Ἕνα ταξίδι, δύο προορισµοί

171 6 Koletti

να ταξίδι, δύο προορισµοί

πάρχουν τόποι πού λαχταρς νά τούς γνωρίσεις. Μετά τή γνωριµία λαχτάρα καί προσδοκία δίνουν τή θέση τους - στήν καλύτερη περίπτωση - σέ µιά γλυκειά νάµνηση. πάρχουν µως καί λλοι πού, ταν τούς γνωρίσεις, λαχταρς νά πανέλθεις νιώθοντας τι πιστρέφεις στόν δικό σου τόπο, στό σπίτι σου. νας τέτοιος τόπος εναι . Μονή τς Παναγίας τς Προυσιωτίσσης γιά λους µς –νορτες καί φίλους τς νορίας µας– πού βρεθήκαµε νά ταξιδεύουµε τό µεσηµέρι µις Παρασκευς τοκτωβρίου µέ προορισµό τό µοναστρι ατό. Γνώριµο, γαπηµένο προσκύνηµα στά δύσβατα βουνά τς Ερυτανίας, τά ποα, “φιλόξενα” µέ τήν πρώτη µατιά, δια Παναγία τά διάλεξε πρίν πό πολλούς αἰῶνες γιά νά φιλοξενήσουν τήν εκόνα της.

ταν τόν 9ο µ.Χ αἰῶνα στά χρόνια τς Εκονοµαχίας καί συγκεκριµένα πί το σκληρο εκονοµάχου ατοκράτορα Θεοφίλου. νας νέος θεοσεβής θέλησε νά προστατεύσει τήν εκόνα τς Παναγίας πού βρισκόταν σέ ναό τς Προύσσας, µεταφέροντάς την στήν λλάδα που τά πράγµατα ταν πιό συχα. ς τήν Καλλίπολη τς Θράκης τήν εχε µαζί του, µετά τήν χασε. Μέ δύνη γιά τήν πώλεια λλά καί µέ τήν λπίδα τι δέν θά πέσει σέ βέβηλα χέρια συνέχισε τήν πορεία του πρός τήν κεντρική λλάδα. Τό µέρος πού διάλεξε ς νέα του πατρίδα, πάτη, δέν πεχε πολύ πό τόν τόπο πού εχε δη διαλέξει Παναγία γιά τήν εκόνα της ς νέα της κατοικία. Καί ταν να νεαρό τσοπανόπουλο πού λαβε τήν διαίτερη ελογία νά δε πρτο τήν εκόνα πό µακριά ς φωτεινή στήλη στή σχισµή νός πόκρηµνου βράχου στά βουνά τς νότιας Ερυτανίας. Σέ ατά τά προσπέλαστα µέρη τά ατοκρατορικά διατάγµατα δέν φταναν ποτέ καί ο αρετικές δοξασίες παρέµεναν γνωστες. τσι οπλοί ποιµένες, πού προσέγγισαν µαζί µέ τό τσοπανόπουλο µέ δυσκολία τήν εκόνα, πραξαν αθόρµητα ατό πού τούς παγόρευσε ελάβειά τους. Τήν προσκύνησαν, σιγούρεψαν τή θέση Της νάµεσα στά βράχια καί νοιξαν να µονοπάτι γιά νά Τήν πισκέπτονται εκολότερα καί νά νάβουν τό καντλι της. Τά εχάριστα νέα γιά τόν πολύτιµο θησαυρό, πού εχε βρε πλέον τή θέση του στά δυσπρόσιτα βουνά τους, ρχισε νά διαδίδεται πό στόµα σέ στόµα καί πό τόπο σέ τόπο. ταν ελαβής νέος πό τήν Προύσσα λθε ς ταπεινός προσκυνητής καί διαπίστωσε τι ατή εκόνα εναι “εκόνα του”, θέλησε νά τήν πάρει µαζί του. Μέ βαρειά καρδιά το τήν παρέδωσαν, µως Παναγία εχε ποφασίσει ριστικά ποιό θά ταν πλέον “τό σπίτι Της” καί πέστρεψε στόν βράχο Της. φ’ σον νέος δέν θελε νά Τήν ποχωριστε, θά “πρεπε” νά µείνει γιά πάντα κε. Κάποια κοντινά σπήλαια γιναν γιά τόν πλούσιο νέο καί ναν δολο του, πού τόν κολούθησε πρόθυµα, τά κελλιά τς µετανοίας τους. νοµάστηκαν Διονύσιος καί Τιµόθεος καί πρξαν ο πρτοι µοναχοί στόν χρο ατό.

