ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

«Ἰδού ἀναβαίνωμεν...»

(Μικρά εἰσαγωγικά στή Μεγάλη Ἑβδομάδα)

“Δέν ὑπάρχει κανένα ἱστορικό γεγονός καί κανένα ἔγκλημα πιό ἀπάνθρωπο, ἀπ᾿ αὐτό πού ὁ Θεάνθρωπος Χριστός ἔζησε καί ὑπέφερε πάνω στό Γολγοθᾶ, καί πού κάθε χρόνο οἱ Χριστιανοί γιορτάζουμε τή Μεγάλην Ἑβδομάδα”. Καί πράγματι, ἄν προσέξουμε τά ὅσα διαδραματίζονται τή Μεγάλη Ἑβδομάδα, τότε ἀσφαλῶς θά κατανοήσουμε πλήρως τόν λόγο τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου πού ἀναφέρει ὅτι “αὐτή, ἡ Μ. Ἐβδομάδα δηλαδή, βασιλικῶς ὑπερέχει τάς ἄλλας ἑβδομάδας τοῦ ἑνιαυτοῦ” Γιατί “ὄντως φοβερά αὐτῆς τῆς Ἑβδομάδος τά Μυστήρια! Ὅλη ἡ ποίηση τοῦ Χριστιανισμοῦ καί ὅλη ἡ δόξα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπό αὐτή τήν ἑβδομάδα πηγάζουν”
Πολύ συνοπτικά καί μέ τή βοήθεια τῶν Ἱ. Συναξαρίων δίνω ἕνα χάρτη τῆς πνευματικῆς γεωγραφίας τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος.
Ἀρχίζοντας ἀπό τήν Κυριακή τῶν Βαΐων, πού ἄν καί δέν ἀνήκει στόν κύκλο τῶν ἱερῶν ἡμερῶν τῆς Μ. Ἑβδομάδος, ἐν τούτοις εἶναι ἡ θύρα πού μᾶς εἰσάγει σ᾿ αὐτήν, βλέπουμε ν᾿ ἀναφέρουν οἱ Συναξαριστές “Εἰς τή ἔκτην ταύτην Κυριακήν τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς, τήν περιφανῆ καί ὑπέρλαμπρον ἑορτήν τῶν Βαΐων πανηγυρίζομεν...”

