ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

 

Σύµφωνα µέ στοιχεῖα τά ὁποῖα δηµοσίευσε ἡ Ἀνώτατη Συνοµοσπονδία Πολυτέκνων Ἑλλάδος, ἡ χώρα µας καταρρέει δηµογραφικά, ἀφοῦ ἀπό 1/1/2017 ἕως 27/12/2017 οἱ θάνατοι ἐκτινάχθηκαν στίς 123.079 καί οἱ γεννήσεις εἶναι µόλις 88.132 (ἐκ τῶν ὁποίων τό 15% προέρχεται ἀπό γεννήσεις ἀλλοδαπῶν). Ἔχουµε, δηλαδή, ὑπεροχή τῶν θανάτων κατά 34.947!

Παρά τά δηµογραφικά αὐτά δεδοµένα, ἡ Κυβέρνηση συνεχίζει ἀκάθεκτη τήν ἀντιδηµογραφική, ἀντιπολυτεκνική καί ἀντιοικογενειακή πολιτική, καθώς µέ τό ἄρθρο 214 τοῦ Νόµου 4512/2018, πού ψηφίστηκε πρόσφατα, καταργεῖ τά ἐπιδόµατα πολυτέκνων ἐνσωµατώνοντάς τα στό ἑνιαῖο Ἐπίδοµα Παιδιοῦ. Συγκεκριµένα, µέ τήν παράγραφο 15 τοῦ ὡς ἄνω ἄρθρου 214 καταργήθηκαν α) τό Ἑνιαῖο ἐπίδοµα Στήριξης Τέκνων, πού εἶχε θεσπιστεῖ µέ τή διάταξη τῆς παρ. ΙΑ, ὑποπαρ. ΙΑ2 τοῦ Ν. 4093/2012 καί β) τό Εἰδικό Ἐπίδοµα Τριτέκνων καί Πολυτέκνων, πού εἶχε θεσπιστεῖ µέ τό ἄρθρο 40 τοῦ Ν. 4141/2013. Ἀντί αὐτῶν θεσπίστηκε ἑνιαῖο Ἐπίδοµα Παιδιοῦ, τό ὁποῖο ἀρχίζει νά ἰσχύει ἀπό 1/1/2018 καί καταβάλλεται, σέ πολύτεκνες οἰκογένειες, ἀλλά καί οἰκογένειες µέ ἕνα ἤ δύο παιδιά, µέ τίς προϋποθέσεις χορήγησης τοῦ Κοινωνικοῦ Ἐπιδόµατος Ἀλληλεγγύης. 

Ἡ διαδικασία χορήγησης καί καταβολῆς τοῦ  νέου ἐπιδόµατος ρυθµίζεται  ἀπό τήν Ὑπουργική Ἀπόφαση ὑπ’ ἀριθµ. Γ.Π.οἰκ.Δ22/11/2705/58 (Φ.Ε.Κ. Β’ 57/2018) καί θέµα: «Καθορισµός τῆς διαδικασίας χορήγησης ἐπιδόµατος παιδιοῦ».

Μέ τήν καθιέρωση τοῦ ἐπιδόµατος παιδιοῦ, γιά πολλές χιλιάδες πολύτεκνες οἰκογένειες θά µειωθοῦν αἰσθητά τά χρηµατικά ποσά πού λάµβαναν, ἐνῶ πολλές ἐπίσης χιλιάδες πολύτεκνες οἰκογένειες δέν θά λαµβάνουν στό ἑξῆς ἐπίδοµα. Ἀντίθετα, εὐνοοῦνται ἰδιαίτερα οἰκογένειες µέ ἕνα ἤ δύο παιδιά, ἰδίως ἄν ἔχουν χαµηλό εἰσόδηµα. 