πό τότε µέχρι σήµερα χουν περάσει περισσότερα πό χίλια χρόνια. Μονή το Πυρσο-πως νοµαζόταν στήν ρχή, πό τή φωτεινή στήλη – καί το Προυσο στή συνέχεια –πό τήν πόλη τς Προύσσας– παρά τό δύσβατο τς περιοχς καί τίς ποικίλες στορικές περιπέτειες, λα ατά τά χρόνια παρέµεινε νεργή. Καί εκόνα τς Παναγίας, Κυρά τς Ρούµελης, ταν πάντα κε γιά νά προσφέρει τήν πλούσια ελογία Της καί τίς πειρες δωρεές Της.

νύχτα µς προλαβαίνει κάπου κοντά στό Καρπενήσι. Μιά νύχτα συννέφιαστη, πού µως µς µποδίζει νά πολαύσουµε τήν µορφιά το τοπίου καθώς παίρνουµε τόν στενό φιδωτό δρόµο νάµεσα στά βουνά. Δέν πειράζει! Τήν γρια µορφιά τς φύσης καί τήν ρεµη µορφιά το µοναστηριο θά τά πολαύσουµε τό πόµενο πρωί. Πρός τό παρόν µς ρκε γλυκιά προσµονή καί πιστή συντροφιά το σχεδόν λόγιοµου φεγγαριο...

Μς ρκε καί τό λιτό καθαρό δωµάτιο στόν ξενώνα τς Μονς µέ τά κρεββάτια στή σειρά καί τά βαριά κλινοσκεπάσµατα, γιατί σέ ατά τά µέρη τό φθινόπωρο δέν στειεύεται... Γιά κούραση ποιός νά µιλήσει; Θά ταν ντροπή! χουµε διαβάσει καί χουµε κούσει διηγήσεις γιά παλαιότερες ποχές, τότε πού τά χωριά πικοινωνοσαν µέ µονοπάτια µέ κάποιους ταλαίπωρους χωµατόδροµους. Τότε, πλήθη νθρώπων κάθε λικίας δοιποροσαν «δέκα καί δεκαπέντε ρες κροπατντας στά χείλη τν βύσσων», σύµφωνα µέ τήν περιγραφή νός λογοτέχνη πού εχε ατή τήν µπειρία. διαιτέρως κατά τήν µέρα τς ορτς, 23 Αγούστου, δοιποροσαν µέ χαρά µέσα στή νύκτα γιά νά βρίσκονται κε τήν ρα τορθρου. µως καί σήµερα δέν εναι λίγοι κενοι πό τά γύρω χωριά πού πιλέγουν ατή τήν “εχάριστη ταλαιπωρία” γιά νά προσκυνήσουν τήν Παναγία. Μς τό χει πιβεβαιώσει καί ρχηγός µας, κ. Σωτήρης Λαιζηνός, ποος κατάγεται πό τή γειτονική γ τς Ατωλίας. Τό χωριό του εναι κοντινό στό µοναστρι, µόλις... 8 ρες µέ τά πόδια!

Πολύ πρίν τό ξηµέρωµα καί τό κάλεσµα τς καµπάνας, σιωπηλές σκιές-ο προσκυνητές κατευθύνονται βιαστικά πρός τό µικρό κκλησάκι, πού εναι σφηνωµένο σέ µιά σπηλιά το βράχου. ριστερά το τέµπλου το κυρίως ναο βρίσκεται τό µικρό παρεκκλήσιο τν γίων Πάντων, µιά µικρή κρύπτη µέσα στόν βράχο, που σέ εδικό ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι φυλάσσεται σεβάσµια εκόνα τς Παναγίας τς Προυσσιώτισας. Μετά τή Θεία Λειτουργία καί µέχρι τήν ρα τς ναχώρησης σίγουρα θά περάσουν λοι ξανά καί ξανά πό ατό τό µικρό σπήλαιο-κατοικία τς Παναγίας...

