Ὁ σπόρος τῆς ἀλαζονείας τῆς Ἐπιστήμης
καί οἱ καρποί πού παράγει!
Ὅταν ἄρχισε ἡ ἐπιστήμη νά προοδεύει καί μέσα ἀπό αὐτήν ἡ τεχνολογία νά ἐξελίσσεται σέ σημεῖο πού νά μπορεῖ νά ἀλλάξει τή ζωή μας πρός τό καλύτερο, κάνοντάς την πιό εὔκολη, βελτιώνοντας τήν παραγωγικότητα, τήν ἐπικοινωνία καί τήν ὑγεία μας, ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα τήν ὑποδέχθηκε «μετά βαΐων καί κλάδων» καί “γονάτισε” νά προσκυνήσει τόν νέο Μεσσία! Ὡστόσο, ἐπειδή ἰσχύει καί τό «οὐδέν καλόν ἀμιγές κακοῦ», μέ μόνες ἐξαιρέσεις (πού ἐπιβεβαιώνουν τόν κανόνα) τόν Χριστό μας, τήν Παναγία μας καί τούς Ἁγίους Πατέρες μας, διαπιστώσαμε διά τῆς πράξης ὅτι ἡ τεχνολογία μπορεῖ νά προσέφερε ὑπηρεσίες καί διευκολύνσεις, ταὐτόχρονα, ὅμως, μᾶς ἔβλαψε σέ σημεῖο πού νά ἀπειλεῖται ἡ ἴδια ἡ ὕπαρξή μας στή Γῆ!
Γιά παράδειγμα, αὐτό πού ὀνομάζουμε κλιματική ἀλλαγή ‒ὅπου κατά τόν “ἄγγελο-ἐξάγγελο” Μπίλ Γκέϊτς, εἶναι ἡ νέα μεγάλη πρόκληση τῆς ἀνθρωπότητας‒ εἶναι ἕνα φυσικό φαινόμενο αὔξησης τῆς θερμοκρασίας τοῦ πλανήτη μας, τό ὁποῖο, ὅπως φαίνεται, ἔχει ἐπιταχυνθεῖ ἐξαιτίας τῆς τεχνολογικῆς μας δραστηριότητας μέ ἐκπομπές διοξειδίου τοῦ ἄνθρακα καί ρύπων, πού διαταράσουν τίς φυσικές ἰσορροπίες καί καταστρέφουν τό περιβάλλον.
Στόν τομέα τῆς Ὑγείας, παρ’ ὅτι πράγματι ὑπῆρξαν σημαντικές ἐξελίξεις, πού βελτίωσαν τό προσδόκιμο καί τήν ποιότητα ζωῆς τῶν ἀνθρώπων, ζοῦμε τά τελευταῖα δύο χρόνια γνωστά καί ὡς κορωνο-χρόνια κάτω ἀπό τό φόβο ἑνός ἰοῦ, ὁ ὁποῖος ἔχει ἀλλοιώσει καί καταστρέψει τή ζωή μας μέ τρόπους, πού δέν ἔχουμε ἀκόμα ἀντιληφθεῖ, καί γιά τόν ὁποῖο ὑπάρχουν ἐνδείξεις ὅτι κατασκευάστηκε μέσα σέ ἐργαστήρια. Γιά νά ἀντιμετωπίσουμε, λοιπόν, αὐτή τήν “ἀπειλή” ἐπιταχύναμε τή χρήση νέων τεχνολογιῶν, ὅπως ἡ γονιδιακή θεραπεία μέ τά ἐμβόλια mRNA καί ρετροϊῶν καί δέ διστάσαμε νά πάρουμε τό τεράστιο ρίσκο νά τά δοκιμάσουμε στό σύνολο τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Γῆς, χωρίς νά εἴμαστε ἀπολύτως βέβαιοι γιά τίς ὅποιες παρενέργειες εἴτε βραχυπρόθεσμες, εἴτε μακροπρόθεσμες. Σηκώσαμε τό ἀνάστημά μας καί εἴπαμε ὅτι ἡ ἀνοσία πού