Πέραν τῶν ἀνωτέρω,  κατάργησε ἡ Κυβέρνηση τό εἰδικό µειωµένο τιµολόγιο τῆς ΔΕΗ γιά τούς πολυτέκνους, τό ὁποῖο δέν προέβλεπε εἰσοδηµατικά κριτήρια καί, µέ τήν Ὑπουργική Ἀπόφαση ὑπ’ ἀριθµ. ΥΠΕΝ/ΥΠΡΓ/892/152 (Φ.Ε.Κ. Β 242/2-2-2018), ὑπήγαγε τίς πολύτεκνες οἰκογένειες στό Κοινωνικό Οἰκιακό Τιµολόγιο µέ εἰσοδηµατικά καί περιουσιακά κριτήρια, ὥστε νά τό λαµβάνουν ὁλοένα καί λιγότεροι. Μέ τήν κατάργηση τοῦ εἰδικοῦ αὐτοῦ τιµολογίου τῆς Δ.Ε.Η. (ὅπως πρόσφατα διαβάσαµε στόν Τύπο) «ἀποκλείονται περιπτώσεις ἰδιαίτερα εὔπορων πολιτῶν µέ τέσσερα ἤ περισσότερα τέκνα, πού ἐπωφελοῦνταν τῶν ἐκπτώσεων»!

Ἀπό τά παραπάνω καθίσταται φανερό, ὅτι οἱ κυβερνῶντες δέν ἔχουν διαβάσει ποτέ τό Σύνταγµα! Θά ἔπρεπε νά γνωρίζουν πώς στό ἄρθρο 2 παρ. 1 τοῦ Συντάγµατος ὁρίζεται ὅτι «Ὁ σεβασµός καί ἡ προστασία τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελοῦν τήν πρωταρχική ὑποχρέωση τῆς Πολιτείας». Περαιτέρω, τό ἄρθρο 4 τοῦ Συντάγµατος ὁρίζει στή µέν παράγραφο 1 ὅτι «Οἱ Ἕλληνες εἶναι ἴσοι ἐνώπιον τοῦ νόµου», στή δέ παράγραφο 5 ὅτι «Οἱ Ἕλληνες πολῖτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στά δηµόσια βάρη, ἀνάλογα µέ τίς δυνάµεις τους».

Ἐπιπλέον, στό ἄρθρο 21 τοῦ Συντάγµατος ὁρίζονται τά ἀκόλουθα:

«1. Ἡ οἰκογένεια, ὡς θεµέλιο τῆς συντήρησης καί προαγωγῆς τοῦ Ἔθνους, καθώς καί ὁ γάµος, ἡ µητρότητα καί ἡ παιδική ἡλικία τελοῦν ὑπό τήν προστασία τοῦ Κράτους.

6. Τά ἄτοµα µέ ἀναπηρίες ἔχουν δικαίωµα νά ἀπολαµβάνουν µέτρων πού ἐξασφαλίζουν τήν αὐτονοµία, τήν ἐπαγγελµατική ἔνταξη καί τή συµµετοχή τους στήν κοινωνική, οἰκονοµική καί πολιτική ζωή τῆς Χώρας.». 