Κατά τή σύντοµη χαλάρωση µέ τόν χνιστό καφέ µπροστά µας, τό βλέµµα µας τριγυρίζει στούς χώρους το µοναστηριο. Ζωντανεύουν πρόσωπα γνωστά καί τιµηµένα πού γάπησαν τόν τόπο ατό: Κατσαντώνης, Γεώργιος Καραϊσκάκης, Μάρκος Μπότσαρης. Παναγία ταν καταφυγή τους καί τό µοναστρι τό καταφύγιό τους. Στήν εκόνα πού προσκυνήσαµε, εδαµε τήν ργυρόχρυση πένδυση, “τό πουκάµισο τς Παναγίας”, τάµα το Καραϊσκάκη γιά τή θεραπεία του πό τίς συχνές θέρµες πού τόν βασάνιζαν... Κι ταν τό 1823 τά παλληκάρια το Μάρκου Μπότσαρη µετέφεραν τό σµα το νεκρορχηγο τους στό Μεσολόγγι πρός νταφιασµό, λθαν στό µοναστρι καί τό πόθεσαν κε, ξω πό τόν Ναό, γιά να τρισάγιο... λλά καί µέτρητοι, γνωστοι σέ µς προσκυνητές πέρασαν πό τό χρο ατό στό διάβα τν αώνων καί βρκαν στήριξη στόν γνα τους τόν πνευµατικό, στόν γνα τους γιά πιβίωση, στήν νάγκη τους γιά µόρφωση-λλοτε µέ τά Κρυφά Σχολειά καί λλοτε µέ τήν στορική «Σχολή λληνικν Γραµµάτων» – στόν γνα τους γιά λευτεριά...

καταγάλανος ορανός καί λαµπρός λιος, δυό δρα το Θεο στήν πατρίδα µας, συνεργάζονται ρµονικά γιά νά ναδείξουν τή µεγαλειώδη µορφιά τν βουνν τς Ερυτανίας πού µς στέρησε προηγούµενη νύχτα. Ψηλές κορφές καί βαθειές χαράδρες, πότοµες πλαγιές καί σκιερά προσήλια πλατώµατα, ποταµάκια καί χείµαρροι, λατα, καστανιές, καρυδιές, πλατάνια καί φτέρες. να καταπράσινο πέλαγος...

Σειρά χει δεύτερος προορισµός µας καί θά τόν ναζητήσουµε σέ να λλο βουνό τς Ρούµελης, τήν Οτη, πού ντυπωσιάζει µέ τόν στιβαρό γκο της καί τίς δασωµένες πλαγιές της. Σέ µιά πό τίς βορεινές της πλαγιές, πού τενίζουν τήν κοιλάδα το Σπερχειο, φωλιάζει πό τόν 14ο µ.Χ. αἰῶνα . Μονή Κοιµήσεως Θεοτόκου, γνωστή ς Μονή γάθωνος πό τόν σιο γάθωνα, τόν δρυτή της. Σέ λο τό διάστηµα τς λειτουργίας της προσφορά της ταν πλούσια καί πολυσχιδής. Σηµαντική πρξε συµβολή της στήν πνευµατική καί οκονοµική στήριξη το λαο, στούς γνες τς πατρίδας γιά τήν λευθερία, στή µόρφωση τν νέων, στή διατήρηση τς πολιτιστικς µας κληρονοµις. Στή Μονή λειτούργησαν κατά καιρούς διάφορες Σχολές, ερατική, γεωργική καί δασική.

Τό µοναστρι ατό ποτελε, πίσης, τόπο γνώριµο καί γαπηµένο σέ λους µας κυρίως γιά ναν πολύτιµο θησαυρό του: τό φθαρτο σκήνωµα το γέροντος Βησσαρίωνος, τό ποο διατηρεται µέχρι σήµερα, πως κριβς βρέθηκε κατά τήν κταφή του στίς 3 Μαρτίου 2006. γνωστος ταν γιά τούς περισσότερους πό µς µέχρι τήν µέρα τς εδησης τοφθαρτου σκηνώµατός του, πού τάραξε τότε τό πανελλήνιο. Στούς κατοίκους τς Φθιώτιδας, µως, ταπεινός Γέροντας ταν πολύ γνωστός γιά τήν για ζωή του.

