αὐτοδιοίκητό τοῦ Ἁγίου Ὅρους. Σύµφωνα µέ τήν παράγραφο 1 ἔδ. α τοῦ ἐν λόγῳ ἄρθρου: «Ἡ χερσόνησος τοῦ Ἄθω, ἀπό τή Μεγάλη Βίγλα καί πέρα, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τήν περιοχή τοῦ Ἁγίου Ὄρους, εἶναι, σύµφωνα µέ τό ἀρχαῖο προνοµιακό καθεστώς του, αὐτοδιοίκητο τµῆµα τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, τοῦ ὁποίου ἡ κυριαρχία πάνω σ’ αὐτό παραµένει ἄθικτη. Ἀπό πνευµατική ἄποψη τό Ἅγιο Ὄρος διατελεῖ ὑπό τήν ἄµεση δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου».
«Αὐτοδιοίκητο τοῦ Ἁγίου Ὄρους» σηµαίνει, ὅτι ἡ διοίκηση τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἀσκεῖται ἀπό τούς Ἀντιπροσώπους τῶν εἴκοσι Ἱερῶν Μονῶν του, πού ἀποτελοῦν τήν Ἱερή Κοινότητα. Τοῦτο προβλέπεται ρητά ἀπό τή δεύτερη παράγραφο τοῦ ἄρθρου 105 τοῦ Συντάγµατος, ὡς ἑξῆς: «2. Τό Ἅγιο Ὄρος διοικεῖται, σύµφωνα µέ τό καθεστώς του, ἀπό τίς εἴκοσι Ἱερές Μονές του, µεταξύ τῶν ὁποίων εἶναι κατανεµηµένη ὁλόκληρη ἡ χερσόνησος τοῦ Ἄθω, τό ἔδαφος τῆς ὁποίας εἶναι ἀναπαλλοτρίωτο.
Ἡ διοίκησή του ἀσκεῖται ἀπό ἀντιπροσώπους τῶν Ἱερῶν Μονῶν, οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦν τήν Ἱερή Κοινότητα. Δέν ἐπιτρέπεται καµία ἀπολύτως µεταβολή στό διοικητικό σύστηµα ἤ στόν ἀριθµό τῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους, οὔτε στήν ἱεραρχική τάξη καί τή θέση τους πρός τά ὑποτελῆ τους ἐξαρτήµατα. Ἀπαγορεύεται νά ἐγκαταβιώνουν στό Ἅγιο Ὄρος ἑτερόδοξοι ἤ σχισµατικοί».
Οἱ µόνοι πού ἔχουν κατά τά ἀνωτέρω ἀποφασιστική ἁρµοδιότητα νά ἐπιτρέπουν ἤ νά ἀπαγορεύουν τήν εἴσοδο προσκυνητῶν στό Ἅγιον Ὄρος εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ Ἁγιορεῖτες µοναχοί. Ἔτσι, τό ἄβατο τοῦ Ἁγίου Ὄρους «ἐµπίπτει ἐξ ὁρισµοῦ στό ρυθµιστικό πεδίο του, συνταγµατικῶς κατοχυρωµένου, αὐτοδιοικήτου του»4.
β) Ἐξ ἄλλου, ὁ ΚΧΑΟ, στό ἄρθρο 186 τοῦ ὁποίου κατοχυρώνεται τό ἁγιορείτικο ἄβατο, ἔχει συνταγµατική περιωπή δυνάµει τῆς παραγράφου 3 τοῦ ἄρθρου 105 τοῦ Συντάγµατος, τό ὁποῖο ὁρίζει ὅτι: «Ὁ λεπτοµερής καθορισµός τῶν ἁγιορείτικων καθεστώτων καί τοῦ τρόπου τῆς λειτουργίας τους γίνεται ἀπό τόν Καταστατικό Χάρτη τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τόν ὁποῖο, µέ σύµπραξη τοῦ ἀντιπροσώπου τοῦ Κράτους, συντάσσουν καί ψηφίζουν οἱ εἴκοσι Ἱερές Μονές καί τόν ἐπικυρώνουν τό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο καί ἡ Βουλή τῶν Ἑλλήνων».