φτιάχνουμε ἐμεῖς μέσα στό σῶμα μας μέ τήν τεχνολογία μας, εἶναι ἀνώτερη ἀπό τή φυσική ἀνοσία(!) καί, μάλιστα, φτιάξαμε καί νόμους πού ἐπιβάλλουν αὐτό τό σκεπτικό (γιά παράδειγμα τό πιστοποιητικό φυσικῆς νόσης ἀπό τόν Covid-19 διαρκεῖ μόλις 3 μῆνες ἐνῶ τό πιστοποιητικό τοῦ πλήρους ἐμβολιασμοῦ 7)! Ἡ στιγμή πού τό κάναμε αὐτό ἦταν μιά ἱστορική στιγμή, γιατί ἐγκατέστησε μέσα στό μυαλό ὅλων ἐκείνων, πού ἔσπευσαν νά πεισθοῦν, τήν σκέψη, ὅτι εἴμαστε ἀτελῆ ὄντα πού, ὅμως, μποροῦν μόνα τους νά βελτιώσουν τόν ἑαυτό τους μέσα ἀπό τήν τεχνολογία!
Αὐτή ἡ σκέψη δέν εἶναι καινούργια, ὑπάρχει ἐδῶ καί χρόνια καί ἐκφράζεται μέσα ἀπό τό φιλοσοφικό κίνημα τοῦ μετα-ἀνθρωπισμοῦ (transhumanism),[1] τό ὁποῖο ξεκίνησε ἀπό τόν βιολόγο Τζούλιαν Χάξλεϋ καί μιά σχετική μελέτη, τήν ὁποία ἐξέδωσε τό 1957, σύμφωνα μέ τήν ὁποία ἡ ἀνθρωπότητα, σάν σύνολο, μπορεῖ ἐάν τό ἐπιθυμεῖ νά ὑπερβεῖ τήν φύση της μέ τή χρήση τῆς ἐπιστήμης! Πρακτική ἔκφραση αὐτοῦ τοῦ κινήματος εἶναι διάφορες ὁμάδες ἀνά τόν κόσμο, πού αὐτοαποκαλοῦνται βίο-χάκερς καί οἱ ὁποῖοι ἀλλοιώνουν τό σῶμα τους μέ ἐμφυτεύματα ὑψηλῆς τεχνολογίας, πού τούς δίνουν καινούργιες δυνατότητες, ὅπως νά χρησιμοποιοῦν τό χέρι τους σάν ἀνέπαφη πιστωτική κάρτα. Αὐτή ἡ διεστραμμένη χρήση τῆς τεχνολογίας (σύμφωνα μέ τήν προσωπική γνώμη τοῦ γράφοντος) δικαιολογεῖται καί ὡραιοποιεῖται ἀπό τό δῆθεν ἐπιχείρημα ὅτι αὐτές οἱ τεχνολογίες πρωτίστως προορίζονται γιά νά βοηθοῦν ἀνθρώπους μέ ἀναπηρίες!
Βιονικά μάτια[2]
Μιά ἑταιρεία ὀπτικῶν προσθετικῶν, μέ ἕδρα τήν Καλιφόρνια, πού ὀνομάζεται Second Sight Medical Products, παρουσίασε πρόσφατα ἕνα νέο βιονικό σύστημα ὅρασης. Τό Orion Visual Cortical Prosthesis System, ὅπως ὀνομάζεται ἡ συσκευή, ἀποτελεῖται ἀπό ἕνα ζευγάρι γυαλιά ἐξοπλισμένα μέ μιά μικρή κάμερα, πού καταγράφει εἰκόνες καί μιά μονάδα ἐπεξεργασίας βίντεο, πού μετατρέπει τίς εἰκόνες σέ ἠλεκτρικά σήματα πού μπορεῖ νά ἑρμηνεύσει ὁ χρήστης μέσῳ ἑνός ἐμφυτεύματος τό ὁποῖο ἐγκαθίσταται κατευθείαν στόν ἐγκέφαλο μετά ἀπό κρανιοτομή, μέ σκοπό νά βοηθήσει τό χρήστη νά ἀναδημιουργήσει τήν εἰκόνα τῆς κάμερας.
