Ἡ ἰµπεριαλιστική συµπεριφορά
τῆς Ἀµερικανικῆς Ἐξωτερικῆς Πολιτικῆς
Ἡ Μετάβαση στήν Παγκόσµια Διακυβέρνηση
Στίς 9 Νοεµβρίου τοῦ 1989, τό Τεῖχος τοῦ Βερολίνου ἔπεσε σηµατοδοτῶντας τήν κατάρρευση τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης καί τήν ἔναρξη αὐτοῦ πού ὁ Πρόεδρος George H. W. Bush ἀποκάλεσε «Νέα Παγκόσµια Τάξη» (1991). Ὁ στόχος τῆς Ἀµερικανικῆς Ἐξωτερικῆς Πολιτικῆς, ἐν µέρει, µπορεῖ νά ἦταν ὑγιής, καί µιλάω γιά τόν ἐκδηµοκρατισµό τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, ἀλλά ἡ στρατηγική καί σίγουρα οἱ τακτικές πού ἐπινοήθηκαν ἦταν ἄστοχες. Ὁ ἐκδηµοκρατισµός εἶναι ἕνας ὑγιής στόχος, ἀλλά πρέπει νά πραγµατοποιηθεῖ ἀξιολογῶντας τίς πολιτισµικές ἰδιοσυγκρασίες. Ἡ ὀρθολογική σκέψη ἀπαιτεῖ ὅτι µιά ἔννοια πρέπει πρῶτα νά γίνει κατανοητή πρίν µπορέσει νά χρησιµοποιηθεῖ. Τό 2003, ὁ Πρόεδρος George W. Bush (Junior), διατύπωσε τό ὅραµά του γιά ἐκδηµοκρατισµό τῆς Μέσης Ἀνατολῆς χρησιµοποιῶντας τό ἀµερικανικό µοντέλο. Προφανῶς, ἕνας τέτοιος στόχος δέν θά µποροῦσε νά ἐπιτευχθεῖ ἄµεσα, δεδοµένου ὅτι τά πολιτιστικά ἐρείσµατα τῶν κοινωνιῶν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς εἶναι διαφορετικά ἀπό αὐτά τῆς Ἀµερικανικῆς κοινωνίας. Αὐτό ἦταν τό πρῶτο µεγάλο λάθος τῆς Ἀµερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς.
Ἡ «Διατάραξη» τῆς Νέας Τάξης - Πολυαρχία
Τό 2000 ἡ Γερουσία τῶν ΗΠΑ ἔδωσε στήν Κίνα τό καθεστώς τοῦ πιό εὐνοηµένου ἔθνους (MFN) εὐνοῶντας τήν οἰκονοµική της ἄνοδο. Μιά τέτοια οἰκονοµική ἄνοδος τροφοδοτήθηκε συνεργιστικά ἀπό τήν Κίνα πού ἤθελε νά ἀναπτυχθεῖ οἰκονοµικά καί µιά ἐνδηµική Ἀµερικανική κουλτούρα τῆς ὁποίας ὁ προσανατολισµός προωθεῖ την ἀκόρεστη ὑπερκατανάλωση. Ἡ δηµιουργία τοῦ Παγκόσµιου Ὀργανισµοῦ Ἐµπορίου (ΠΟΕ) τό 1995 ἦταν µιά ἐνδεδειγµένη ἐξέλιξη τοῦ διεθνοῦς ἐµπορίου, ἀλλά ἡ Περιφερειακή Ὁλοκλήρωση ὁδήγησε στήν πολυαρχία. Τό σηµερινό παγκόσµιο περιβάλλον εἶναι πολυαρχικό. Παγκόσµια διείσδυση καί κυριαρχία ἐπιδιώκουν ἡ Κίνα, ἡ ΕΕ, ἡ Ἰνδία, ἡ Ν. Κορέα ἐκτός ἀπό τίς ἱστορικές δυνάµεις τῆς Ἀµερικῆς καί τῆς Ρωσίας. Ὡς ἀποτέλεσµα, ὑπάρχει µεγαλύτερο χάος στήν παγκόσµια διακυβέρνηση καθώς νέοι παγκόσµιοι παῖκτες ἀρχίζουν νά ἀνταγωνίζονται τήν ἀµερικανική κυριαρχία. Αὐτή ἡ σκληρή ἀξιολόγηση καί συµπεριφορά ἀποτελοῦν τό δεύτερο µεγάλο λάθος τῆς Ἀµερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς.