γ) Σύµφωνα µέ τό ἄρθρο 105 παρ. 2 τοῦ Συντάγµατος, τό ἔδαφος τῆς Χερσονήσου τοῦ Ἄθω «εἶναι ἀναπαλλοτρίωτο». Ἡ χερσόνησος τοῦ Ἄθω ἀποτελεῖ ἰδιοκτησία τῶν Ἱερῶν Μονῶν καί κατοικία τῶν µοναχῶν. Σύµφωνα δέ µέ τό ἄρθρο 9 τοῦ Συντάγµατος «Ἡ κατοικία τοῦ καθενός εἶναι ἄσυλο». Κανείς δέν µπορεῖ νά ὑποχρεωθεῖ νά δεχθεῖ στήν κατοικία του ἕνα πρόσωπο. Ἑποµένως, κανείς δέν µπορεῖ νά ὑποχρεώσει τούς Ἁγιορεῖτες νά δέχονται στήν κατοικία τους γυναῖκες ἤ ὁποιοδήποτε ἄλλο πρόσωπο.
Ἀκόµα καί γιά τούς ἄνδρες, πού θέλουν νά ἐπισκεφθοῦν τήν Ἀθωνική Πολιτεία, ἰσχύουν προϋποθέσεις καί περιορισµοί. Βασική προϋπόθεση εἶναι νά ἔχουν ἐφοδιασθεῖ µέ τήν εἰδική ἄδεια ἐπισκέψεως τῶν Μονῶν καί τῶν ἐξαρτηµάτων τους, πού ὀνοµάζεται διαµονητήριο καί χορηγεῖται ἀπό τήν Ἱερά Ἐπιστασία.
δ) Ἡ παραβίαση τοῦ ἄβατου θά συνιστοῦσε ταὐτόχρονα καί παραβίαση τῆς κατοχυρωµένης στό ἄρθρο 13 τοῦ Συντάγµατος ἐλευθερίας τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης τῶν Ἁγιορειτῶν µοναχῶν, διότι ἔχουν ὁρκισθεῖ νά µή συναναστρέφονται γυναῖκες5.
Περαιτέρω, ἀναγνωρίζεται τό ἄβατό τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση, ἤδη ἀπό τό 1979. Συγκεκριµένα, στίς 28 Μαΐου 1979, ὑπεγράφη ἡ Τελική Πράξη προσχώρησης τῆς Ἑλλάδας στίς τότε Εὐρωπαϊκές Κοινότητες. Στήν Τελική αὐτή Πράξη προσαρτήθηκε κοινή δήλωση τῶν κρατῶν µελῶν καί τοῦ Συµβουλίου τῶν Εὐρωπαϊκῶν Κοινοτήτων, ἡ ὁποία ἔχει ὡς ἑξῆς:
«Ἀναγνωρίζοντας ὅτι τό εἰδικό καθεστώς τό ὁποῖο ἔχει παραχωρηθεῖ στό Ἅγιο Ὄρος, ὅπως τοῦτο εἶναι ἐγγυηµένο ἀπό τό ἄρθρο 105 τοῦ Ἑλληνικοῦ Συντάγµατος, δικαιολογεῖται ἀποκλειστικά γιά λόγους πνευµατικούς καί θρησκευτικούς, ἡ Κοινότης θά µεριµνήσει ὥστε νά ληφθοῦν ὑπ’ ὄψη οἱ λόγοι αὐτοί κατά τήν ἐφαρµογή καί τήν περαιτέρω ἐπεξεργασία τῶν διατάξεων τοῦ κοινοτικοῦ δικαίου, ἰδίως ὅσον ἀφορᾶ τίς τελωνειακές καί φορολογικές ἀπαλλαγές καθώς καί τό δικαίωµα ἐγκαταστάσεως».
