Ἱστορικὸ ψέμα ἡ Εἰρήνη λόγῳ ρίψεως τῶν ἀτομικῶν βομβῶν
Ἀπομυθοποίηση τῶν ἀτομικῶν βομβῶν
στὴ Χιροσίμα καὶ στὸ Ναγκασάκι
H νίκη τῶν συμμάχων στὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ἀποτελεῖ μιὰ ἀπὸ τὶς λαμπρὲς σελίδες τῶν δυτικῶν δημοκρατιῶν τῆς Εὐρώπης καὶ τῆς Ἀμερικῆς, ὅπως καὶ τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης. Ἀντιμετώπισαν μὲ μεγάλες θυσίες ἐπιτυχῶς τὸ ἀπεχθὲς καὶ ἀπάνθρωπο πρόσωπο τοῦ φασισμοῦ στὴν Εὐρώπη καὶ τοῦ μιλιταρισμοῦ στὴν Ἄπω Ἀνατολή. Μὲ τὴν συνθηκολόγηση τῆς Γερμανίας στὶς 8 Μαΐου καὶ τῆς Ἰαπωνίας στὶς 2 Σεπτεμβρίου τοῦ 1945 ὁλοκληρώθηκαν φέτος 70 χρόνια ἀπὸ τὸ τέλος τοῦ πολέμου στὴν Εὐρώπη καὶ στὴν Ἄπω Ἀνατολή. Ἡ συνθηκολόγηση τῆς Γερμανίας ἦταν τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἀπόλυτης κατάρρευσής της, τῆς κατάληψής της ἀπὸ τοὺς συμμάχους. Ἀντίθετα, ἡ Ἰαπωνία, στὶς ἀρχὲς Αὐγούστου τοῦ 1945 εἶχε ὑπὸ τὴν κατοχὴ της μεγάλες ἐκτάσεις ἀκόμα στὴν Ἀσία. Γι’ αὐτὸ ἔχει ἐπικρατήσει ἡ ἄποψη, ὅτι ὁ πόλεμος στὴν Ἄπω Ἀνατολὴ κρίθηκε τελικὰ ἀπὸ τὴν ρήψη τῶν δύο ἀτομικῶν βομβῶν στὴ Χιροσίμα (6 Αὐγούστου) καὶ στὸ Ναγκασάκι (9 Αὐγούστου) μὲ περίπου 200.000 θύματα καὶ ἀκόμα περισσότερους τραυματίες. Αὐτὲς οἱ βόμβες μὲ τὴν καταστρεπτική τους δύναμη, πιστεύεται, ὅτι ἔκαμψαν τελικὰ τὴν Ἰαπωνία καὶ ἔφεραν τὴν εἰρήνη. Ὁ Αὐτοκράτορας τῆς Ἰαπωνίας Χιροχίτο μετὰ τὴν ρήψη τῶν δύο βομβῶν στὶς 15 Αὐγούστου ἀνέγνωσε σὲ ὁμιλία του πρὸς τὸν λαὸ τὸ αὐτοκρατορικὸ διάταγμα γιὰ τὴ συνθηκολόγηση, ἡ ὁποία ὑπογράφηκε ἐπίσημα στὸ Ἀμερικανικὸ θωρηκτὸ USS Missouri στὸν ὅρμο τοῦ Τόκιο στὶς 2 Σεπτεμβρίου.
Ἰδιαίτερα ἐνδιαφέρον προκάλεσαν κατὰ τὰ τελευταῖα χρόνια οἱ ἔρευνες κυρίως τεσσάρων ἱστορικῶν, δύο Ἰαπώνων, τοῦ Tsuyoshi Hasegawa (Πανεπιστήμιο τοῦ Τόκιο) καὶ τοῦ Akira Kimura (Πανεπιστήμιο τοῦ Kagoshima), καὶ δύο Ἀμερικανῶν, τοῦ Martin Sherwin (George Mason University, Virginia) καὶ τοῦ Peter Kuznick (American University, Washington). Καὶ οἱ τέσσερεις μὲ πλῆθος στοιχείων καταλήγουν στὸ συμπέρασμα, ὅτι οἱ δύο ἀτομικὲς βόμβες οὔτε ἀπαραίτητες ἦταν οὔτε ἀνάγκασαν τὴν Ἰαπωνία τελικὰ στὴ συνθηκολόγηση. Ὁ Αὐτοκράτορας στὴν ἐξαγγελία του στὸ λαὸ στὶς 15 Αὐγούστου ἀνέφερε μὲν τὶς δύο ἀτομικὲς βόμβες, ἀλλὰ στὴν δεύτερη ὁμιλία του στὸ πολεμικὸ συμβούλιο χρησιμοποίησε τὴν πραγματικὴ αἰτία γιὰ τὴ συνθηκολόγηση: ἡ Σοβιετικὴ Ἕνωση ποὺ εἶχε σύμφωνο οὐδετερότητας μὲ τὴν Ἰαπωνία εἶχε παραβιάσει τὸ σύμφωνο αὐτὸ καὶ στὶς 8 Αὐγούστου κήρυξε τὸν πόλεμο στὴν Ἰαπωνία καὶ εἰσέβαλε μὲ 1.000.000 στρατιῶτες στὴν Μαντζουρία.
