Παιδιά τῆς ... Ἑλλάδος(;), παιδιά!
Στίς ἀρχές τῆς ἐφετεινῆς χρονιᾶς βρέθηκα στό κυλικεῖο μιᾶς Πανεπιστημιακῆς Σχολῆς καί περιμένοντας τή σειρά μου νά ἐξυπηρετηθῶ μέ ἐντυπωσίασε τό γεγονός πώς ὁ νεαρός φοιτητής πού προηγοῦνταν πλήρωσε γιά τό μικρό μπουκάλι νερό πού ἀγόρασε μέ πιστωτική κάρτα. Ἀπόρησα γιά τό ἄν ὁ νεαρός δέν εἶχε μαζί του οὔτε 30 λεπτά γιά νά πληρώσει μέ μετρητά καί ρώτησα τήν κυρία πού διαχειρίζεται τό κυλικεῖο καί ἐκείνη μου ἀπάντησε πολύ ἁπλᾶ: «οἱ περισσότεροι ἔτσι κάνουν!». Γρήγορα-γρήγορα ἔκανα τό συνειρμό ὅτι τά παιδιά μας, τά πανέξυπνα ὄντως, δέν βαθαίνουν καθόλου τή σκέψη τους καί κατά συνέπεια δέν ἔχουν ἀντιληφθεῖ τή δύναμη πού δίνει τό χρῆμα, τό πραγματικό χρῆμα, σ’ αὐτόν πού τό διαθέτει, ἐνῶ θά ἀρκοῦσε καί μόνο ἡ παρατήρηση πώς γιά νά ὁλοκληρωθεῖ μιά τέτοια συναλλαγή, ἔστω καί «ἀνέπαφα», ἐκτός τοῦ ὅτι ἀπαιτεῖται κατ’ ἀρχήν ἡ ὕπαρξη διαδικτυακῆς σύνδεσης καί ἑπομένως δέσμευση, προϋποτίθεται ὁπωσδήποτε καί ἡ ἔγκριση τῆς Τράπεζας στήν ὁποία ἀνήκει ἡ κάρτα ἤ καί ἡ ἐφαρμογή πού ἔχουμε «κατεβάσει» στό κινητό μας τηλέφωνο. Καί ἀκόμη περισσότερο δέν ὑποψιάζονται κἄν πώς καί μόνο ἡ δυνατότητα ἰχνηλάτησης τῶν συναλλαγῶν μας περιορίζει τήν ἰδιωτικότητά μας καί διαμορφώνει μιά ἀπόλυτα ἐλεγχόμενη κοινωνία. Καί ὅλα αὐτά ἀντί τοῦ ἀφήσαμε δύο κέρματα στό ταμεῖο καί φύγαμε!
Θά μοῦ πεῖτε, σιγά τήν ἀνακάλυψη. Ἐδῶ οὔτε οἱ μεγάλοι πού ἔχουν πιό ἀνεπτυγμένη τήν κριτική σκέψη δέν τό ἔχουν καταλάβει, θά μᾶς πειράξει τό τί κάνουν τά παιδιά; Σωστά.
Στήν ἴδια κατεύθυνση κινεῖται καί ἡ στάση πού κράτησαν τά περισσότερα παιδιά στήν πρόκληση τοῦ ἐμβολιασμοῦ γιά τόν περίφημο ἰό καί ἡ σχεδόν ἀπόλυτη πειθάρχησή τους στήν ἐπιβληθεῖσα μασκοφορία. Νομίζω ὅτι, ἀξίζει μελέτης τό γεγονός πώς τά παιδιά μας, τά φύσει ἀνυπάκουα, ὑπῆρξαν τόσο ὑπάκουα καί στίς δύο αὐτές περιπτώσεις καί δέν πονηρεύτηκαν κἄν γιά κάποιο ἐνδεχόμενα διαφορετικό κίνητρο, πέραν τοῦ προφανοῦς, στίς προθέσεις τῆς Πολιτείας. Δέν τούς πονήρεψε, ἄραγε, οὔτε ὁ καταναγκασμός, οὔτε τό μᾶλλον εὐτελές τῆς ἀνταπόδωσης τοῦ κουπονιοῦ τῶν 150 εὐρώ γιά νά ἐξασφαλισθεῖ ἡ συναίνεσή τους; Ποῦ πῆγε ἡ καχυποψία τῶν παιδιῶν γιά τίς προθέσεις τῶν μεγάλων πού σπάνια τούς πείθουν πώς εἶναι «γιά τό καλό τους»;
Καί βέβαια εἶναι ἡ γενικότερη ἀντίληψη τῶν παιδιῶν γιά τίς μεγάλες ἀλλαγές πού συμβαίνουν στήν Ἑλλαδική πραγματικότητα, τά τελευταῖα χρόνια, καί ἡ πρωταγωνιστική τους ἀπουσία πού δέν μπορεῖ παρά νά μᾶς βάζει σέ σκέψεις. Γιά παράδειγμα, δέν δείχνει καθόλου φυσικό πώς τά παιδιά μας φαίνεται νά ἀποδέχονται, συλλήβδην σχεδόν ὅτι, ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό καθετί Ἑλληνικό εἶναι πρόοδος, ὅτι ἡ φιλοπατρία εἶναι ἐλάττωμα ἤ ὅτι ἡ ἀποστασιοποίηση ἀπό τό Θεῖο φαινόμενο εἶναι σύγχρονη ἀνακάλυψη καί δικαίωμα.