Ἡ ἀνωτέρω κοινή δήλωση ἐπιβεβαιώθηκε, κατά τήν ὑπογραφή τῆς Τελικῆς Πράξης τῆς Διακυβερνητικῆς Διάσκεψης, πού υἱοθέτησε τή Συνθήκη τοῦ Ἄµστερνταµ στίς 2 Ὀκτωβρίου 1997.
Τέλος, ἀντίστοιχη δήλωση, µέ τήν ὁποία ἀναγνωρίσθηκε τό καθεστώς τοῦ Ἁγίου Ὅρους, υἱοθετήθηκε κατά τήν ὑπογραφή τῆς Συµφωνίας προσχώρησης τῆς Ἑλλάδας στή ζώνη τῆς Συµφωνίας τοῦ Σένγκεν, τό 19926.
Βεβαίως, ὁ τράνς ἄνδρας ὁ ὁποῖος θά ἐπιδιώξει νά ἐπισκεφθεῖ τήν Ἀθωνική Πολιτεία θά ἰσχυριστεῖ, ὅτι σέβεται τίς ἀνωτέρω διατάξεις καί οὐδόλως παραβιάζει τό ἄβατο, ἀφοῦ τό ἀληθινό του φῦλο εἶναι τό ἀνδρικό. Γεννήθηκε µέν γυναίκα, ἀλλά στή συνέχεια ἐπαναπροσδιόρισε τό φῦλο του, τό ὁποῖο ἀναγνωρίστηκε νοµικά.
Ὅµως, ὅπως τονίζει ὁ Ἐπίκουρος Καθηγητής Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου τῆς Νοµικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν, κ. Γεώργιος Ἀνδρουτσόπουλος, θά πρέπει νά γίνει δεκτό ὅτι ὅταν ὁ ΚΧΑΟ κάνει λόγο γιά ἀπαγόρευση εἰσόδου στό Ἅγιον Ὄρος τῶν θηλέων, ἐννοεῖ τά πρόσωπα πού εἶναι θήλεα κατά τό βιολογικό φῦλο, τό µόνο δηλαδή φῦλο πού (ἀνα)γνώριζε ἡ Ἑλληνική ἔννοµη τάξη κατά τό χρόνο θέσπισης τοῦ ΚΧΑΟ. Τό 1924 δέν ἦταν νοητή ἡ ἀλλαγή τοῦ βιολογικοῦ φύλου.
Ἐξ ἄλλου, ἡ Ἱερή Κοινότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἤδη ἀπό τίς 22.9-5.10.2017, δηλαδή πρίν ἀκόµα ψηφισθεῖ ὁ Νόµος 4491/2017, µέ ἐπιστολή της πρός τόν τότε Ὑπουργό Δικαιοσύνης, κ. Σταῦρο Κοντονή, καί τόν τότε Ὑπουργό Παιδείας καί Θρησκευµάτων, κ. Κωνσταντῖνο Γαβρόγλου7, δήλωσε τήν ἀντίθεσή της µέ τό σχετικό νοµοσχέδιο. Παρακάλεσε δέ θερµῶς «ἅπαντα τά µέλη τῆς Κυβερνήσεως καί τῆς Βουλῆς νά ἀρθοῦν εἰς τό ὕψος τῶν περιστάσεων καί νά συµβάλλουν εἰς τήν ἀποτροπήν τῆς νοµοθετήσεως ταύτης», ἀλλά δέν εἰσακούσθηκε.
Ἀπό τά ἀνωτέρω καθίσταται σαφές, ὅτι δέν ἐπιτρέπεται ἡ εἴσοδος στήν Ἀθωνική Πολιτεία προσώπων πού ἔχουν προβεῖ σέ ἀλλαγή φύλου. Γιά νά ἀποτραπεῖ κάθε τέτοια εἴσοδος, ὁ κ. Ἀνδρουτσόπουλος προτείνει νά προσκοµίζουν οἱ προσκυνητές πού ζητοῦν τήν ἔκδοση διαµονητηρίου, ὄχι µόνο τό Δελτίο τῆς Ἀστυνοµικῆς τους Ταυτότητας, ἀλλά καί τήν (ἀρχική) ληξιαρχική πράξη γέννησής τους, προκειµένου νά διαπιστώνει ἡ Ἱερά Ἐπιστασία ἄν ἔχει λάβει χώρα µεταβολή τῆς ληξιαρχικῆς καταχώρησης τοῦ φύλου τους.