Τό Συµβούλιο τῆς Ἐπικρατείας ἔχει τονίσει στήν ἀπόφαση 1087/2017 ὅτι «οἱ ἀνωτέρω συνταγµατικές διατάξεις ἔχουν, κατά βάση, κατευθυντήριο χαρακτήρα καί ἀφήνουν στόν νοµοθέτη τήν εὐχέρεια νά προσδιορίσει κατά τήν ἐκτίµησή του τό εἶδος καί τήν ἔκταση τῆς εἰδικῆς φροντίδας γιά τούς πολύτεκνους καί τά µέλη τῶν οἰκογενειῶν τους. Εἰδικότερα, µέ τήν διάταξη τῆς παραγράφου 2 τοῦ ὡς ἄνω ἄρθρου 21 τοῦ Συντάγµατος, τῆς ὁποίας ἡ θέσπιση ἀποσκοπεῖ στήν ἀντιµετώπιση τοῦ δηµογραφικοῦ προβλήµατος τῆς χώρας (πρακτικά Βουλῆς ἐπί τοῦ Συντάγµατος, Συνεδρίαση ΟΘ΄/26.4.1975, σελ. 479 καί 486), τό Σύνταγµα ἀπευθύνει στόν κοινό νοµοθέτη ἔντονη ὑπόδειξη γιά τή λήψη κατάλληλων µέτρων φροντίδας ὑπέρ τῶν πολύτεκνων οἰκογενειῶν ἐπί τῇ βάσει τῶν κρατουσῶν συνθηκῶν καί ἐντός τῶν ὁρίων πού διαγράφουν οἱ ἄλλες συνταγµατικές διατάξεις καί ἀρχές (βλ. ΣτΈ 986-988/2014 Ὁλοµ., 4237/2005, 12/1999 ἐπτ. κ.ἄ). Ὡστόσο, ἀπό τή διάταξη αὐτή οὐδόλως συνάγεται ὅτι ἐπί πολυτέκνων οἰκογενειῶν δέν µπορεῖ νά ἐπιβληθεῖ φορολογική ἐπιβάρυνση ἐν γένει (πρβλ. ΣτΈ 1702/2014, 2975/2011 κ.ἄ.) οὔτε προκύπτει ὅτι ὁ νοµοθέτης ὑποχρεοῦται νά θεσπίζει εἰδικό ἀφορολόγητο ὅριο τοῦ εἰσοδήµατος αὐτῆς τῆς κατηγορίας τῶν φορολογουµένων. Διότι, ὁ εἰδικότερος τρόπος ἐκπληρώσεως τῆς ὑποχρεώσεως πού ἀπορρέει ἀπό τό ἄρθρο 21 παρ. 2 τοῦ Συντάγµατος ἀνήκει στήν εὐχέρεια τοῦ νοµοθέτη. Συνεπῶς, εἶναι δυνατόν νά προβλεφθεῖ γιά τήν ἀνωτέρω κατηγορία τῶν φορολογουµένων εἴτε ἡ θέσπιση ἀφορολόγητου ὁρίου, εἴτε ἡ παροχή ἐκπτώσεως ἐπί τοῦ ἀναλογοῦντος φόρου, εἴτε ἡ παροχή εἰδικῶν ἐπιδοµάτων, ἀπαλλασσοµένων ἐνδεχοµένως ἀπό φόρο, γιά τήν ἀντιµετώπιση τῶν αὐξηµένων οἰκογενειακῶν δαπανῶν, εἴτε ἄλλη µορφή µέτρων, εἴτε συνδυασµός τῶν ἀνωτέρῳ. Οἱ σχετικές δέ ἐκτιµήσεις, σταθµίσεις καί ἐπιλογές τοῦ νοµοθέτη ὑπόκεινται σέ ἔλεγχο ὁρίων ἀπό τά δικαστήρια».

Σχετικά µέ τήν τοποθέτηση αὐτή τοῦ Συµβουλίου τῆς Ἐπικρατείας θά πρέπει νά παρατηρήσουµε ὅτι πράγµατι ὁ εἰδικότερος τρόπος ἐκπληρώσεως τῆς ὑποχρέωσης τοῦ Κράτους γιά λήψη κατάλληλων µέτρων φροντίδας ὑπέρ τῶν πολύτεκνων οἰκογενειῶν ἀνήκει στήν εὐχέρεια τοῦ Νοµοθέτη. Ὡστόσο, ἡ συνταγµατική διάταξη τοῦ ἄρθρου 21 παράγραφος 2 πού κατοχυρώνει τήν ὑποχρέωση αὐτή δέν ἔχει µόνο κατευθυντήριο ἤ προγραµµατικό χαρακτῆρα• οἱ διατάξεις τοῦ Συντάγµατος δέν εἶναι ποτέ ἁπλές πολιτικές εὐχές. Οἱ ὑποχρεώσεις πού ἐπιβάλλουν στό Κράτος δέν εἶναι ἁπλῶς πολιτικές ἤ ἠθικές, ἀλλά νοµικές ὑποχρεώσεις! Μέ ποιό τρόπο πραγµατώνεται ἡ νοµική ὑποχρέωση τοῦ Κράτους γιά παροχή εἰδικῆς φροντίδας πρός τίς πολύτεκνες οἰκογένειες, ὅταν κατά τήν τελευταία δεκαετία ἔχουν καταργηθεῖ ὅλα τά εἰδικά ὑπέρ τῶν πολυτέκνων µέτρα; 

