«Δεῦτε καί καταπαύσωμεν πάσας τάς ἑορτάς
τοῦ Θεοῦ ἀπό τῆς γῆς»
Λένε ὅτι, μέ τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στή Γῆ ἐκπληρώθηκαν ὅλες οἱ προφητεῖες γιά Ἐκεῖνον καί γιά τή ζωή Του μέχρι τήν Ἀνάστασή Του, καί φαίνεται ὅτι πράγματι ἔτσι εἶναι.
Παρ’ ὅτι δέν εἶμαι ὁ πλέον ἁρμόδιος, θεωρῶ ὅτι, ὑπάρχουν καί ἄλλες πολλές προφητεῖες πού ἀκόμη χρειάζεται νά πληρωθοῦν μέχρι νά ἔλθει Ἐκεῖνος, τό δεύτερον, ἐν δόξει αὐτή τή φορά, καί ὄχι μόνο ἀπό ἐκεῖνες πού προλέχθησαν μετά τήν ἐπιστροφή Του στούς οὐρανούς, ὅπως φυσικά ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη, ἀλλά καί ἄλλες ἀπό ἐκεῖνες πού εἶχαν εἰπωθεῖ πρίν ἔλθει Αὐτός στόν Κόσμο.
Γιά παράδειγμα, ὑπάρχουν τά λόγια τοῦ Δικαίου Συμεών «πρός Μαριάμ τήν μητέρα αὐτοῦ», ὅτι «ἰδού αὐτός κεῖται εἰς πτῶσιν καί ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραήλ καί εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον» (Λουκ. β’ 34), μιά προφητεία «διαρκείας» πού ἐπιβεβαιώνεται συνεχῶς ἀπό τότε μέχρι καί σήμερα.
Μιά ἀπό αὐτές τίς προφητεῖες, τίς πρό Χριστοῦ, νομίζω πώς συναντᾶ κανείς καί στό Ψαλτήρι, μαζί μέ ἄλλες πολλές, ὅπου στόν 73ο Ψαλμό λέει ὁ ψαλμωδός: «δεῦτε καί καταπαύσωμεν πάσας τάς ἑορτάς τοῦ Θεοῦ ἀπό τῆς γῆς» καί ἐξηγεῖ ὁ ἑρμηνευτής (Παν. Τρεμπέλας) «ὥστε εἰς τό μέλλον νά μήν γίνωνται αὗται» (παρ.8).
Τά προφητικά αὐτά λόγια πού εἰπώθηκαν πάνω ἀπό 1000 χρόνια πρίν τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως καταλαβαίνετε, ἀφοροῦν κατά βάση τήν μετά Χριστόν Ἱστορία καί φαίνεται πώς ἔχουν μιά ἐπικαιρότητα πού ἐπαναλαμβάνεται ἀδιάκοπα ὡς τίς μέρες μας.
Εἶναι γνωστό πώς ἡ μανία τῶν ἐχθρῶν τοῦ Θεοῦ, ἀνά τούς αἰῶνες, ξεσποῦσε μέ ἰδιαίτερη ἔμφαση ἐναντίον τῶν ἑορτῶν τοῦ πιστοῦ λαοῦ γιατί αὐτές ἦταν ἡ πλέον δυναμική ἐκδήλωση τῆς λατρείας πρός τόν Θεό καί προφανῶς ἐνοχλοῦσαν πολύ τούς διῶκτες ἀλλά καί τούς ἀντικειμένους γενικότερα.
Μά καλά, εἶναι ἀναγκαῖο νά παύσουν οἱ ἑορτές τοῦ Θεοῦ γιά νά πλήξουμε τήν πίστη τῶν ἀνθρώπων; Οἱ ἄνθρωποι μποροῦν νά λατρεύουν τόν Θεό τους καί κατ’ ἰδίαν καί αὐτό μπορεῖ νά εἶναι ἀρκετό γιατί ἡ πίστη εἶναι προσωπική ὑπόθεση. Τό ἀκούσαμε καί τελευταία, σ’ αὐτή τήν πολύ ἐνδιαφέρουσα περίοδο πού διανύουμε, ὅτι ἀρκεῖ ἡ «κατ’ οἶκον Ἐκκλησία».
Οἱ γιορτές τοῦ Θεοῦ ὅμως εἶναι γιορτές τοῦ λαοῦ καί θεσπίσθηκαν γιατί ὁ λαός ἤθελε νά ἐκφράσει στίς περιστάσεις αὐτές κάτι ἰδιαίτερα ξεχωριστό πού νά ξεπερνᾶ τά μέτρα τῆς προσωπικῆς σχέσης τοῦ καθενός μέ τό Θεῖο φαινόμενο.
Ἔτσι ἔκαναν πάντα οἱ λαοί σέ ὅλον τόν Κόσμο καί σέ κάθε πολιτισμό, σέ ὅλη τήν Ἱστορία. Καί οἱ ἰσχυροί τοῦ Κόσμου ὅταν ἤθελαν νά καταστείλουν τό λαϊκό φρόνημα στίς γιορτές ἑστίαζαν. θυμηθεῖτε ὅτι καί ὁ Μέγας Θεοδόσιος γιά νά διακόψει τή σχέση τοῦ λαοῦ μέ τήν ἀρχαία θρησκεία τούς Ὀλυμπιακούς Ἀγῶνες κατήργησε, πού ἦταν ἡ μέγιστη ἑορτή γιά τόν Ἀρχαιοελληνικό Κόσμο.