Ἡ ἐπέκταση τοῦ ΝΑΤΟ εἶναι µιά πολεµική κίνηση
Μέ τήν κατάρρευση τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης καί τοῦ Συµφώνου τῆς Βαρσοβίας τό 1991, τό ΝΑΤΟ συνέχισε νά
διευρύνεται πρός τά ἀνατολικά µέ χῶρες πού ἦσαν πρώην µέλη τοῦ Συµφώνου τῆς Βαρσοβίας. Αὐτή ἡ διεύρυνση θεωρήθηκε ἀπό τήν Ρωσία ὡς µιά κίνηση «κακῆς πίστης» ἀπό τήν πλευρά τοῦ ΝΑΤΟ καί τῆς Ἀµερικῆς. Γιατί, ἄραγε, χρειαζόταν νά ὑπάρχει τό ΝΑΤΟ καί, δή νά ἐπεκταθεῖ περαιτέρω πρός τά ἀνατολικά, γιά νά φτάσει σήµερα στά σύνορα τῆς Ρωσίας; Οἱ χῶρες τῆς Οὐγγαρίας, τῆς Πολωνίας, τῆς Τσεχικῆς Δηµοκρατίας καί ἄλλων χωρῶν ἔχουν ἐκδηµοκρατιστεῖ πρόσφατα καί εἶναι µέλη τῆς Ε.Ε. Ἀλλά, γιατί χρειάζεται νά ἀνήκουν στό ΝΑΤΟ, ὅταν τό Σύµφωνο τῆς Βαρσοβίας δέν ὑπάρχει πλέον; Ποιά εἶναι ἡ ἄµεση σχέση µεταξύ ἐκδηµοκρατισµοῦ καί στρατιωτικῆς ὀργάνωσης; Ἡ ἐπέκταση τοῦ ΝΑΤΟ πρός τά ἀνατολικά δέν εἶναι µέτρο οἰκοδόµησης ἐµπιστοσύνης µεταξύ Ἀµερικῆς καί Ρωσίας. Τί κάνει ἡ Ἀµερική ἤ τό ΝΑΤΟ στήν Οὐκρανία; Γιατί ἡ Ἀµερική ἐπένδυσε, ἕως τίς 21 Ἀπριλίου 2022, 14,9 δισεκατοµµύρια δολάρια, µέ ἐπιπλέον 33 δισεκατοµµύρια δολάρια ὑπό συζήτηση στό Κογκρέσο τῶν ΗΠΑ; Μιά τέτοια τοποθέτηση ἀποτελεῖ τό τρίτο µεγάλο λάθος τῆς Ἀµερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς.
Τό Δόγµα Μονρό – Μαθήµατα γιά τή Ρωσία
Τό 1823, ὁ τότε Πρόεδρος τῶν Ἡνωµένων Πολιτειῶν Τζέϊµς Μονρό καθιέρωσε τό λεγόµενο δόγµα Μονρό, τό ὁποῖο θεωροῦσε τήν ξένη παρέµβαση στό δυτικό ἡµισφαίριο ὡς ἐχθρική πράξη κατά τῶν Ἡνωµένων Πολιτειῶν. Ἐρώτηση: Γιατί ἡ Ρωσία δέν ἔχει τό δικαίωµα νά ὁρίσει τό δικό της δόγµα, ἀνάλογο µέ αὐτό τοῦ δόγµατος Μονρό; Αὐτή ἡ ἀµερικανική ἐξωτερική πολιτική δέν προβάλλει τήν Ἀµερική ὡς συνετή ἀλλά µᾶλλον ὡς ἰµπεριαλιστική 
λόγῳ τῆς ἠθικῆς ἀσάφειας τῆς δεδοµένης πολιτικῆς. Αὐτό ἀποτελεῖ τό τέταρτο σηµαντικό λάθος τῆς Ἀµερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς.
Ἐπιπροσθέτως, ἡ πυρετώδης νεοφιλελεύθερη ὤθηση πρός τήν παγκοσµιοποίηση δέν ἔλαβε ὑπόψη τόν ἀρνητικό ἀντίκτυπο τῶν ἐγγενῶν διαφορῶν στίς διαπολιτισµικές ἀξίες. Ἡ προώθηση τῆς «πολυπολιτισµικότητος» (diversity), αὐτή τή στιγµή, κυριαρχεῖ στήν ἀµερικανική κοινωνικοοικονοµική κουλτούρα. Ἀσφαλῶς, ἡ ποικιλοµορφία εἶναι ἀπαραίτητη καί ἐνδείκνυται σέ ἕνα περιβάλλον «ρυθµιστικό», «ὀργανωτικό» ἤ «προσανατολισµένο στήν ἀτζέντα». Ὅµως, ἡ «ποικιλοµορφία» σέ «γνωστικά-πολιτισµικά» (cognitive-cultural) περιβάλλοντα προάγει τήν ἀποδυνάµωση ἐνδηµικῶν πολιτιστικῶν ἀξιῶν, ἐπιφέροντας χάος καί σύρραξη στήν παγκόσµια διακυβέρνηση.
Σηµειωτέον: Καθώς γνωρίζω ὁ Καθηγητής John Mearsheimer, Πολιτικός ἐπιστήµων, τοῦ Πανεπιστηµίου τοῦ Σικάγου εἶναι ὁ µόνος ἐπικριτής τῆς Ἀµερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς στήν Οὐκρανία.
Κωνσταντῖνος Πολυχρονίου
Οἰκονοµολόγος
Καθηγητής Πανεπιστηµίου Σινσινάτι
Η.Π.Α
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Ἄρθρου 238-239
Ἰούνιος - Ἰούλιος 2022