Δέν ἀµφισβητοῦµε πώς ὑπάρχουν  στίς µέρες µας καί ἄπορες οἰκογένειες µέ ἕνα ἤ δύο παιδιά πού ἔχουν ἀνάγκη κρατικῆς κοινωνικῆς µέριµνας. Ὅµως, ἕνα ἑνιαῖο ἐπίδοµα παιδιοῦ, πού καταβάλλεται τόσο σέ οἰκογένειες µέ ἕνα τέκνο, ὅσο καί σέ πολύτεκνες,  σέ καµία περίπτωση δέ µπορεῖ νά θεωρηθεῖ εἰδική κρατική φροντίδα γιά τίς πολύτεκνες οἰκογένειες. Οἱ πολύτεκνοι δέν ἐπιτρέπεται νά ἀντιµετωπίζονται συνταγµατικά ἀπό τό Κράτος ὡς ἄποροι, ἐξαθλιωµένοι οἰκογενειάρχες µέ πολλά παιδιά! Τοῦτο φαίνεται ξεκάθαρα ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ προστασία τῆς οἰκογένειας κατοχυρώνεται στήν πρώτη παράγραφο τοῦ ἄρθρου 21 τοῦ Συντάγµατος, ἡ λήψη µέτρων ὑπέρ τῶν πολύτεκνων οἰκογενειῶν προβλέπεται στή δεύτερη παράγραφο τοῦ ἴδιου ὡς ἄνω ἄρθρου, ἐνῶ ἡ λήψη µέτρων γιά τήν περίθαλψη τῶν ἀπόρων στήν τρίτη παράγραφο• πρόκειται ἑποµένως γιά ἀνόµοιες περιπτώσεις.

Ἡ δέ Συνταγµατική ἀρχή τῆς ἰσότητας, ἡ κατοχυρωµένη στό ἄρθρο 4 τοῦ Συντάγµατος ἐπιβάλλει τήν ὅµοια µεταχείριση τῶν ὅµοιων περιπτώσεων καί τήν ἀνόµοια µεταχείριση τῶν ἀνόµοιων. Ἡ ὅµοια µεταχείριση ἀνόµοιων περιπτώσεων δέν εἶναι ἰσότητα, ἀλλά ἰσοπέδωση! Ἐξ ἄλλου, τά Διοικητικά Δικαστήρια τῆς χώρας, µέ σειρά ἀποφάσεών τους ἔχουν ἀποφανθεῖ πώς: «Ἡ ἐξυπηρέτηση τοῦ ἀτοµικοῦ συµφέροντος τῶν πολυτέκνων ἀποτελεῖ ἐξυπηρέτηση τοῦ γενικότερου δηµοσίου συµφέροντος, πρό τοῦ ὁποίου καί αὐτή ἡ ἀρχή τῆς ἰσότητας τῶν Ἑλλήνων ἀπέναντι στό νόµο ὑποχωρεῖ, λόγῳ τοῦ Δηµογραφικοῦ προβλήµατος πού ἀντιµετωπίζει ἡ χώρα µας». Ἡ Κυβέρνηση, ὄχι µόνο δέν µεριµνᾶ γιά τήν ἐπίλυση τοῦ Δηµογραφικοῦ προβλήµατος, ἀλλά µέ τήν πολιτική της καταργεῖ καί τά τελευταῖα δηµογραφικά κίνητρα.