Ἀκόμη περισσότερο φαίνεται ὅτι, τά παιδιά μας μέ τίς ἐκδηλώσεις καί τίς συμπεριφορές τους δείχνουν νά ἀγνοοῦν βασικά ἀξιώματα τῆς ζωῆς ὅπως τό ὅτι, δέν εἶναι δυνατό νά ὑπάρξει ἐπιτυχία χωρίς προσπάθεια καί κόπο, πώς ἡ σεμνότητα, ἡ ἁπλότητα τῶν τρόπων καί ἡ ντροπή εἶναι ἀρετές, ὅτι ὁ ναρκισσισμός εἶναι πάθος, πώς ἡ τίμια δουλειά δίνει στόν ἄνθρωπο ἀπερίγραπτη ἱκανοποίηση καί τόσα ἄλλα.
Μπορεῖτε νά φανταστεῖτε τί θά ἀπέδιδε μιά ἔρευνα ἀνάμεσα στούς νέους μας γιά τή σημασία πού δίνουν στίς λέξεις προκοπή καί καθῆκον; Νομίζω πώς οἱ ἀπαντήσεις τους θά μᾶς ἐξέπλητταν.
Ὅταν, αὐτές τίς μέρες, κάποιος φίλος σχολίασε ἀρνητικά τήν σύμφωνα μέ τά ἐγχώρια καί ξένα ΜΜΕ, διαδιδόμενη ἀποστροφή τῶν Ρώσων γιά τήν ἐπιστράτευσή τους σέ ἕναν ἀγῶνα πού, εἴτε μᾶς ἀρέσει εἴτε ὄχι, ζητήθηκε ἀπό τήν πατρίδα τους, τοῦ ἀπάντησα ὅτι καλύτερα θά ἦταν νά σκεφτεῖ ποιά θά ἦταν ἡ δική μας στάση καί ἰδιαίτερα τῶν νέων σέ μιά ἐνδεχόμενη παρόμοια ἀπαίτηση, μιᾶς καί ἀδιάλλειπτα καί μάλιστα ἐντονότερα κατά τό τελευταῖο διάστημα, ὁ ἐξ ἀνατολῶν ἀνήσυχος γείτονάς μας μᾶς θυμίζει ὅτι κάποια στιγμή θά χρειαστεῖ νά ἀπαντήσουμε σέ τέτοιου εἴδους ἐρωτήματα σκληρά.
Πρόσφατα, μοῦ ἔλεγε ἕνας φίλος ἠλεκτρολόγος αὐτοκινήτων, ὅταν πῆγα στό συνεργεῖο του γιά μιά μικροεπισκευή: «Δέν ἔχω ἕνα ἄνθρωπο νά μοῦ δώσει ἕνα κατσαβίδι, δέν ἔρχεται κανένας νά μάθει τή δουλειά καί νά τοῦ ἀφήσω καί τό μαγαζί ἀργότερα, νά βγάλει ψωμί!». Ψάχνεις νά βρεῖς ἕναν μάστορα σήμερα, γιατί ἐλάχιστοι νέοι πᾶνε νά μάθουν κάποια τέχνη. Βλέπετε, ποιός θέλει νά ἔχει μουτζουρωμένα χέρια σήμερα; Ἐμεῖς οἱ γονεῖς μάθαμε στά παιδιά μας ὅτι πετυχημένοι εἶναι μόνο ὅσοι «τακτοποιοῦνται» στό δημόσιο ἤ ὅσοι πᾶνε στό ἐξωτερικό γιά δουλειά καί φυσικά ὅσοι ἐργάζονται σέ γραφεῖο.