Γεννηµένος τό 1908 π. Βησσαρίων, κατά κόσµον νδρέας Κορκολιάκος, στό Πεταλίδι τς Μεσσηνίας πό εσεβες γονες, ποχωρίστηκε τήν περπολύτεκνη οκογένειά του νεότατος καί κάρη µοναχός στήν . Μονή Δηµιόβης. νώτερες σπουδές δέν κανε. συνεχής µελέτη, µως, τς γίας Γραφς, τν Πατερικν καί Λειτουργικν κειµένων, µβάθυνσή του σέ ατά καί συνεπής τήρηση τν λόγων το Θεο, τόν κατέστησαν πραγµατικό θεολόγο.

Μετά τή χειροτονία του σέ πρεσβύτερο τό 1935 δέχεται πρόσκληση το Μεσσήνιου πισκόπου Καρδίτσας νά πηρετήσει ς φηµέριος κε. γάπη του πρός τόν Θεό βρίσκει πρακτική φαρµογή στή διακονία το συνανθρώπου καί λαός τς Καρδίτσας γεύεται τούς καρπούς τς γάπης το Γέροντα. Ατούς τούς καρπούς θά γευθε καί λαός τς Φθιώτιδος, ταν π. Βησσαρίων τό 1955 θά νταχθε στή Μονή γάθωνος. Τά διακονήµατά του διπλ, ντός καί κτός τς Μονς. νθρωπος τς σκήσεως, τς µελέτης, τς προσευχς. φιερώνει ρες πολλές προσευχόµενος γιά τά προβλήµατα γνωστν καί γνώστων. ρες πολλές φιερώνει καί στό Μυστήριο τς ξοµολογήσεως. Μέ τήν πλότητα καί τήν καλωσύνη του, λκύει τούς νθρώπους νά προσέλθουν κάτω πό τό πετραχλι του, που βρίσκουν τή συγχώρηση πό τόν Θεό καί τήν ψυχική τους νάπαυση. Γίνεται ξοµολόγος τν µαθητν στό κκλησιαστικό Λύκειο Λαµίας λλά καί τν ρρώστων στά Νοσοκοµεα τς πόλης. λους τούς παρηγορε καί τούς νακουφίζει. Καθοδηγε καί συµβουλεύει. ς λεήµων καί φιλόπτωχος γίνεται χορτασµός τν πεινώντων. Γνωρίζει κριβς τίς νάγκες τν κατοίκων τς περιοχς καί προσφέρει µέ χαρά πό τό περίσσευµα καί τό στέρηµα τς Μονς. Στά χρόνια το πολέµου καί τς κατοχς εχε δη συµπαρασταθε παντοιοτρόπως στόν δοκιµαζόµενο λληνικό λαό. πί πλέον, χάρις στίς δικές του θαρρετές παρεµβάσεις εχε καταφέρει νά σώσει πολλούς νθρώπους πό τά χέρια τν Ναζί καί πό τόν θάνατο.

Στίς 22 ανουαρίου 1991, µετά πό σύντοµη σθένεια, κοιµήθη ερηνικά στό νοσοκοµεο «Σωτηρία». κόµη καί λίγο πρίν τόν θάνατό του, µως, τό νδιαφέρον καί γνοια του ταν γιά τούς νθρώπους τς περιοχς του καί τά προβλήµατά τους... Στό µοναστρι του, τίς µέρες κενες, τά πάντα ταν κατάλευκα πό τό χιόνι καί πρόσβαση κατέστη προβληµατική. Παρά τατα, πλήθη λαο πέρασαν γιά νά τόν ποχαιρετήσουν. ξ ατίας τν καιρικν συνθηκν νταφιασµός του πραγµατοποιήθηκε στό Βαπτιστήριο, σέ δωµάτιο που Γέροντας συνήθιζε νά ξοµολογε, ν στά χρόνια πού κολούθησαν τάφος του γινε τόπος προσκύνησης πό τούς πιστούς.