Δυστυχῶς, φτάσαµε στήν ἐποχή µας στό σηµεῖο, νά µεταβάλλεται τό φῦλο τοῦ ἀνθρώπου, τό µέχρι πρότινος δεδοµένο καί σταθερό, µέ µιά ἁπλῆ δήλωση, ἀλλά γιά τήν ἀπόδειξή του νά ἀπαιτεῖται προσκόµιση ληξιαρχικῆς πράξης γέννησης, στήν ὁποία µάλιστα ἐπί ἀλλαγῆς φύλου ἔχει πρόσβαση µόνο τό πρόσωπο πού µετέβαλε τό φῦλο του!
Εὔλογα οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες διερωτῶνται περί τοῦ τί µᾶς ἐπιφυλάσσει τό µέλλον! Διερωτῶνται ἐπίσης, ἄν εἶναι δυνατόν «νά καταστρατηγῆται εἰς τήν Ὀρθόδοξον Πατρίδα µας ὁ Νόµος τοῦ Θεοῦ». Ὅταν ὅµως µία Χώρα κυβερνᾶται ἀπό ἄθεους καί ἀµοραλιστές κυβερνῶντες, δέν εἶναι ἑπόµενο νά εἰσηγοῦνται αὐτοί καί νά ψηφίζουν νοµοθετήµατα πού ἀντιστρατεύονται τό Νόµο τοῦ Θεοῦ; Ἴσως θά ἔπρεπε ὅλοι οἱ Ἕλληνες νά διερωτηθοῦµε, ἄν τελικά ἡ Ἁγιοτόκος Πατρίδα µας παραµένει Ὀρθόδοξη…
Ἀγγελική Εὐθ. Ζώη
Νοµικός
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 204-205
Aὔγουστος-Σεπτέμβριος 2019
[1] Σίσσυ-Σπυριδούλα Π. Τσίρου, Ἡ νομική ἀναγνώριση τῆς ταυτότητας φύλου, Νομική Βιβλιοθήκη 2019, σ. 22.
2 Μαρίνα Γαλανοῦ, Ταυτότητα καί ἔκφραση φύλου- Ὁρολογία, διακρίσεις, στερεότυπα καί μῦθοι, 2014, σ. 55
3 Ἀπό τήν ἠλεκτρονική ἐγκυκλοπαίδεια «Βικιπαίδεια», στό λῆμμα «Ἅγιον Ὅρος».
4 Γεωργίου Ι. Ἀνδρουτσόπουλου, Τό «ἀδιόδευτον» τοῦ Ἁγίου Ὅρους καί ἡ ταυτότητα τοῦ φύλου, περιοδικό «Νομικός Παλμός»: https://nomikospalmos.wordpress.com/2018/10/09/%cf%84%ce%bf-%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%bf%ce%b4%ce%b5%cf%85%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%b1%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%85-%ce%bf%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%cf%84/
5 Γιά τά ὑπό γ) καί δ) ὅρα: Ἀναστασίου Ν. Μαρίνου, Γιατί τό Ἄβατον δέν μπορεῖ νά καταργηθεῖ, ἐφημερίδα «Τό Βῆμα», 21 Νοεμβρίου 2008.
6 Ἀπό τήν ἠλεκτρονική ἐγκυκλοπαίδεια «Βικιπαίδεια» στό λῆμμα «Ἅγιο Ὅρος».
7 Δημοσιευμένη ἠλεκτρονικά εἰς: https://www.iefimerida.gr/news/367356/agion-oros-gia-allagi-fyloy-sta-15-tha-sikothoyn-oi-progonoi-mas-apo-toys-tafoys .