“ΣΥ ΕΙ Ο ΕΡΧΟΜΕΝΟΣ
Ή ΕΤΕΡΟΝ ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝ;”
Η αγία μας Εκκλησία έκανε για μας, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα μια αναδρομή στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους, από της δημιουργίας του πρώτου ανθρώπου μέχρι της γεννήσεως του Χριστού. Από του Αδάμ έως Ιωσήφ του μνήτορος, ο οποίος στα κλειστά πνευματικά μάτια του τότε κόσμου, εφαίνετο ως άνδρας της Παναγίας, αλλά, στην πραγματικότητα ο Ιωσήφ ήταν απλώς ο προστάτης της για να μη θεωρηθή «κλεψίγαμος» η Πανάχραντος Παρθένος, ενώ η Υπεραγία Θεοτοκος συνέλαβε τον Κύριο εκ Πνεύματος Αγίου και όχι από άνδρα.
Αυτή η αναδρομή, μέσα σε δεκατετράδες γενεών, μας δίνει την εικόνα του τότε κόσμου, αλλά, συνάμα, διαπιστώνουμε ότι μέσα σ’ αυτήν καθρεφτίζεται και ο τωρινός μας κόσμος.
Τότε, καθ’ όλα τα χρόνια, από Αδάμ μέχρι Ιωσήφ του μνήστορος, δοκιμάσθηκαν όλων των ειδών οι πολιτικοί σχεδιασμοί· βασιλεία, ολιγαρχία, δημοκρατία και άλλοι συναφείς και, όπως μας λέει ο Θείος Χρυσόστομος αλλά και μας διδάσκει η ιστορία, με κανένα από αυτά τα πολιτεύματα ο άνθρωπος δεν έγινε καλύτερος. Ούτε με τη βασιλεία έγινε καλύτερος, ούτε με την αριστοκρατία, ούτε με την ολιγαρχία, –κάτι σαν δικτατορία– αλλά ούτε και με τη δημοκρατία έγινε καλύτερος.
Ωστόσο ο κόσμος τότε είχε μια μοναδική προοπτική, που ήταν και το διακριτικό του γνώρισμα. Περίμενε τον Μεσσία! Περίμενε να σαρκωθή ο Θεός, περίμενε να εγκατασταθή η Βασιλεία των Ουρανών για να γίνη και η γη Ουρανός και Παράδεισος. Περιμέναν όλοι τον Μεσσία. Και αυτό που περιμένεις, αυτό βρίσκεις. «Πας γαρ ο αιτών λαμβάνει και ο ζητών ευρίσκει». Αυτό που ψάχνουμε θα βρούμε. Τίποτε άλλο!
Η ιστορική αναδρομή της Εκκλησίας μας από Αδάμ μέχρι Ιωσήφ του μνήστορος μας υποχρεώνει να αναλογισθούμε ποιά ήταν η πορεία μας σαν ανθρώπινο γένος, από της Γεννήσεως του Χριστού, του νέου Αδάμ, μέχρι σήμερα.
Γιατί κι’ εμείς δοκιμάσαμε, στις δυο χιλιετίες που πέρασαν, όλα τα καθεστώτα. Και βασιλεία και ολιγαρχία και αριστοκρατία και δικτατορία και δημοκρατία. Και διαπιστώσαμε ότι, όχι μόνο δεν γίναμε καλύτεροι χάρις σε κάποιο πολίτευμα, αλλά και ότι η πορεία του ανθρωπίνου γένους, ασχέτως πολιτευμάτων, πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο! Στην εποχή μας, μάλιστα, έχουμε την δυνατότητα να επιβεβαιώσουμε αυτή τη διαπίστωση, αφού σε περίοδο δημοκρατίας (που θεωρείται το κορυφαίο πολίτευμα) σαράντα ετών σημειώθηκε η μεγαλύτερη κοινωνική και ηθική κατάπτωση της Πατρίδος μας από της συστάσεώς της! Άρα, λοιπόν, τα λόγια του ουρανού που λένε «Μη πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιούς ανθρώπων οις ουκ έστι σωτηρία», βρίσκουν και τώρα την πλήρη εφαρμογή τους.