Ἄλλωστε οἱ περισσότεροι ἀνώτατοι στρατηγοὶ καὶ ναύαρχοι τῶν ΗΠΑ μετὰ τὸν πόλεμο δήλωσαν εἴτε ὅτι οἱ ἀτομικὲς βόμβες ἦταν στρατιωτικὰ μὴ ἀπαραίτητες, εἴτε ὅτι ἦταν ἠθικὰ ἀπορριπτέες. Πιὸ ἔντονα ἀπὸ ὅλους το ἐξέφρασε ὁ ἀρχηγὸς τοῦ Ἐπιτελείου τοῦ τότε προέδρου τῶν ΗΠΑ Χάρι Τρούμαν, ὁ ναύαρχος William Leahy. Στὰ ἀπομνημονεύματά του μιλάει ρητὰ γιὰ «ἠθικὰ στάνταρτ, τὰ ὁποῖα γίνονταν σεβαστὰ ἀκόμα καὶ ἀπὸ βαρβάρους στὶς πιὸ σκοτεινὲς ἐποχές». Ἔτσι κατηγορεῖ τὸν Τρούμαν, ὅτι μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ διεξάγει κανεὶς πόλεμο. Τόνισε, ὅτι ὁ Τρούμαν τὸν διαβεβαίωσε, ὅτι οἱ βόμβες θὰ χρησιμοποιοῦντο μόνο ἐναντίον στρατιωτικῶν στόχων, ἀλλὰ ἀντὶ γι’ αὐτὸ μὲ τὶς βόμβες αὐτὲς σκοτώθηκαν ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερες γυναῖκες καὶ παιδιά, ἀκριβῶς ἔτσι ὅπως τὸ ἤθελαν ἀπὸ τὴν ἀρχή.
Γιατί τότε λήφθηκε ἡ ἀπόφαση γιὰ τὴν ρήψη τῶν δύο ἀτομικῶν βομβῶν; Θὰ μποροῦσε νὰ εἶχε χρησιμοποιηθεῖ ἔστω μόνο μία ἢ νὰ εἶχε γίνει μιὰ ἐπίδειξη τῆς ἐκρηκτικῆς τους ἰσχύος ἐνώπιων Ἰαπώνων εἰδικῶν ὥστε αὐτοὶ νὰ δοῦν μὲ τὰ ἴδια τοὺς τὰ μάτια τὴ φοβερή τους καταστρεπτικὴ δύναμη. Τὸ τελευταῖο εἶχε προτείνει ἕνας ἀριθμὸς ἐπιστημόνων καὶ τεχνικῶν ποὺ ἐργάστηκαν στὸ Σχέδιο Μανχάταν, δηλ. στὴν προσπάθεια τῆς κατασκευῆς τοῦ πρώτου πυρηνικοῦ ὅπλου στὸ μυστικὸ ἐργαστήριο στὸ Λὸς Ἄλαμος στὴν πολιτεία τοῦ Νέου Μεξικοῦ, μὲ αἴτημά τους στὸν διευθυντὴ τοῦ προγράμματος Ρόμπερτ Ὀπενχάϊμερ. Τὸ αἴτημά τους ἀπορρίφθηκε μὲ τὴν αἰτιολογία ὅτι «ἡ Ἀμερικὴ δὲν ἔχει βόμβες γιὰ πέταμα». Τελικά, οἱ παραπάνω ἱστορικοὶ συμφωνοῦν ὅτι καὶ οἱ δύο βόμβες χρησιμοποιήθηκαν στὰ δύο ἀστικὰ κέντρα τῆς Ἰαπωνίας Χιροσίμα καὶ Ναγκασάκι τόσο γιὰ λόγους ἐντυπωσιασμοῦ πρὸς τὴν Σοβιετικὴ Ἕνωση ὅσο καὶ καθαρὰ γιὰ λόγους δοκιμῆς τῆς καταστρεπτικῆς τους δύναμης σὲ μεγαλούπολη. Ἐνδεικτικὸ γιὰ τὸ τελευταῖο εἶναι κατὰ τὸν Akira Kimura καὶ τὸ γεγονός, ὅτι οἱ δύο ρήψεις ἔγιναν πρωινὲς ὧρες, γιὰ νὰ βρίσκονται ὅσο γίνεται περισσότεροι ἄνθρωποι ἔξω ἀπὸ τὰ σπίτια τους.