Ἡ ἑταιρεία ὑπόσχεται ὅτι μπορεῖ νά δώσει τή δυνατότητα στούς τυφλούς νά ξαναδοῦν καί προετοιμάζει ἀναβαθμίσεις μέ πολλαπλές κάμερες, πού θά μποροῦν νά βλέπουν καί στό ὑπέρυθρο φάσμα, προκειμένου, τελικά, ἡ ὅραση πού προσφέρει ἡ συσκευή, νά εἶναι ἀνώτερη ἀπό τήν πραγματική! Ἑπομένως τίποτα δέν θά τούς ἐμποδίσει ἐν τέλει νά προσφέρουν τήν τεχνολογία αὐτή σέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, πού θέλουν νά ἀντικαταστήσουν τή φυσική τους ὅραση μέ κάτι ἀνώτερο...
Τεχνητό δέρμα, πού ἐπιτρέπει στόν χρήστη νά αἰσθάνεται
Μαγνητικά πεδία καί δονήσεις ἠχητικῶν κυμάτων[3]
Ἐρευνητές ἀπό τό Πανεπιστήμιο τοῦ Τορόντο ἀνέπτυξαν τεχνητό δέρμα, e-skin, ὅπως ἀρέσκονται νά τό ἀποκαλοῦν. Ὅπως ἐξηγεῖ ὁ Islam Mosa, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στό Πανεπιστήμιο τοῦ Κονέκτικατ «Πρόκειται γιά μιά νέα ὁμάδα ἔξυπνων φορητῶν ἠλεκτρονικῶν συσκευῶν, πού εἶναι εὔκαμπτες ἐλαστικά, καί διαθέτουν ἱκανότητες αἴσθησης, πού μιμοῦνται τό ἀνθρώπινο δέρμα». Καί τώρα τό γνωστό ἐπιχείρημα.... Οἱ ἐρευνητές δηλώνουν ὅτι χρησιμοποιῶντας τήν καινοτόμο αὐτή τεχνολογία, θά μπορούσαμε νά ἀποκαταστήσουμε τήν αἴσθηση τῆς ἀφῆς σέ ἄτομα μέ ἐγκαύματα καί ἀκρωτηριασμούς. Καί τώρα στήν οὐσία... Οἱ ἐρευνητές ἐπιπλέον τονίζουν, ὅτι, ἐκτός ἀπό τίς αἰσθήσεις τοῦ ἀνθρώπινου δέρματος, τό e-skin ἔχει δυνατότητες πού ὑπερβαίνουν κατά πολύ τίς ἀνθρώπινες, ὅπως γιά παράδειγμα, νά αἰσθάνεται μαγνητικά πεδία καί δονήσεις ἠχητικῶν κυμάτων, τό ὁποῖο κατά τούς ἐρευνητές θά μποροῦσε νά χρησιμοποιηθεῖ στήν πρόληψη ἀτυχημάτων, ἀφοῦ τό ἠλεκτρονικό δέρμα μπορεῖ νά προειδοποιήσει ἐγκαίρως τούς ἀνθρώπους γιά κινδύνους στό περιβάλλον, μέ αἰσθήσεις πού μέχρι τώρα δέν εἶχαν. Αὐτό, ἄν τό κοιτάξουμε ἀντικειμενικά, ἔχει μόνο ἕνα τίτλο: «Ἀναβαθμισμένος Ἀνθρωπος»!