* * *
Το τραγικό της εποχής μας δεν είναι η κατρακύλα που έχει πάρει η κοινωνία, γιατί, όπως είπαμε, μέχρι Ιωσήφ του μνήστορος η κατρακύλα ήταν απίστευτη. Το τραγικό με εμας είναι ότι δεν περιμένουμε τον Μεσσία, δεν περιμένουμε την Δευτέρα του Χριστού και ένδοξη Παρουσία, αλλά περιμένουμε τον Αντίχριστο! Όλη μας η σκέψη, η ανησυχία και ο τρόμος δεν είναι για το πως θα αρέσουμε στον Χριστό και πως θα γίνουμε φίλοι Του, αλλά ψάχνουμε εναγωνίως για το πως θα γλιτώσουμε από τον Αντίχριστο. Και αυτό που ψάχνουμε, αυτό θα βρούμε. Αυτό για το οποίο αγωνιούμε, θα γίνη η μόνιμη αγωνία μας. Αυτόν που προσπαθούμε να αποφύγουμε, αυτός θα μας βρη. Γιατί αλλιώς τον περιμένουμε και αλλιώς θα μας έρθη!
Ποτέ στο παρελθόν της η Εκκλησία δεν ασχολήθηκε με τον Αντίχριστο, ποτέ άλλοτε οι χριστιανοί δεν είχαν στραμμένη την προσοχή τους, σχεδόν εξ ολοκλήρου, στο πως θα προστατευθούν από τον Αντίχριστο. Γιατί μία είναι η προστασία από τον Αντίχριστο: να έχουμε τον Χριστό εντός και εκτός ημών!
Ο Αντίχριστος δεν είναι ένας αριθμός. Αν ήταν, τότε και ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ο οποίος έλαβε την «Αποκάλυψη», αλλά και οι συναπόστολοί του και οι μαθητές του αγίου Ιωάννου, θα κυνηγούσαν ένα αριθμό. Και ξέρετε γιατί θα τον κυνηγούσαν; Γιατί τότε η προσδοκία των Εσχάτων, ήταν πολύ πιο έντονη από σήμερα. Τότε, τα Έσχατα, η Συντέλεια του Κόσμου, η αναμονή της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού ήσαν περισσότερο έντονα στη ζωή των πρώτων χριστιανών και από ίδια τη ζωή που ζούσαν!
Οι πρώτοι χριστιανοί μετά την Ανάληψη του Χριστού δεν περίμεναν τίποτε άλλο παρά μόνο την Δευτέρα ένδοξη Παρουσία Του. Ο άγιος Απόστολος Παύλος μιλάει σε άμεσο χρόνο: «και ημείς οι ζώντες οι περιλειπόμενοι, άμα σύν Αυτώ αρπαγησόμεθα εν νεφέλαις εις απάντησιν του Κυρίου εις αέρα». Ήταν τόσο έντονη αυτή η προσδοκία.
Δεν θα ήταν, λοιπόν, πολύ πιο φυσικό, αν έπρεπε οπωσδήποτε να ανησυχήσουμε για τον αριθμό-φόβητρο και τον ερχομό του Αντιχρίστου, να ανησυχήσουν πρώτοι οι Χριστιανοί της εποχής εκείνης;
Αφού ο άγιος Ιωάννης είχε ήδη ολοκληρώσει τη συγγραφή της «Αποκαλύψεως» και είχε γράψει όλα αυτά που τρομοκρατούν σήμερα τον όχλο των θρησκευομένων ανθρώπων, δεν θα έπρεπε από τότε –από τα τέλη του πρώτου αιώνα– να μας είχε δοθεί το σύνθημα να “παθιάσουμε” για το κυνηγητό του Αντιχρίστου; Αν η εξέγερση, ο ξεσηκωμός και η αναστάτωση των σημερινών θρησκευομένων ήσαν εκ Θεού, δεν θα έπρεπε αυτά να τα ζούσε η Εκκλησία σε υπερθετικό βαθμό στα χρόνια του Ευαγγελιστού συγγραφέως της «Αποκαλύψεως» αλλά και στους αμέσως επομένους αιώνες, αφού τότε κατ’ εξοχήν οι Χριστιανοί βίωναν τα Έσχατα σαν παρόντα;
Τότε, όμως, οι άνθρωποι ζούσαν πραγματικά τον Χριστό και τους ήταν αδιανόητο να πιστέψουν πως κάποιος μπορεί να τους μαγέψη “στα κρυφά”, “στα μουλωχτά”, χωρίς να το “πάρουνε χαμπάρι”! Δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι ένας αριθμός θα ήταν τόσο καθοριστικός για την πίστη τους και θα αλλοίωνε την πνευματική τους κατάσταση και τα φρονήματά τους επειδή κάποιος θα τους τον έβαζε κρυφά στα δημόσια έγγραφά τους, χωρίς να τους κάνη λόγο για τον σατανά ή να συσχετίζη τον αριθμό αυτόν με τη σατανολατρεία!