Ἔπρεπε νὰ χρησιμοποιηθοῦν καὶ οἱ δύο βόμβες, ἐπειδὴ ἦταν βόμβες διαφορετικοῦ τύπου, ἡ πρώτη μιὰ βόμβα οὐρανίου καὶ ἡ δεύτερη μιὰ βόμβα πλουτωνίου, στὴν ὁποία μάλιστα χρησιμοποιήθηκε ἡ τεχνολογία τῆς ἐκρηκτικῆς συμπίεσης ποὺ ἦταν τὸ βασικὸ ζήτημα ἔρευνας στὸ Σχέδιο Μανχάταν καὶ ἀποτελοῦσε τὴν τεχνολογία αἰχμῆς γιὰ τὸ μέλλον τῶν ἀτομικῶν βομβῶν λόγω τῆς μεγαλύτερης ἐκρηκτικῆς δύναμης. Ἄρα, ἐπισημαίνει ὁ Kuznick, «ἦταν σημαντικὸ γιὰ τοὺς μυημένους πολιτικοὺς καὶ στρατιωτικοὺς νὰ δοκιμάσουν τὴ βόμβα πλουτωνίου, ἐπειδὴ ἦταν τὸ εἶδος τῆς βόμβας, τὸ ὁποῖο μελλοντικὰ θὰ κατασκευαζόταν περισσότερο». Τὸ ὅτι ἡ βόμβα πλουτωνίου ποὺ χρησιμοποιήθηκε στὸ Ναγκασάκι, παρὰ τὴν διπλάσια ἰσχὺ τῆς ἔναντί της βόμβας οὐρανίου ποὺ χρησιμοποιήθηκε στὴ Χιροσίμα, στοίχισε λιγότερα θύματα, ὀφείλεται καθαρὰ στὸ γεγονός, ὅτι σύννεφα ἐμπόδισαν τὴν ὁρατότητα κατὰ τὴν ρίψη της καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ οἱ πιλότοι τοῦ ἀεροπλάνου δὲν πέτυχαν τὸ κέντρο τῆς πόλης.
Ποιὰ ἦταν ὅμως ἡ ἱστορικὴ πορεία πρὸς τὴν ρίψη τῶν βομβῶν; Οἱ ΗΠΑ ἤδη ἀπὸ τὴν εἴσοδό τους στὸν πόλεμο ἐπιδίωκαν νὰ κηρύξει καὶ ἡ Σοβιετικὴ Ἕνωση τὸν πόλεμο στὴν Ἰαπωνία καὶ μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ νὰ δημιουργηθεῖ δεύτερο μέτωπο στὴ χώρα αὐτή. Ἡ Σοβιετικὴ Ἕνωση ὡστόσο, ἔχοντας σύμφωνο οὐδετερότητας μὲ τὴν Ἰαπωνία, μόλις στὴ Διάσκεψη τῆς Γιάλτας (4 – 11 Φεβρουαρίου 1945) συμφώνησε νὰ κηρύξει τὸν πόλεμο στὴν Ἰαπωνία, ὄχι ὅμως ἀμέσως, ἀλλὰ 3 μῆνες μετὰ τὸ τέλος τοῦ πολέμου στὴν Εὐρώπη. Μιὰ ὑπόσχεση τὴν ὁποία πραγματοποίησε μὲ ἀπόλυτη ἀκρίβεια. Ἔτσι ὁ Τρούμαν ὑπολόγιζε, ὅτι στὴ Διάσκεψη τοῦ Πότσνταμ (17 Ἰουλίου – 2 Αὐγούστου) θὰ εἶχε τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Στάλιν στὸ κοινό τους τελεσίγραφο πρὸς τὴν Ἰαπωνία, ὥστε νὰ ἀσκηθεῖ ὅσο γινόταν μεγαλύτερη πίεση γιὰ μιὰ γρήγορη συνθηκολόγηση. Διότι οἱ ΗΠΑ, παρ’ ὅτι ἡ Ἰαπωνία στρατιωτικὰ ἦταν πλέον νικημένη, πλήρωναν κάθε μέρα μόνο καὶ μόνο ἀπὸ τὸ πεῖσμα ἀντίστασης τῶν Ἰαπώνων ἕνα βαρὺ φόρο αἵματος στὰ πεδία τῶν μαχῶν.