Ἐγκεφαλικό ἐμφύτευμα χρησιμοποιεῖ ἀλγόριθμους μηχανικῆς
μάθησης γιά νά ἐνισχύσει τήν ἀνθρώπινη μνήμη[4]
Μιά ὁμάδα ἐρευνητῶν μέ ἐπικεφαλῆς τόν ψυχολόγο Michael Kahana ἀπό τό Πανεπιστήμιο τῆς Πενσυλβάνια ἀνακοίνωσε πρόσφατα ὅτι ἔχει βρεῖ ἕναν τρόπο νά χρησιμοποιεῖ ἀλγόριθμους μηχανικῆς μάθησης γιά τήν μετάφραση τῶν ἠλεκτρικῶν παλμῶν πού καταγράφει ἀπό τόν ἐγκέφαλο σέ σκέψεις (ἄρα μηχάνημα πού διαβάζει τή σκέψη), καί τήν ἐνίσχυση τῆς ἀνθρώπινης μνήμης (ἀναβάθμιση) παρέχοντας αὐτή τή φορά ἠλεκτρικούς παλμούς μέ ἀκρίβεια στόν ἐγκέφαλο. Γιά νά δοκιμάσουν τή μέθοδό τους, οἱ ἐρευνητές ἐμφύτευσαν 100-200 ἠλεκτρόδια στόν ἐγκέφαλο 25 ἀσθενῶν μέ ἐπιληψία, καί τά χρησιμοποίησαν γιά νά καταγράφουν τήν ἐγκεφαλική δραστηριότητα κατά τή διάρκεια ἐργασιῶν μνήμης. Οἱ ἀσθενεῖς κλήθηκαν νά διαβάσουν μιά λίστα λέξεων καί νά προσπαθήσουν νά τίς ἀπομνημονεύσουν, ἐνῶ οἱ ἐρευνητές συνέλεξαν χιλιάδες μετρήσεις τάσης ἀνά δευτερόλεπτο ἀπό κάθε ἕνα ἀπό τά ἐμφυτευμένα ἠλεκτρόδια. Αὐτό τούς ἐπέτρεψε νά δοῦν τί συμβαίνει στόν ἐγκέφαλο, ὅταν προσπαθεῖ νά ἀπομνημονεύσει κάτι. Ἔκαναν τό ἴδιο γιά τήν διαδικασία ἀνάκλησης πληροφοριῶν, καταγράφοντας ποιά μοτίβα ἐγκεφαλικῆς δραστηριότητας σχετίζονταν μέ τήν ἀνάμνηση ἤ τή λήθη μιᾶς λέξης. Οἱ ἐρευνητές ἐπανέλαβαν τή διαδικασία πολλές φορές ἕως ὅτου εἶχαν ἀρκετά δεδομένα γιά νά δημιουργήσουν ἀλγόριθμους πού “διαβάζουν” τή σκέψη. Ὅπως προαναφέραμε, ἐκτός ἀπό τήν ἀνάγνωση τῆς νευρικῆς δραστηριότητας, τά ἠλεκτρόδια μποροῦν ἐπίσης νά τήν διεγείρουν, ἐπιτρέποντας στούς ἐρευνητές νά βοηθήσουν τόν σχηματισμό ἀναμνήσεων σέ πραγματικό χρόνο(!), ἄρα ἕνα σύστημα, πού ἀρχικά, κατά τούς ἐρευνητές, σέ βοηθάει νά θυμᾶσαι, ἀλλά ἐν δυνάμει μπορεῖ καί νά ἀρχίσει νά δημιουργήσει νέες ψεύτικες ἀναμνήσεις!! Ἴσως θά μποροῦμε σέ μερικά χρόνια νά μπαίνουμε στήν Amazon καί νά ἀγοράζουμε ἀναμνήσεις, πού στά ἀλήθεια δέ ζήσαμε ποτέ...