Ἀπό τήν ἄλλη, ἕνας συγγενής μου, μοῦ περιέγραφε τήν ἀλγεινή ἐμπειρία του ἀπό τήν συνάντησή του μέ μιά ἀρκετά μεγάλη ὁμάδα φοιτητῶν σέ μιά αἴθουσα ὅπου μπῆκε ἀναζητῶντας μιά πληροφορία καί τοῦ ἔκανε ἐντύπωση πώς ὅταν τούς καλημέρισε δέν πῆρε ἀπάντηση ἀπό κανέναν. Τυχαῖο, ἴσως, ἀλλά φοβᾶμαι ὅτι τά παιδιά μας ἔχουν ἐμπεδώσει μιά κουλτούρα τελείως διαφορετική ἀπό αὐτή πού θεωροῦμε ὅτι ξεχωρίζει τόν Ἑλληνικό πολιτισμό γιά τήν ἀνθρωπιά, τό φιλότιμο καί τή ζεστασιά τῶν ἐκδηλώσεών του.
Ἔστω καί ἔτσι ὅμως, αὐτά εἶναι τά παιδιά μας, ὑπέροχα πραγματικά, προικισμένα μέ τάλαντα πολλά, γρήγορα στή σκέψη, ὁ θησαυρός τῆς πατρίδας μας καί τῆς καρδιᾶς μας. Φοβᾶμαι ὅμως ὅτι ἐξ αἰτίας μας στεροῦνται ἀπό ἄλλα βασικά χαρίσματα, χρηστικά, οὐσιώδη. Γιατί γονεῖς ἀλλά καί δάσκαλοι δέν τούς μάθαμε ἀπό μικρά νά συμμετέχουν σέ πράγματα ἁπλᾶ, ὅπως γιά παράδειγμα νά κάνουν καί καμία δουλειά ἐκτός ἀπό διάβασμα, ἔστω νά βοηθοῦν λίγο στό σπίτι ἤ νά προσφέρουν τόν κόπο τους σέ κάποιον σκοπό καλό. Καί φανταστεῖτε ὅτι τούς ζητᾶμε νά φτιάξουν τόν κόσμο ὅταν δέν ξέρουν οὔτε τό κρεβάτι τους νά στρώνουν. Δέν τούς στείλαμε νά δοῦν πῶς «βγαίνει τό ψωμί», ἔστω περιορίζοντας λίγο τίς καλοκαιρινές τους διακοπές, ὅπως πολλοί ἔκαναν παλιότερα, γιά νά ἐκτιμήσουν τίς νοστιμιές τῆς ζωῆς, τήν ὀμορφιά πού ἔχει ἡ προσμονή γιά τό χαρτζιλίκι καί νομίζουμε πώς ὅταν τελειώσει τό Σχολεῖο ἤ τό Πανεπιστήμιο αὐτά θά στρωθοῦν ἀμέσως στή δουλειά.
Μιλᾶμε βέβαια γιά τά παιδιά καί ξεχνᾶμε ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε πού δέν τούς δείξαμε μέ τό δικό μας παράδειγμα ποιές ἀξίες πρέπει νά σέβονται καί τί νά ἐπιδιώκουν γιά νά πᾶνε μπροστά. Καί πιστεύω πώς δέν θά ἦταν ἰδιαίτερα δύσκολο, ἄν ὄντως τό θέλαμε πραγματικά, καί ἴσως ἀρκοῦσε καί μόνο νά ἐξηγούσαμε καθένας μας στά δικά του παιδιά ἀλλά καί ὁ δάσκαλος στό Σχολεῖο τί σημαίνει καί πώς κατορθώνεται ἐκεῖνο γιά τό ὁποῖο ἔγραψε ὁ μέγιστος Ἐλύτης ὅτι, «γιά νά γυρίσει ὁ ἥλιος θέλει δουλειά πολλή»!
Ὅσο μένει καιρός ἄς ἀλλάξουμε πλεύση γιατί, ὅπως πᾶμε, φοβᾶμαι ὅτι ἄλλη Πατρίδα παραλάβαμε καί ἄλλη Πατρίδα θά παραδώσουμε!
Δημήτρης Κοσκινιώτης
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 243
Νοέμβριος 2022