Στὶς 16 Ἰουλίου, ὅμως, ὅταν πληροφορήθηκε ὁ Πρόεδρος τῶν ΗΠΑ ἀπὸ τὸν γενικὸ ἀρχηγὸ τοῦ “Σχεδίου Μανχάταν”, τὸν στρατηγὸ Leslie Groves, τὴν ἐπιτυχημένη δοκιμαστικὴ ἔκρηξη τῆς ἀτομικῆς βόμβας στὴν ἔρημό τοῦ Νέου Μεξικοῦ (Trinity-Test), ἄλλαξε ξαφνικὰ τακτική. Τὰ λόγια τοῦ στρατηγοῦ ἦταν ἀπολύτως θετικά: «Τὰ ἀποτελέσματα (τῆς δοκιμῆς τῆς βόμβας) ξεπέρασαν τὶς προσδοκίες - Results exceed expectations». «Ὅ,τιλείπειτώραεἶναιἡδοκιμὴστὸπεδίομάχης -What counts is the battle test». Τώρα πιὰ ὁ Τρούμαν δὲν ἐνδιαφερόταν γιὰ μιὰ γρήγορη συνθηκολόγηση τῆς Ἰαπωνίας. Ἀντίθετα, ζητοῦσε νὰ τὴν καθυστερήσει. Ἑπομένως δὲν ἐπεδίωξε πλέον τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Στάλιν στὸ τελεσίγραφο, ἀλλὰ ζητοῦσε νὰ τὴν ἀποτρέψει, γνωρίζοντας ἀκριβῶς, πόσο ἡ Ἰαπωνία βασιζόταν στὸ σύμφωνο οὐδετερότητας μὲ τὴν Σοβιετικὴ Ἕνωση καὶ ἐμπιστευόταν τὸν Στάλιν. Ἤδη στὶς 9 Ἰουλίου ὁ Ἰάπωνας πρεσβευτὴς στὴ Μόσχα Sato Naotake εἶχε ἐκφράσει τὴν παράκληση τῆς Ἰαπωνίας γιὰ διαπραγματεύσεις, ὥστε νὰ σταματήσει αὐτὸς ὁ πόλεμος. Αὐτὴν τὴν παράκληση ὄφειλε ὁ ὑπουργὸς ἐξωτερικῶν τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης Μολότοφ νὰ μεταφέρει στὴ Διάσκεψη τοῦ Πότσνταμ.
Ἡ Σοβιετικὴ Ἕνωση ἀπὸ τὴν δική της πλευρὰ ζητοῦσε ἐπίσης νὰ καθυστερήσει τὴ συνθηκολόγηση τῆς Ἰαπωνίας γιὰ νὰ προλάβει νὰ μπεῖ στὸν πόλεμο, ὥστε νὰ προσκομίσει καὶ ἐκείνη ὀφέλη ἀπὸ τὴ συνθηκολόγηση. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ζητοῦσε νὰ ἀναβληθεῖ ἡ ἔκδοση τοῦ τελεσιγράφου γιὰ λίγες μέρες, μέχρι νὰ προβεῖ στὴν ἀποκήρυξη τοῦ συμφώνου οὐδετερότητας μὲ τὴν Ἰαπωνία. Ὁ Τρούμαν ὅμως σὲ συνεργασία μὲ τὸν Οὐίνστον Τσόρτσιλ, τὸν πρωθυπουργὸ τῆς Μεγάλης Βρετανίας, ποὺ καὶ αὐτὸς ἦταν ἐνήμερος γιὰ τὴν ἐπιτυχημένη δοκιμὴ τῆς ἀτομικῆς βόμβας δὲν ἤθελαν πλέον τὴν εἴσοδο τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης στὸν πόλεμο. Γι’ αὐτό, χωρὶς νὰ ἐνημερώσουν τὴ Σοβιετικὴ Ἕνωση, συνέταξαν τὴ Διακήρυξη τοῦ Πότσνταμ, τὸ τελεσίγραφο πρὸς τὴν Ἰαπωνικὴ Κυβέρνηση, τὸ ὁποῖο στάλθηκε στὶς 26 Ἰουλίου. Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς ὑπογραφὲς τοῦ Τρούμαν καὶ τοῦ Τσόρτσιλ ἔφερε καὶ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ προέδρου τῆς Κίνας Chiang Kai-shek.