Τότε, λοιπόν, υπήρχε η Πίστη στον Χριστό, η σχέση μαζί Του. Δεν υπήρχε η δεισιδαιμονία του σήμερα, που αντί να κοιτάξουμε τα χάλια μας και την ανυπαρξία της πνευματικής μας ζωής, ασχολούμεθα με το ποιος μας έκανε μάγια και δεν πάνε καλά οι δουλειές μας ή με το ποιος μας έκανε μάγια και δεν μπορούν να παντρευτούν τα παιδιά μας και πολλά άλλα παρόμοια.
Οι τότε Χριστιανοί δεν μπορούσαν ούτε να διανοηθούν ότι θα εμφανίζονταν κάποτε Χριστιανοί, και μάλιστα κληρικοί, που θα ισχυρίζονταν ότι ο σατανάς με την κτιστή και βρώμικη σφραγίδα του μπορεί να σφραγίση οριστικά και αμετάκλητα τους ανθρώπους! Γιατί, βεβαίως, μόνο για αμετάκλητο Χάραγμα γράφει η «Αποκάλυψη» και γι’ αυτό και το ίδιο το ιερό Βιβλίο αλλά και οι άγιοι Πατέρες μας εξηγούν ότι το Χάραγμα είναι η απόλυτη αμετανοησία του ανθρώπου και η διαμόρφωση του χαρακτήρα του σε σατανόσχημη προσωπικότητα και όχι μια στιγμιαία ή και προσωρινή άρνηση, ακόμη και αυτού του Θεού.
Ήταν αδιανόητο για τους τότε Χριστιανούς να σκεφθούν πως θα “ξεφύτρωναν” κάποτε Χριστιανοί με τέτοια φοβία και δεισιδαιμονία, που να πιστεύουν ότι ο σατανάς μπορεί να επικρατήση στις ψυχές των ανθρώπων, ακόμη και χωρίς τη θέληση και τη συγκατάθεσή τους! Ότι μπορεί να αναδειχθή ισχυρότερος του ...Χριστού(!), που ενεργεί την άκτιστη σφραγίδα Του μόνο σ’ αυτούς που την θέλουν και για όσο την θέλουν. Δηλαδή ποτέ αμετάκλητα! Αυτό το γνωρίζει η Εκκλησία μας και γι’ αυτό σφραγίζει και πάλι (αναμυρώνει, χρίει ξανά) εκείνους τους Χριστιανούς που αρνήθηκαν για κάποιο διάστημα τον Χριστό και κατόπιν επέστρεψαν στην Πίστη.
Για φαντασθείτε τη βλασφημία μας: Η άκτιστη σφραγίδα του Χριστού, που έχουμε με το άγιο Βάπτισμα, αδύναμη μπροστά στην κτιστή και βρώμικη σφραγίδα του Διαβόλου!
Καμαρώστε, που φθάσαμε: Να πιστεύουμε πως αυτός, που δεν έχει εξουσία ούτε στα γουρούνια να εισέλθη, χωρίς την άδεια του Χριστού, ότι μπορεί να κυριαρχήση πάνω στους ανθρώπους –χωρίς αυτοί να γίνουν ψυχικά γουρούνια– και να τους κάνη δικούς του (αυτό είναι το Χάραγμα) μόνο και μόνο επειδή αυτοί έλαβαν από την Πολιτεία τα κρατικά έγγραφα, όπως έκαναν μέχρι σήμερα, ενώ μέσα στα έγγραφα αυτά υπάρχει κρυμμένος αριθμός, που κάποιοι τον θεωρούν σατανικό, επειδή κάπου κάποτε θα συμπέση με τον αριθμό που θα έχη ο Αντίχριστος! Δηλαδή, ακολουθώντας τη λογική τους, πρέπει να καταργήσουμε ακόμη και το Όνομα του Χριστού και να μη το προφέρουμε καν, αφού κάποτε θα κυκλοφορήσουν κάποιοι ψευδόχριστοι που θα λένε ότι αυτοί είναι ο Χριστός!