Neuralink[5]
Ὁ γνωστός δισεκατομμυριοῦχος Ἔλον Μάσκ, ἵδρυσε τό 2017 τή Neuralink, μιά ἑταιρεία νευρομηχανικῆς, πού σκοπό ἔχει τήν πλήρη διασύνδεση τοῦ ἀνθρώπινου ἐγκεφάλου μέ ἠλεκτρονικούς ὑπολογιστές καί, συγκεκριμένα, μέ συστήματα τεχνητῆς νοημοσύνης. Ἡ ἵδρυση καί τό ὅραμα τῆς ἑταιρείας πηγάζουν ἀπό δύο ἀπόψεις, πού ἔχει ἐκφράσει δημόσια ὁ Μάσκ καί τίς ὁποῖες παραθέτουμε παρακάτω:
(α) Κάποια στιγμή στό ὄχι καί τόσο μακρινό μέλλον, ἡ τεχνητή νοημοσύνη θά ξεπεράσει τά ἐπίπεδα τῆς ἀνθρώπινης (κάποιοι εἰδικοί τό τοποθετοῦν μέχρι τό 2045). Αὐτή εἶναι ἡ στιγμή, πού κατ’ αὐτούς, ἡ τεχνητή αὐτή νοημοσύνη θά ἀποκτήσει αὐτοσυνειδησία καί θά ἀρχίσει νά διαφοροποιεῖται ἀπό τόν δημιουργό της. Εἶναι πολύ πιθανό νά ἀποφασίσει ὅτι θά πάψει νά ὑπηρετεῖ τήν ἀνθρωπότητα καί θά προσπαθήσει νά τοποθετήσει ἐμᾶς στή θέση τοῦ ὑπηρέτη καί ἄν ἐμεῖς ἀρνηθοῦμε μπορεῖ νά ἀποφασίσει ὅτι συμφερότερη εἶναι ἡ ἐξάλειψη τοῦ ἀνθρωπίνου εἴδους. Ὁ μόνος τρόπος, λοιπόν, κατά τόν Μάσκ γιά νά ἀποφύγουμε αὐτό τό σενάριο, εἶναι νά ἐνισχύσουμε τήν ἀνθρώπινη νοημοσύνη συνδέοντάς την μέ τήν τεχνητή, καί ἔτσι νά διαγράψουμε μαζί μιά κοινή πορεία.
(β) Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἐπικοινωνοῦν οἱ ἄνθρωποι μέσῳ τοῦ γραπτοῦ καί προφορικοῦ λόγου εἶναι κατά τόν Μάσκ πολύ ἀναποτελεσματικός γιατί ὁ ρυθμός μετάδοσης τῆς πληροφορίας εἶναι πολύ ἀργός καί ὡς ἐκ τούτου ἀποτελοῦν μιά ἀπό τίς κύριες τροχοπέδες γιά τήν πρόοδο τοῦ ἀνθρώπινου πολιτισμοῦ.
Ὁ Μάσκ ἐλπίζει νά λύσει καί τά δύο παραπάνω προβλήματα μέ τή συσκευή πού ἀναπτύσει ἡ ἑταιρεία, μέσῳ τῆς ὁποίας ἕνα ὑπολογιστικό τσίπ θά συνδέεται μέ τόν ἀνθρώπινο ἐγκέφαλο δι’ ἑνός δικτύου ἑκατοντάδων (καί στό μέλλον χιλιάδων) εἰδικῶν ὑπερλεπτῶν νηματιδίων. Μέ αὐτό τόν τρόπο θά μπορέσει νά ἑνώσει καί νά ἐνισχύσει ἀνθρώπινους ἐγκεφάλους μέ συστήματα τεχνητῆς νοημοσύνης, καθώς καί νά καταργήσει τόν προφορικό καί γραπτό λόγο δεδομένου ὅτι πλέον οἱ ἀναβαθμισμένοι ἄνθρωποι θά μποροῦν νά μεταδίδουν ὅλες τίς πληροφορίες ὁ ἕνας στόν ἄλλο μέσῳ τῶν ἠλεκτρονικῶν συστημάτων, μέ πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες. Ἄν μέ ρωτοῦσε κάποιος δηλαδή πῶς πέρασα τά Χριστούγεννα θά χρειαζόμουν περίπου μισό δευτερόλεπτο νά τοῦ μεταφέρω ὅλες τίς ἀναμνήσεις μου, σάν νά κατεβάζει κάποιος μιά ταινία ἀπό τό internet! Μπορεῖ σέ κάποιους αὐτό νά ἀκούγεται ἐνδιαφέρον ἀλλά, δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε, ὅτι ταὐτόχρονα, ἀκούγεται καί ἀπάνθρωπο. Πρός τό παρόν, ἡ ἑταιρεία δηλώνει ὅτι ἀναπτύσει αὐτή τήν τεχνολογία γιά νά βοηθήσει ἀνθρώπους μέ ἀναπηρίες νά χειρίζονται ἠλεκτρονικούς ὑπολογιστές μέ τή σκέψη τους.