Σάν νά µήν ἔφταναν αὐτά, συχνά οἱ πολύτεκνοι γονεῖς καλοῦνται νά καταβάλουν φόρους πολυτελοῦς διαβίωσης, χωρίς νά λαµβάνονται ὑπ’ ὄψιν οἱ αὐξηµένες ἀνάγκες τῶν πολυµελῶν οἰκογενειῶν τους. Ἐνδεικτικά νά ἀναφέρουµε πώς ἡ ἀπόφαση 1087/2017 τοῦ Συµβουλίου τῆς Ἐπικρατείας ἀφοροῦσε στήν προσφυγή πολύτεκνου πατέρα µέ δεκαέξι τέκνα(!), δώδεκα ἐκ τῶν ὁποίων συνοικοῦν µαζί του. Ὁ πατέρας αὐτός καί ἡ σύζυγός του κλήθηκαν νά καταβάλουν φόρο πολυτελοῦς διαβίωσης, ἐπειδή εἶχαν στήν κατοχή τους µία ἰδιόκτητη οἰκία καί δύο αὐτοκίνητα µεγάλου κυβισµοῦ, γιά τίς ἀνάγκες τῆς οἰκογένειάς τους! Κατά τά ἄλλα, διατηρεῖται στό νοµικό µας σύστηµα πληθώρα προνοµίων πού δέν µποροῦν νά θεµελιωθοῦν στό Σύνταγµα, ὅπως γιά παράδειγµα οἱ φορολογικές ἀπαλλαγές τῶν βουλευτῶν!

Ἐνδιαφέρουσα εἶναι ἡ γνώµη πού διατύπωσε ἡ µειοψηφία στήν ἐξεταζόµενη ἀπόφαση τοῦ Συµβουλίου τῆς Ἐπικρατείας: «Μέ τήν διάταξη τοῦ ἄρθρου 2 παρ. 1 τοῦ Συντάγµατος καθιερώνεται ὡς πρωταρχική ὑποχρέωση τῆς Πολιτείας ὁ σεβασµός καί ἡ προστασία τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου, εἰδικότερα δέ, ἡ διασφάλιση ἑνός ἐπιπέδου ἀξιοπρεποῦς διαβιώσεως τοῦ ἀτόµου, τό ὁποῖο (ἐπίπεδο ἀξιοπρεποῦς διαβιώσεως) δέν ἐπιτρέπεται, ἐν ὄψει καί τοῦ ἄρθρου 4 παρ. 5 τοῦ Συντάγµατος, νά πλήττεται µέ τήν ἐπιβολή φόρων καί ἄλλων οἰκονοµικῶν βαρῶν, ἡ ὁποία, κατά τήν τελευταία αὐτή διάταξη, ἐπιτρέπεται «ἀνάλογα µέ τίς δυνάµεις» κάθε φορολογούµενου, δηλαδή µόνο ἐάν καί στόν βαθµό πού ὑφίσταται φοροδοτική ἱκανότητα. Ἡ φοροδοτική, δηλαδή, ἱκανότητα συνίσταται –ὅπως καί ἡ ἴδια ἡ λεκτική διατύπωση τοῦ ὅρου φανερώνει– στή δυνατότητα τοῦ συγκεκριµένου προσώπου νά καταβάλει τόν φόρο, χωρίς νά θίγεται τό ἐλάχιστο ὅριο ἀξιοπρεποῦς –ἐν ὄψει τοῦ ἄρθρου 2 παρ.1 τοῦ Συντάγµατος– διαβιώσεώς του. Προσδιορίζεται δέ, βάσει κριτηρίων ἀντικειµενικῶν, ἀναγοµένων στό εἰσόδηµα ἤ στήν περιουσία, καί ὑποκειµενικῶν, ἀναγοµένων κυρίως στήν προσωπική, οἰκογενειακή, κοινωνική κατάσταση, ὑγεία καί ἡλικία τοῦ συγκεκριµένου φορολογουµένου. (…)»