Το όνομα του Αντιχρίστου δεν μας ενδιαφέρει. Δεν έχει καμμιά απολύτως εξουσία, όπως και η σφραγίδα του. Ούτε γουρούνια δεν μπορεί να σφραγίση χωρίς την άδεια του Χριστού, όχι ανθρώπους! Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να αποστρεφόμαστε τα έργα του Διαβόλου και να μην προσκυνούμε τις δραστηριότητές του. Και, βεβαίως, αν κάποτε οι κυβερνήτες μας συσχετίσουν την παράδοση των κρατικών εγγράφων με την αποδοχή και την προσκύνηση του Διαβόλου, τότε –όπως έγραψε και ο μακαριστός π. Επιφάνιος– «όχι μόνο δεν θα λάβωμε τα “διαβολόχαρτα” αλλ’ ούτε καν θα τα εγγίσωμεν». Ωστόσο, καλό θα ήταν να στρέψουμε όλο μας το ενδιαφέρον και το πάθος μας στο να εξαφανίζουμε από την Πατρίδα μας τους όποιους “διαβολοκυβερνήτες”, παρά να κυνηγάμε σαν μανιακοί τα όποια “διαβολόχαρτά” τους!
* * *
Όμως, όπως συνήθως, έτσι και τώρα, δεν μας ενδιαφέρει η ουσία αλλά η περιουσία! Μας απασχολεί το θέμα του Αντιχρίστου γιατί έχει να κάνη με το τι θα φάμε, τι θα πουλήσουμε και το τι θα αγοράσουμε. Αλλιώς δεν θα μας απασχολούσε, όπως δεν μας απασχόλησε μέχρι το 1984 που η “θεοπάλαβη” Αμερικανίδα Προτεστάντις Μ. Relfe πήρε από τον διάβολο την οδηγία να αναστατώση παγκοσμίως τους χριστιανούς κάνοντας έτσι την παρουσία του “φοβερή και τρομερή” στους ανθρώπους!
Το διαβολικό έργο συμπλήρωσε ο συνεργάτης της John Shepherd, ο οποίος, κατά τα λεγόμενα της Relfe, πήρε το “χάρισμα” «να διαβάζη με μοναδικό τρόπο τους γραμμωτούς κώδικες»! Έτσι εξηγείται γιατί κανείς σοβαρός και ανεπηρέαστος επιστήμων δεν μπόρεσε μέχρι σήμερα να διαβάση ότι είναι απαραίτητη η παρουσία του 666 στους γραμμωτούς κώδικες, αφού γι’ αυτή την ανάγνωση δεν χρειάζονται επιστημονικές γνώσεις αλλά μόνο ειδικό ... “χάρισμα”!
Το θέμα, λοιπόν, δεν πρέπει να είναι οι πωλήσεις και οι αγορές, αλλά το τι είδους πνεύμα “πουλάμε” και το τι είδους πνεύμα “αγοράζουμε”! Ο Θεός μας είπε με τον άγιο Παύλο να δοκιμάζουμε τα πνεύματα αν είναι από τον Θεό ή από τον Διάβολο. Άραγε, δεν μας ενδιαφέρει, το ότι όλη αυτή η ιστορία με τα σφραγίσματα και τα χαράγματα ξεκίνησε παγκοσμίως από μια ψυχοπαθή προτεστάντισσα και όχι μετά από αποκάλυψη του Θεού σε αγίους ανθρώπους; Ο π. Παΐσιος ενεπλάκη στην ιστορία αυτή εκ των υστέρων, παρακινούμενος φορτικά από τάχα θεολογικά κατηρτισμένους, τους οποίους υπήκουσε –κατά το «άκακος ανήρ πιστεύει παντί λόγω»– όπως λεπτομερώς εξηγείται στην ειδική θεολογική μελέτη του γράφοντος, με τίτλο «Ο Αντίχριστος, ο αριθμός 666 και η ανησυχία των Χριστιανών»
(Αθήνα 1986 και –επηυξημένη– 1997).