Τὸ τελεσίγραφο περιεῖχε τόσο σκληροὺς ὅρους ὥστε, ἐφόσον δὲν ἔφερε καὶ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Στάλιν, δὲν ὑπῆρχε περίπτωση ἡ Ἰαπωνία νὰ τὸ ἀποδεχόταν. Αὐτὸ φανερώνεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ περισσότεροι σύμβουλοι τοῦ Τρούμαν καὶ οἱ Ρεπουμπλικάνοι στὸ Κογκρέσο, τὸ δικό του κόμμα, ζητοῦσαν νὰ ἁπαλύνονται οἱ ὄροι γιὰ τὴν συνθηκολόγηση τῆς Ἰαπωνίας, ὁ Τρούμαν ὅμως ἀρνήθηκε. Κυρίως ἔλειπε ἡ διαβεβαίωση γιὰ τὴ συνέχεια τοῦ θεσμοῦ τοῦ Αὐτοκράτορα, ἂν καὶ ἡ Δύση ἤξερε καλά, πόσο σημαντικὸς ἦταν γιὰ τὴν Ἰαπωνία ὁ αὐτοκρατορικὸς θεσμός. Ὁ Τρούμαν εἶχε δώσει τὴν ἐντολὴ νὰ διαγραφεῖ ἀπὸ τὸ τελικὸ κείμενο τοῦ τελεσιγράφου. Ἐπίσης κάνει ἐντύπωση ὅτι δὲν τέθηκε συγκεκριμένο χρονικὸ ὅριο γιὰ τὴ συνθηκολόγηση. Ἡ ἀπόρριψη τοῦ τελεσιγράφου ἐκ μέρους τῆς Ἰαπωνικῆς Κυβέρνησης ἔγινε γνωστὴ στὶς 28 Ἰουλίου μέσω τῆς συνέντευξης τύπου ποὺ ἔδωσε ὁ Πρωθυπουργὸς τῆς Ἰαπωνίας Kantaro Suzuki.
Γιατί τελικὰ ἐκδόθηκε ἡ Διακήρυξη τοῦ Πότσνταμ, ἀφοῦ ἦταν σίγουρο, ὅτι θὰ ἀπορριφθεῖ ἀπὸ τὴν Ἰαπωνικὴ Κυβέρνηση; Ἡ ἀπάντηση τοῦ Tsuyoshi Hasegawa εἶναι πέρα γιὰ πέρα λογικὴ καὶ ταυτόχρονα καθηλωτική: «Ἁπλούστατα γιὰ νὰ ὑπάρχει ἄλλοθι γιὰ τὴν ρήψη τῶν βομβῶν». Καὶ τὰ λόγια τoυ Τρούμαν ποὺ ἔγραψε ἀργότερα, ὅτι μὲ δυσκολία πῆρε τὴν ἀπόφαση νὰ ρίψει τὶς βόμβες, ἀντικρούει ἀπόλυτα πειστικὰ ὡς ἑξῆς: «Ἂν ἦταν ἔτσι, γιατί δὲν ἄφησε τὸν Στάλιν νὰ ὑπογράψει τὸ τελεσίγραφο τοῦ Πότσνταμ, ἀφοῦ ἤξερε, πόσο ἡ Ἰαπωνία βασιζόταν στὸν Στάλιν. Ἐπίσης ἤξεραν, μὲ πόση ἀγωνία οἱ Γιαπωνέζοι ἤθελαν νὰ διασώζουν τὸν αὐτοκρατορικό τους θρόνο. Γιατί οἱ ΗΠΑ δὲν ἔδωσαν πιὸ νωρὶς τὴν ἐγγύηση γι’ αὐτό; Αὐτὲς ἦταν δύο ἐναλλακτικὲς λύσεις γιὰ νὰ τελειώσουν τὸν πόλεμο χωρὶς τὴν χρήση τῶν ἀτομικῶν βομβῶν. Ἀλλὰ καὶ οἱ δύο συνειδητὰ εἶχαν ἀποφευχθεῖ».