Στή συνέχεια, “ἐν τῇ Ἁγίᾳ καί Μεγάλῃ Δευτέρᾳ φέρομεν εἰς τή ἐνθύμησίν μας δύο ἱερά διηγήματα, ἕνα τοῦ μακαρίου Ἰωσήφ τοῦ Παγκάλου, υἱοῦ τοῦ Πατριάρχου Ἰακώβ, καί ἄλλο τῆς ξηρανθείσης συκῆς, ὅπου διηγοῦνται τά Ἱερά Εὐαγγέλια· καί ἐκ τούτων κάνομεν ἀρχήν τῶν Ἁγίων Παθῶν τοῦ Κυρίου...”
“Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τρίτη, ὑπόθεσιν ἔχει καθ᾿αὐτό τήν παραβολήν τῶν δέκα Παρθένων, ἐπειδή καί ὁ Κύριος εἰς τά Ἱεροσόλυμα ἀναβαίνων καί εἰς τό πάθος ἐρχόμενος ἔλεγεν εἰς τούς Μαθητάς Του τάς τοιαύτας παραβολάς, μερικάς δέ καί πρός τούς Ἰουδαίους ἀποβλέποντας ἔλεγε. Τήν παρβολήν δέ τῶν δέκα Παρθένων εἰς ἐλεημοσύνην παρακινῶντας ἔλεγε, διδάσκοντας ἐν ταυτῷ καί πρίν μᾶς φθάσῃ τό τέλος τοῦ θανάτου νά εἴμεσθεν ἕτοιμοι”
“Οἱ ἀρχαιότατοι θεῖοι Πατέρες, ὅπου ἐμοίρασαν τά Εὐαγγέλια εἰς ὅλας τά ἡμέρας τοῦ χρόνου....ἐκεῖνοι ἐδιώρισαν νά ἀναγινώσκητα ὁ σήμερον εἰς τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Τετράδην τό Εὐαγγέλιον ὁπού διηγεῖται περί τῆς γυναικός τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον μέ μύρον”
Ὡστόσο, τήν ἡμέρα αὐτή ἡ Ἐκκλησία ἀναμιμνήσκεται καί ἑνός ἄλλου γεγονότος, σύμφωνα μέ τή λειτουργική Της παράδοση, ἡ ὁποία καί ἀναφέρει. “Τοῦ εὐλαβοῦς τούτου ἔργου (τῆς ἀλειψάσης μέ μύρον τόν Κύριον) τήν μνήμην ἐπιτελοῦσα σήμερον ἡ Ἐκκλησία καί εἰς τό πρόσωπον τῆς πόρνης αὐτό ἀναφέρουσα, συναναφέρει ἐν αὐτῷ καί τήν προδοσίαν τοῦ Ἰούδα...”
“Τέσσαρά τινα μᾶς παρέδωκαν οἱ θεῖοι Πατέρες νά ἑορτάζωμεν εἰς αὐτήν τήν ἀγίαν ἡμέραν τῆς μεγάλης Πέμπτης· ἐκ τῶν Θείων καί Ἱερῶν Εὐαγγελίων αὐτά παραλαβόντες, πρῶτον τόν ἱερόν Νιπτῆρα, δεύτερον τόν Μυστικόν Δεῖπνον, δηλαδή τήν παράδοσιν τῶν φρικτῶν Μυστηρίων· τρίτον τήν ὑπερφυᾶ προσευχήν καί τέταρτον τήν προδοσίαν αὐτήν.”
“Ὑψώνοντας τόν Ἐσταυρωμένο εἰς τό μέσο τοῦ Ναοῦ ἡ Ἐκκλησία μᾶς ἐξηγεῖ ἐπιγραμματικά στήν ἁγιασμένη γλῶσσα της τό νόημα τῶν μεγάλων γεγονότων πού γιορτάζουμε σήμερα:”
“Τῇ Ἁγίᾳ καί Μεγάλῃ Παρασκευῇ ἐπιτελοῦμεν τά Ἅγια καί σωτήρια καί φρικτά Πάθη τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἅ δι᾿ ἡμᾶς ἑκών κατεδέξατο, δηλαδή τούς ἐμπτυσμούς, τούς γέλωτας, τά ραπίσματα, τά κολαίσματα, τάς ὕβρεις, τήν πορφυρᾶν χλαῖναν, τόν κάλαμον, τόν σπόγγον, τό ὄξος, τούς ἥλους, τήν λόγχην, καί τέλος πάντων τόν σταυρόν καί τόν θάνατον, τά ὁποῖα ὅλα ἔγιναν καί τά ἔπαθεν εἰς τήν ἡμέραν τῆς Παρασκευῆς.”
“Τό Μέγα Σάββατον εἶναι ἡ μέρα πού ὁ Χριστός μας, ὁ ἀχώρητος ἀπό κάθε τόπο, χωρεῖ καί περικλείεται ἀπό ἕνα πέτρινο μνῆμα, σφραγισμένο γερά καί φυλαγόμενο ἀπό κουστωδία. Μιά σιωπή βασιλεύει γύρω, κ᾿ οἱ ρήτορες τή σέβονται καί σταματοῦν τούς λόγους. Ἀκούγεται μονάχα ἡ φωνή τοῦ ὑμνογράφου....”
“Τῷ Ἁγίῳ καί Μεγάλῳ Σαββάτῳ, ἑορτάζομεν τήν θεόσωμον ταφήν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν, καί τήν εἰς ᾄδου κάθοδον αὐτοῦ, διά τῶν ὁποίων τό ἡμέτερον γένος ἐλυτρώθη ἀπό τήν φθοράν καί μετέβη εἰς τήν αἰώνιον ζωήν.”
Τέλος, “τῇ Ἁγίᾳ καί μεγάλῃ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα αὐτήν ἑορτάζομεν τήν ζωηφόρον καί φωτοφόρον Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τήν ὁποία καί Πάσχα ἀπό τήν ἑβραϊκήν γλῶσσαν ὀνομάζομεν, τό ὁποῖον εἰς τήν ἐδικήν μας γλῶσσαν θέλει νά εἰπῇ διάβασις”. Καλή Ἀνάσταση!

Σκόπελος π. Κων. Ν. Καλλιανός