Εἶναι βεβαίως ἀναντίρρητο ὅτι ἡ Πολιτεία ὀφείλει νά ἐγγυᾶται ἀξιοπρεπές βιοτικό ἐπίπεδο γιά τούς πολῖτες, πολύτεκνους ἤ µή. Ἡ οἰκονοµική ἐξουθένωση καί ἡ ἐξαθλίωση τῶν ἀνθρώπων δέν εἶναι συνταγµατικά ἀνεκτή. Εἶναι, ὅµως, ταὐτόχρονα πολύ λυπηρό τό ὅτι, στίς µέρες µας, ἡ πρωταρχική ὑποχρέωση τῆς Πολιτείας νά σέβεται καί νά προστατεύει τήν ἀξία τοῦ ἀνθρώπου, ἐξαντλεῖται στήν ὑποχρέωση διασφάλισης ἑνός ἐπιπέδου ἀξιοπρεποῦς διαβίωσής του. Φτάσαµε δηλαδή στήν ἐποχή µας νά ἐπικαλούµαστε µία θεµελιώδη Συνταγµατική διάταξη –ἡ ὁποία ἐξ ὁρισµοῦ λόγῳ τῆς γενικότητάς της λειτουργεῖ ἐπικουρικά πρός τίς λοιπές νοµοθετικές διατάξεις–, γιά νά διεκδικήσουµε τό αὐτονόητο: τή διασφάλιση ἑνός ἐπιπέδου ἀξιοπρεποῦς διαβίωσης, µέ τήν ἔννοια τῆς κάλυψης τῶν στοιχειωδῶν βιοτικῶν ἀναγκῶν µας! 

Ἡ «ἀξία τοῦ ἀνθρώπου», τήν ὁποία ὑποχρεοῦται κατά τό Σύνταγµα νά σέβεται καί νά προστατεύει ἡ Πολιτεία, εἶναι  ὁ ἀπαραβίαστος ἐκεῖνος πυρήνας τῆς προσωπικότητας τοῦ ἀνθρώπου ὡς φυσικοῦ ὑποκειµένου δικαίου, ὁ ὁποῖος (πυρήνας) διακρίνει τόν ἄνθρωπο ἀφ’ ἑνός ἀπό τά ἄλογα ὄντα καί ἀφ’ ἑτέρου ἀπό τά ἀντικείµενα τοῦ δικαίου (Π.Δ. Δαγτόγλου, Συνταγµατικό Δίκαιο – Ἀτοµικά Δικαιώµατα, Τόµος Β’, σ. 1325). Ἐάν ὁ σεβασµός καί ἡ προστασία τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου περιορίζεται στήν κάλυψη τῶν βιοτικῶν ἀναγκῶν του, τότε στήν οὐσία ταυτίζεται ὁ ἄνθρωπος µέ τά ἄλογα ὄντα καί τά ἀντικείµενα, παύει νά εἶναι πρόσωπο.

Τοῦτο εἶναι τό ἀποτέλεσµα τοῦ ὅτι ἡ Πατρίδα µας κυβερνᾶται ἀπό ἄθεους κυβερνῶντες: χάνουµε οἱ Ἕλληνες τό πρόσωπό µας καί καταλήγουµε ἀπρόσωπα ὄντα, ἀφοῦ µόνο ἐν Χριστῷ εἶναι ὁ ἄνθρωπος  ἐνυπόστατο πρόσωπο! Ἀπορροφηµένοι ὅµως καθώς εἴµαστε ἀπό τίς βιοτικές µας µέριµνες καί τά µικροσυµφέροντά µας δέν ἀντιλαµβανόµαστε τόν κίνδυνο. Καιρός νά ἀφυπνισθοῦµε πνευµατικά προτοῦ νά εἶναι πολύ ἀργά!

 

Νοµικός