Ἡ εἴδηση γιὰ τὴν ἐπιτυχημένη ρίψη τῆς βόμβας στὴν Χιροσίμα, στὴν ὁποία οἱ κατασκευαστές της, προφανῶς μὲ καμάρι γιὰ τὸ παιδί τους, εἶχαν ἀποδώσει τὸ ὄνομα «Μικρὸ Παιδὶ-Little Boy», βρῆκε τὸν Τρούμαν σὲ πλοῖο κατὰ τὴν ἐπιστροφή του πρὸς τὶς ΗΠΑ ἀπὸ τὴ Διάσκεψη τοῦ Πότσνταμ. Ἀναπήδησε καὶ ἐκφώνησε σύμφωνα μὲ μάρτυρες: «Αὐτὸ εἶναι τὸ μεγαλύτερο πράγμα στὴν ἱστορία». Πιθανὸν ἦταν τόσο εὐδιάθετος ὄχι ἐπειδὴ σκοτώθηκαν τόσο ἄμαχοι, γυναῖκες καὶ παιδιά, ἀλλὰ ἐπειδὴ ὅλα ἔγιναν ἀκριβῶς ἔτσι ὅπως τὰ εἶχε σχεδιάσει. Εἶχε καταφέρει νὰ ρίξει τὴ βόμβα πρὶν μποῦν οἱ Σοβιετικοὶ στὸν πόλεμο. Ὁ Τρούμαν θεωροῦσε τὸν ἑαυτὸ τοῦ νικητῆ στὸν ἀγώνα δρόμου ποὺ ξεκίνησε στὸ Πότσνταμ. Ὁ Στάλιν ποὺ εἶχε γυρίσει ἀπὸ τὸ Πότσνταμ στὶς 5 Αὐγούστου, εἶχε βιαστικὰ κανονίσει συναντήσεις γιὰ τὴν προετοιμασία τοῦ πολέμου μὲ τὴν Ἰαπωνία. Καὶ στὶς 6 Αὐγούστου, σύμφωνα μὲ τὸν ἱστορικὸ Tsuyoshi Hasegawa, μετὰ τὴν ἔκρηξη τῆς βόμβας «στὸ ἡμερολόγιό του, στὸ πρόγραμμά του δὲν εἶχε τίποτα. Αὐτὸ δείχνει φανερά, πόσο εἶχε σοκαριστεῖ. Σκέφτηκε, ὅτι τὸ παιχνίδι εἶναι χαμένο, ἦταν σίγουρος ὅτι ἡ Ἰαπωνία θὰ παραδιδόταν. Καὶ ἀκριβῶς ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἦλθε ὁ πρεσβευτὴς τῆς Ἰαπωνίας καὶ ρώτησε, πῶς ἔχει τὸ θέμα μὲ τὴν μεσολάβηση τοῦ Στάλιν στὶς ΗΠΑ. Ἀμέσως δραστηριοποιήθηκε πάλι καὶ ἔδωσε ἐντολὴ νὰ γίνει ἡ ἐπίθεση ἐναντίον τῆς Ἰαπωνίας 2 μέρες νωρίτερα (8 Αὐγούστου)».
Γιατί ὅμως ἡ Ἰαπωνία δὲν συνθηκολόγησε μετὰ τὴν καταστροφὴ τῆς Χιροσίμας στὶς 6 Αὐγούστου; Ἁπλούστατα ἐπειδὴ ἦταν ἁπλῶς μιὰ ἐπὶ πλέον κατεστραμμένη πόλη, ποὺ εἶχε προστεθεῖ στὶς 68 ποὺ προηγουμένως εἶχαν καταστραφεῖ. Ἔγινε, βέβαια, μὲ μία βόμβα, ἀλλὰ τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν τὸ ἴδιο. Οἱ Ἀμερικανοὶ εἶχαν ἀποδείξει ἤδη ἀπὸ πολὺ καιρό, ὅτι ἦταν σὲ θέση νὰ καταστρέψουν ὁλόκληρες πόλεις. Ὁ βομβαρδισμὸς τοῦ Τόκιο στὶς 9 Μαρτίου ποὺ εἶχε στόχο μιὰ πυκνὰ κατοικημένη περιοχὴ τῆς πόλης, ὅπου ζούσανε περίπου 1,2 ἑκατ. ἄνθρωποι, εἶχε στοιχίσει ἐπίσης τὴ ζωὴ σὲ 84.000 ἀμάχους, εἶχε ἀφήσει 41.000 τραυματισμένους καὶ κοντὰ στὸ 1.000.000 ἀστέγους. Ἡ Ἰαπωνικὴ ἡγεσία εἶχε δείξει ἤδη ἐπὶ πολὺ καιρό, ὅτι τὰ δεινά τοῦ ἄοπλου λαοῦ δὲν τὴν ἐπηρέασαν στὶς πολιτικὲς ἐπιλογές της. «Τὸ πραγματικὸ χτύπημα», σημειώνει ὁ Martin Sherwin, «γιὰ τὴν Ἰαπωνία ἦταν ἡ ἔναρξη τοῦ πολέμου μὲ τὴ Σοβιετικὴ Ἕνωση στὶς 8 Αὐγούστου. Ἀντὶ ὅμως οἱ ΗΠΑ νὰ περιμένουν τὸν ἀπόηχο τῆς ἐπίθεσης τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης ἐναντίον τῆς Ἰαπωνίας, ἔσπευσαν νὰ ρίξουν καὶ τὴ δεύτερη βόμβα (Χοντρὸς Ἄνδρας–Fat Man), τὴ βόμβα πλουτωνίου στὶς 9 Αὐγούστου».