Αλλά ούτε τα τρόφιμα πρέπει να είναι το θέμα μας. Δεν πρέπει καθόλου να μας απασχολούν, γιατί η γη δεν θα στερήση ποτέ στους ανθρώπους του Θεού τα τρόφιμά της, όσοι Αντίχριστοι και να έρθουν! Όποιος πιστεύει στον Χριστό, θα φυτεύη το βράδυ και το πρωΐ θα θερίζη!
Παρ’ ότι, όμως, δεν πρέπει, το πάθος μας για το θέμα αυτό είναι μεγάλο και αγιάτρευτο, γιατί όλη μας η έννοια είναι στο τι θα γίνη αν έρθη ο Αντίχριστος και δεν μπορούμε να φάμε! Το φαΐ είναι όλη η ιστορία. Και γι’ αυτό βλέπουμε να έχη κυριαρχήσει σε κληρικούς και λαϊκούς αυτή η φοβία: Τι θα γίνη αν χάσουμε τα κουτάλια μας! Τι θα γίνη αν δεν μπορούμε να τρώμε; Και οδηγούνται άνθρωποι ταλαίπωροι να μαρτυρήσουν χωρίς λόγο σήμερα, παρακινούμενοι από εκείνους οι οποίοι δεν έχουν μελετήσει εις βάθος ποιά είναι η αλήθεια της πίστεώς μας και γι’ αυτό κυριαρχεί μέσα τους η φοβία.
* * *
Τελικά, η τραγικότητα της εποχής μας οφείλεται στο ότι δεν ζούμε τον Χριστό, δεν προσδοκούμε τη Βασιλεία Του και γι’ αυτό δεν ρυθμίζουμε τη ζωή μας σύμφωνα με Αυτόν.
Αν πράγματι μας ενδιαφέρει η διάσωση του ανθρωπίνου προσώπου, όπως κατά κόρον ισχυριζόμαστε και διαλαλούμε, αυτό δεν θα το επιτύχουμε με το να καταργήσουμε από τα κρατικά έγγραφα την αρίθμιση των ανθρώπων. Δεν παθαίνει τίποτα ο άνθρωπος με το να κωδικοποιηθούν τα στοιχεία του στις Κρατικές Υπηρεσίες.
Αυτό πάντοτε γινόταν. Τα αυτοκίνητά μας κυκλοφορούν πάνω από ένα αιώνα έχοντας στις πινακίδες τους αριθμούς και όχι τα ονόματα ή τα επίθετά μας. Το ίδιο και οι πιστωτικές και οι παντός είδους Κάρτες, χωρίς αυτό να το θεωρούμε μέχρι σήμερα αριθμοποιήση του Προσώπου.
Δεν πάψαμε να βαπτιζόμαστε με το όνομά μας. Δεν πάψαμε να εξομολογούμεθα και να λαμβάνουμε την άφεση των αμαρτιών μας με το όνομά μας. Δεν πάψαμε να Κοινωνούμε με το όνομά μας και να μετέχουμε σε όλα τα Μυστήρια της Εκκλησίας μας με το όνομά μας. Εκτός αν έγινε ξαφνικά η Κρατική καταγραφή μας τόσο αποφασιστικής σημασίας, ώστε αυτή μόνη να μας προσδιορίζη και όχι το πως μας απογράφει η Εκκλησία.
Πρέπει κάποτε να σοβαρευτούμε. Αν νοιώθουμε σαν τους πρώτους χριστιανούς, που ζούσαν κάτω από την κυριαρχία του κατ’ ουσίαν άθεου Καίσαρα, να κάνουμε κατακόμβες και να πάψουμε να διαμαρτυρόμαστε για τα διάφορα έγγραφα των αθέων κυβερνητών, όπως δεν διαμαρτύρονταν και οι πρώτοι χριστιανοί για τέτοιου είδους πράγματα.
Αν νοιώθουμε σαν Ορθόδοξοι Έλληνες, που δεν ζουν σε ολοκληρωτικό καθεστώς αλλά σε δημοκρατικό πολίτευμα με δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι», να οδηγήσουμε και να προτρέψουμε πιστους ανθρώπους να γίνουν πολιτικοί, αντί να κυνηγάμε σαν “φτωχοί συγγενείς” και ζητιάνοι τα δικαιώματά μας από την Πολιτεία. Αυτού του είδους η Πολιτεία χαίρεται με την αθλιότητά μας, που εμείς τη θεωρούμε αγωνιστικότητα, γιατί “παίζει” μαζί μας. Αύριο, η ίδια αυτή Πολιτεία θα ανακοινώση ότι δεν θα εφαρμόση αυτό που εξήγγειλε και δυσαρέστησε τους χριστιανούς, και θα το “πάρη πίσω”, όπως πολύ πιθανόν να συμβή με την περιβόητη «Κάρτα του Πολίτη». Τότε οι αφελείς πιστοί θα “κάνουν χαρούλες”, θεωρούντες ότι οι αγώνες της Πίστεως νίκησαν και θα σπεύσουν να τους ξαναψηφίσουν!
* * *
Δεν περιμένουμε να μεταβληθή η ζωή του κόσμου σε επίγειο Παράδεισο από τους άρχοντες. Αυτό το τονίσαμε και στην αρχή. Από το σημείο όμως αυτό, μέχρι του να συνεχίζουμε το «σφάξε με αγά μου να αγιάσω», ενώ έχουμε και δικαίωμα και υποχρέωση να επιλέγουμε παντού και πάντοτε χριστιανούς, υπάρχει αβυσσαλέα απόσταση. Εκτός αν νομίζουμε πως οι άθεοι κυβερνήτες θα μεταστραφούν σε προασπιστές της Ορθοδοξίας και των Παραδόσεων του Γένους μας λαμβάνοντες το ίδιο “χάρισμα” που έλαβε ο αξιοθρήνητος John Separd και ...διαβάζει τους γραμμωτούς κώδικες!
Η ιστορία του κόσμου έχει δείξει ότι μόνο οι άνθρωποι που επιλέγουν πάντοτε σωστά, με τη λογική και τη θεολογία και κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να γίνη ο κόσμος μας καλύτερος, μόνο αυτοί προσδοκούν την ένδοξη Παρουσία Του Χριστού μας, γιατί η αναστροφή μας στον κόσμο είναι ένα πρόκριμα, μια προετοιμασία, ένα φροντιστήριο.
Δεν μας έπλασε ο Θεός για εκατό χρόνια. Ο Θεός είναι αιώνιος και δεν πλάθει δημιουργήματα πρόσκαιρα. Πρόσκαιρα δημιουργούμε εμείς που είμαστε πρόσκαιροι σ’ αυτή τη ζωή. Ο Θεός ο αιώνιος «ο τα διηρημένα συναγαγών εις ενότητα και σύνδεσμον» δημιουργεί για τους αιώνας των αιώνων. Δημιουργεί παιδιά Του και όχι παιχνίδια Του. Δημιουργεί τέκνα Θεού και Φωτός και όχι παιχνίδια με ημερομηνία λήξεως.
Όλοι οι άλλοι, πάντοτε περίμεναν και περιμένουν κάποιον άλλον. Όχι τον Χριστό, αλλά τον Αντίχριστο! Αυτό το κάνουν οι Εβραίοι εδώ και χιλιετίες. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε την ίδια πρακτική παρηλλαγμένη και σε Ορθοδόξους Χριστιανούς, όπως περιγράψαμε. Παρηλλαγμένη, γιατί οι φοβικοί Χριστιανοί δεν περιμένουν σαν Μεσσία τον Αντίχριστο, όπως οι Εβραίοι, αλλά, περιμένοντάς τον με τρόμο και αναγνωρίζοντάς του τόσο μεγάλη δύναμη, αφήνουν τη σκέψη του Θεού και ασχολούνται εξ ολοκλήρου με τον φόβο του Αντιχρίστου. Είναι άραγε τυχαίο; Είναι απλή σύμπτωση ή επιβεβαίωση ότι και εμείς, σαν τους Εβραίους, είμαστε «σκληροτράχηλος λαός», με γυρισμένη πάντοτε την πλάτη μας στον Θεό γιατί συνεχώς αγωνιούμε για κάτι άλλο;
Είναι αλήθεια ότι μας λείπει η προσδοκία του Χριστού μας γιατί μας λείπει η βίωση του Χριστού μας. Αυτή τη βίωση να ποθήσουμε με όλο μας το είναι. Αλλιώς, δεν υπάρχει για μας καμμιά ελπίδα. Ούτε για την παρούσα ζωή, αλλά ούτε και για τη Μέλλουσα!
Πρωτοπρ. Βασίλειος Ε. Βολουδάκης
«Ενοριακή Ευλογία» Αρ. Τεύχους 103
Ιανουάριος 2011