Ἐνῶ τά τελευταῖα χρόνια ἡ τεχνολογία ἔχει μεταμορφώσει κάθε πτυχή τῆς ζωῆς μας, ὑπάρχει ἀκόμα ἕνα πρᾶγμα εἶχε μείνει ἀμετάβλητο: Τό ἀνθρώπινο σῶμα. Οἱ ἄνθρωποι πάντα ὀνειρευόμασταν ὑπερφυσικές ἱκανότητες, πάντα θέλαμε νά γίνουμε σοῦπερ ἥρωες! Αὐτό μέχρι σήμερα παρέμενε ὑλικό τῆς ἐπιστημονικῆς φαντασίας. Ὡστόσο, τά πράγματα φαίνεται νά ἀλλάζουν μέ καινούργιες τεχνολογίες, πού ἔρχονται νά ἀλλοιώσουν τό σῶμα μας καί μέ ὁμάδες, ὅπως αὐτές τῶν βιοχάκερς, πού μέρα μέ τή μέρα μεγαλώνουν. Ἡ ἀποστασία μας ἔναντι τοῦ Δημιουργοῦ μας, ἐπίσης, μέρα μέ τήν ἡμέρα μεγαλώνει. Στήν ἀρχή Τόν βλέπαμε καί Τόν παρακούσαμε, στή συνέχεια ὅταν μᾶς δόθηκε ἡ εὐκαιρία Τόν βασανίσαμε καί Τόν σκοτώσαμε, μετά Τόν ξεχάσαμε καί προσποιηθήκαμε ὅτι δέν ὑπάρχει καί ὅτι ὅλα αὐτά ἔγιναν τυχαῖα.... Καί, τέλος, ἀποφασίσαμε νά πάρουμε τή θέση Του σάν δημιουργοί καί νά διορθώσουμε τά λάθη πού ἔκανε(!), νά τελειοποιήσουμε τίς ἀτέλειες πού ἄφησε πίσω του, ἐμεῖς, ἕνα νέο “ἀνώτερο” εἶδος, μιά χίμαιρα σάρκας καί μηχανῆς, ἕνα cyborg δίχως ψυχή.
Κάποτε ἀπορούσαμε, πῶς εἶναι δυνατόν ἡ Ἀνθρωπότητα νά δεχθεῖ τόν ἀντίχριστο... Τώρα καταλαβαίνουμε... Ὅταν ἔρθει ἐκείνη ἡ ὥρα, ἡ Ἀνθρωπότητα δέν θά διασώζεται πιά, παρά μόνο σέ δύο ἤ τρεῖς. Οἱ ὑπόλοιποι θά ἔχουν καταναλωθεῖ, θά ἔχουν “σαπίσει”, καί στή θέση της θά βρίσκεται μονάχα ὁ σπόρος τῆς ἀλαζονείας της...
Κωνσταντῖνος Βουγᾶς
Μοριακός Βιολόγος
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 234
Φεβρουάριος 2022
ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
[1]. Bostrom, Nick (2005). «A history of transhumanist thought». Journal of Evolution and Technology. Retrieved February 21, 2006.
[2]. https://secondsight.com/
[3]. https://www.digitaltrends.com/cool-tech/superhuman-skin/
[4]. https://www.wired.com/story/ml-brain-boost/
[5]. https://neuralink.com/