Δεκαπέντε χρόνια µετά τήν κοίµησή του ποφασίστηκε ναγκαστική κταφή του λόγργων ναστηλώσεως τµήµατος τς Μονς. ταν ο µοναχοί εδαν τό φέρετρο σέ ριστη κατάσταση καί τό νοιξαν γιά νά συγκεντρώσουν τά στ, κπληκτοι διαπίστωσαν τι τό σµα παρέµενε φθαρτο. φθαρτα παρέµεναν πίσης τά ερά µφια καί τά ποδήµατα, πως καί τό ερό Εαγγέλιο πού κρατοσε στό χέρι. Στήν ατρική γνωµάτευση τεσσάρων ατρν, διακεκριµένων πιστηµόνων πό τήν πόλη τς Λαµίας, οποοι κλήθησαν πό τήν . Μητρόπολη Φθιώτιδος γιά νά ξετάσουν τό σµα καί νά ποφανθον, πάρχει πλήρης περιγραφή το σκηνώµατος. Στό κείµενο ατό διαβάζουµε: «Στό δεξιό νω κρο (κρα χερα) συγκρατεσχυρά τό µικρό Εαγγέλιο, µέ τό ποο εχε συνταφε καί ταν δύνατη πόσπασή του!!!». πίσης στήν ατρική Γνωµάτευση το ειµνήστου πλέον, γνωστοατροδικαστο Παν. Γιαµαρέλου διαβάζουµε: «ρευνήσας τό σκήνωµα το µακαριστο π. Βησσαρίωνος διεπίστωσα παράδοξον καί µοναδικόν φαινόµενον κατά τήν διάρκειαν τς περπεντηκονταετος σχεδόν ατροδικαστικς µου πηρεσίας καί καριέρας...». Τό σκήνωµα ποφασίστηκε πό τήν ερά Σύνοδο νά παραµείνει ταφο καί φυλάσσεται στό παρεκκλήσιο τογ. Χαραλάµπους.

εδηση τοφθαρτου σκηνώµατος, πως ταν φυσικό, προκάλεσε ασθηση στό πανελλήνιο καί µέτρητες συζητήσεις. πως ταν, πίσης, “φυσικό” τά ΜΜΕ προώθησαν τήν προβολή πόψεων πού µφισβητοσαν τόν Θεό καί τό θαµα. “Εδικοί πιστήµονες” καί “εδήµονες” παντός εδους καναν τίς βαρυσήµαντες δηλώσεις τους καί ποφαίνονταν πό µακριά, χωρίς νά δον καί νά ξετάσουν, χωρίς νά τολµήσουν νά βάλουν τό χέρι τους «πί τόν τύπον τν λων». µως τό σκήνωµα το Γέροντος παραµένει φθαρτο 10 χρόνια µετά...

χρόνος πού διαθέταµε γιά τό µοναστρι, ταν περαρκετός. λλά κοντά στόν π. Δαµασκηνό, τόν πλό καί ρεµο γούµενο τς Μονς µέ τίς ζωντανές, διδακτικές του φηγήσεις ποδείχτηκε νεπαρκής! Τήν ναχώρησή µας τή συνοδεύει πεποίθηση τι, Θεο θέλοντος, δέν θά εναι πολύ µακριά µέρα πού θά πανέλθουµε...

Χορττοι πνευµατικά καί σωµατικά παίρνουµε τόν δρόµο τς πιστροφς. (Γιά τή σωµατική µας πενα φρόντισαν κρως ποτελεσµατικά τά γραφικά ταβερνάκια στίς παραλίες το Μαλιακο). ναλογιζόµαστε τήν διαίτερη ελογία τς πατρίδας µας. Σέ κάθε βµα, κάποιο ερό προσκύνηµα. Θά θελήσει ραγε ατός λαός νά κρατήσει τόν Χριστό κοντά του; πό λους µας ξαρτται. Χρειάζεται γρήγορση. Καί προσευχή. Στόν Παρακλητικό Κανόνα τς Παναγίας τς Προυσσιωτίσης διαβάζουµε: «Θλίψεις δναι καί κακώσεις, δη ερωσαν λλάδα τήν θλίαν, καί πιστν σου γνή, τό πλήρωµα βο σοι, ρσαι µς Πανύµνητε, τς δεινς πανωλεθρίας»!

 

 

Εανθία Κωλέττη

Θεολόγος

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» ρ. Τεύχους 171

Νοέμβριος 2016