Ὑπάρχουν καὶ ἀρκετὰ ἄλλα στοιχεῖα ποὺ φανερώνουν τὴν ἀπάνθρωπη νοοτροπία τῶν ὑπευθύνων γιὰ τὴ ρίψη τῶν βομβῶν, ποὺ φανερώνουν ὅτι ἕνας ἀπὸ τοὺς βασικοὺς στόχους τοὺς ἦταν ἡ δοκιμὴ ὄχι φυσικὰ στὸ πεδίο τῆς μάχης ἀλλὰ στὸ πεδίο τῆς πυκνὰ κατοικημένης μεγαλούπολης. Ἐκεῖ μποροῦσαν νὰ βροῦν ἀνθρώπους πειραματόζωα γιὰ τὸ νέο τους ὑπερόπλο. Ἔτσι π.χ. λίγο πρὶν ἀπὸ τὶς ρίψεις τῶν βομβῶν ἀπὸ ἄλλο ἀεροπλάνο ρίφθηκαν ὄργανα μετρήσεων τόσο γιὰ τὸ ὠστικὸ κύμα ὅσο καὶ γιὰ τὴν ἀκτινοβολία, γιὰ νὰ στείλουν πίσω τὶς μετρήσεις στὰ ἀεροπλάνα. Μὲ ἐντυπωσιακὸ τρόπο τὸ φανερώνουν καὶ οἱ εἰδικὲς ἀποστολὲς τοῦ ἀμερικανικοῦ στρατοῦ ποὺ ἀποτελοῦνταν ἀπὸ εἰδικοὺς ἐπιστήμονες καὶ ἰατροὺς μετὰ τὸν πόλεμο στὶς κατεστραμμένες πόλεις Χιροσίμα καὶ Ναγκασάκι. Δὲν πῆγαν γιὰ νὰ παράσχουν βοήθεια στοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ γιὰ νὰ μελετήσουν καὶ νὰ καταγράψουν τὶς καταστροφὲς ὅπως καὶ νὰ ἐξετάσουν τὶς συνέπειες στοὺς ἀνθρώπους – θύματα τῶν βομβῶν τους, ὥστε νὰ γίνει μιὰ ἐπιστημονικὰ πλήρως τεκμηριωμένη καταγραφὴ τῶν ἀνθρώπινων ζημιῶν.
Μετὰ τὸν πόλεμο τέθηκε τὸ στοίχημα τῆς διαφύλαξης τοῦ γοήτρου τῶν ΗΠΑ, οἱ ὁποῖες ἦσαν ἡ μόνη χώρα ποὺ εἶχε χρησιμοποιήσει ἀτομικὲς βόμβες. Ἦταν φανερό, ὅτι τὶς εἶχε ρίξει σὲ ἕνα νικημένο ἐχθρό. Τὸ ἀποδεικνύουν οἱ ἑβδομαδιαῖες ἀμερικανικὲς κινηματογραφικὲς ἀναφορὲς στὰ πεδία τῶν μαχῶν τοῦ 1945. Δείχνουν μιὰ νικημένη Ἰαπωνία ἤδη πρὶν ἀπὸ τὶς ρίψεις τῶν ἀτομικῶν βομβῶν. «Σχεδὸν κάθε μεγάλη πόλη ἀπὸ τὴν Ὀσάκα μέχρι τὸ Τόκιο ὅπως καὶ ὁ στόλος», τονίζουν οἱ σχολιαστές, «ἔχει καταστραφεῖ, ἡ χώρα πλέον εἶναι ἀνίκανη νὰ συνεχίσει τὸν πόλεμο.» Ἡ εἰκόνα αὐτὴ ἀλλάζει ριζικὰ ἤδη στὴν πρώτη ἐπέτειο τῆς νίκης. Τώρα οἱ ἑβδομαδιαῖες κινηματογραφικὲς ἀναφορές, γιὰ νὰ πνίξουν κάθε ἀμφιβολία σχετικὰ μὲ τὸ νόημα τῶν βομβῶν, παρουσιάζουν μὲ εἰκόνες ἀρχείων μιὰ ἐντελῶς διαφορετικὴ Ἰαπωνία, μιὰ Ἰαπωνία μὲ μεγάλες στρατιὲς πλήρως ἐξοπλισμένες, ἕτοιμη νὰ δώσει τὴν τελευταία μάχη, ἡ ὁποία ὅμως ἀποτράπηκε μὲ τὴ ρίψη τῶν δύο ἀτομικῶν βομβῶν. Αὐτὴν τὴν προπαγανδιστικὴ διαστροφὴ τῶν ἀληθινῶν δεδομένων σχολιάζει ὁ Ἀμερικανὸς ἱστορικὸς Martin Sherwin μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: «Ἦταν ὁ καλός μας πόλεμος. Εἴχαμε πολεμήσει τὸ φασισμὸ στὴν Εὐρώπη καὶ τὸν μιλιταρισμὸ στὴν Ἄπω Ἀνατολή. Ἕνα ἀρνητικὸ τέλος αὐτοῦ τοῦ πολέμου ποὺ ἄφησε ἕνα μαῦρο στίγμα ντροπῆς δὲν μποροῦσε νὰ τὸ σηκώσει ἡ Ἀμερική. Γι’ αὐτὸ δικαιολόγησαν τὴ ρίψη τῶν ἀτομικῶν βομβῶν μὲ τὴ θέση, ὅτι μιὰ ἀπόβαση στὴν Ἰαπωνία στὸν Νοέμβριο θὰ στοίχιζε τὴ ζωὴ σὲ ἕνα ἑκατομμύριο στρατιῶτες τῶν ΗΠΑ. Ὅμως δὲν θὰ ὑπῆρχε ἀπόβαση. Οἱ Ἰάπωνες ὁπωσδήποτε θὰ εἶχαν συνθηκολογήσει πρὶν ἀπὸ τὸν Νοέμβριο».
Θέμα γοήτρου ἦταν ἐπίσης, νὰ ἀποκρυφτεῖ ἐπιμελῶς ἡ φρίκη τῆς ἔκρηξης τῶν δύο ἀτομικῶν βομβῶν. Τὸ ἀνέλαβαν μὲ ἀπόλυτη ἐπιτυχία οἱ εἰδικὲς ἀποστολὲς τοῦ στρατοῦ τῶν ΗΠΑ, στὶς ὁποῖες ἀναφερθήκαμε παραπάνω. Κατέσχεσαν φωτογραφίες καὶ φὶλμ ποὺ εἶχαν ληφθεῖ ἀπὸ Ἰάπωνες. Ἐκτὸς ἀπὸ καθαρὰ προπαγανδιστικὲς λήψεις ὅλο το ὑπόλοιπο ὑλικὸ σὲ φωτογραφίες καὶ φὶλμς χαρακτηρίστηκε ὡς ἀπόλυτα μυστικὸ καὶ παραδόθηκε μόλις στὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 80 τοῦ 20ου αἰ. στὴ δημοσιότητα. Ἰδίως ἀποκρύφτηκαν ἡ ὀλέθριες συνέπειες τῆς πυρηνικῆς ἀκτινοβολίας, ἡ ὁποία καὶ ἑβδομάδες ἀκόμα μετὰ τὴν ἔκρηξη στοίχισε δεκάδες χιλιάδες θύματα.
Ἔτσι μὲ τὸν ἀνάλογο στρατιωτικὸ καὶ προπαγανδιστικὸ χειρισμὸ ἐπικράτησε τελικὰ ἡ μυθοπλασία, ὅτι ἡ ρίψη τῶν ἀτομικῶν βομβῶν ἔφερε τελικὰ τὴν εἰρήνη ποὺ ὅμως, ὅπως μᾶς διδάσκουν τὰ ἀληθινὰ ἱστορικὰ δεδομένα, ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ μεγάλα ἱστορικὰ ψέματα. Ἀκριβῶς τὸν ἴδιο χειρισμὸ παρατηροῦμε στὸ ἔπακρο καὶ στὶς μέρες μας μὲ τὴν πρόκληση καὶ διαχείριση τῶν κρίσεων, πολεμικῶν ὅπως καὶ οἰκονομικῶν. Μοιάζει νὰ εἶναι ἐνδογενὲς στοιχεῖο τῆς ἀθεΐας καὶ τῶν κοινωνικῶν συστημάτων τοῦ καπιταλισμοῦ καὶ κομμουνισμοῦ, ποὺ βασίζονται στὴ θεοποίηση τοῦ ἀνθρώπου καὶ στὸν ἀπόλυτα συναφῆ μὲ αὐτὴν ἀπανθρωπισμὸ τοῦ ἀνθρώπου.
Λέων Μπράνγκ
Δρ. Θεολογίας
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 156-157
Αὔγουστος - Σεπτέμβριος 2015