Ἴδια λοιπόν ἡ τακτική πάντοτε καί παντοῦ.
Καί φτάνουμε στήν περίοδο πού ζοῦμε σήμερα. Ἡ πίστη στό Βρέφος πού κράτησε στήν ἀγκαλιά του ὁ Δίκαιος Συμεών συνεχίζει ἀπό τότε νά εἶναι ὁ ἀπώτερος στόχος τῶν ἰσχυρῶν κάθε ἐποχῆς καί τῶν πολιτικῶν θεωριῶν καί συστημάτων πού ἀπεργάζονται τό κακό τοῦ Κόσμου. Ρωμαῖοι, εἰκονομάχοι, ἀλλόπιστοι, μαρξιστές, ἀναθεωρητικοί, ὅλοι ἐνοχλοῦνται ἀπό Τό «σημεῖον ἀντιλεγόμενον».
Φαντασία κάποιων θά μοῦ πεῖτε. Ἡ προσπάθεια πάντοτε εἶναι γιά τό καλό τῶν λαῶν, οἱ ὁποῖοι δέν μποροῦν νά καταλάβουν τό συμφέρον τους. Καί ὅταν διαπιστώνεται ὅτι ἡ προσπάθεια ἔβλαψε πολλούς καί ἔφερε δεινά, ἡ εὐθύνη ἀποδίδεται στίς στρεβλώσεις τοῦ ἑκάστοτε συστήματος, πού ἐφάρμοσε τήν φιλοσοφία.
Τυχαῖο λέτε νά εἶναι τό γεγονός ὅτι ὅλο αὐτό τό διάστημα πού ἐφαρμόζονται περιοριστικά μέτρα γιά νά προφυλαχθοῦμε ἀπό τήν νόσο πού κατατρέχει τήν ἀνθρωπότητα, ἐδῶ στή Χώρα μας ὑπῆρξε ἰδιαίτερη ἔμφαση στίς περιόδους τῶν ἑορτῶν, ὥστε νά ἀποφευχθεῖ ἡ ἔκρηξη τῶν περιστατικῶν καί ἡ διασπορά τῆς νόσου;
Μά ἀλλοίμονο, ἀκούγεται ἀπόλυτα φυσιολογικό γιατί οἱ συγκεντρώσεις αὐξάνουν τούς κινδύνους διασπορᾶς στίς μεταδοτικές νόσους. Γιατί πρέπει νά ἐνοχοποιοῦνται τά πάντα;
Ναί ἀλλά οἱ ἀπαγορεύσεις δέν εἶχαν καθόλου λεπτότητα γιά νά μήν πῶ ὅτι δέν εἶχαν καθόλου σεβασμό πρός τά ὅσια καί τά Ἱερά τοῦ τόπου. Τό εἴδαμε ἰδιαίτερα τά Θεοφάνεια πού ἀπαγορεύτηκε ἡ κατάδυση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ σέ ἐξωτερικούς χώρους, ἔστω καί χωρίς πιστούς.
Ἄν πεῖτε καί γιά σοβαρότητα, τό συζητᾶμε. Σᾶς θυμίζω ὅτι πέρυσι μᾶς ἀπαγορεύτηκε τό ψήσιμο τοῦ ὀβελία, χωρίς ἐξήγηση, καί σκεφτεῖτε ὅτι τό ψήσιμο τοῦ ἀρνιοῦ εἶναι ἡ διαιώνιση τῆς γιορτῆς τοῦ Πάσχα ἀκόμη καί γι’ αὐτούς πού πιστεύουν λίγο ἤ σχεδόν καθόλου. Αὐτό καί μόνο συνιστᾶ γιορτή γιά ὅλους. Συνιστᾶ, τηρουμένων τῶν ἀναλογιῶν, ἀπότιση τιμῆς πρός τόν ἀναστημένο Χριστό.
Καλά, ὅταν ὅμως θά ἐπιστρέψουμε στήν «κανονικότητα» πάλι θά γιορτάζουμε ὅπως πρῶτα. Μπορεῖ νά κάνουμε λίγη ὑπομονή.
Σύμφωνοι, δέν θά ἀλλοιωθεῖ ἡ πίστη ἄν δέν γιορτάσουμε μιά χρονιά τό Πάσχα ἤ τά Χριστούγεννα. Ἄλλωστε πολλοί λείπουν ἀπό τίς ἐκκλησίες τέτοιες ἡμέρες ἀλλά μέσα τους πιστεύουν.
Πράγματι, ἀλλά ἡ ἀπουσία τοῦ κόσμου ἀπό τίς ἐκκλησίες τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα καί στήν Ἀνάσταση πρίν ἀπό τό φετεινό Πάσχα ἦταν ἐκκωφαντική. Νομίζω θά τό προσέξατε. Δέν θά ἦταν φυσιολογικό νά ἔχουμε ποθήσει αὐτό, τό τόσο μοναδικό, ποῦ μᾶς στερήθηκε ἐντελῶς πέρυσι; Τήν πανήγυρη τῶν πανηγύρεων;
Ἴσως πεῖτε ὅτι οἱ ἄνθρωποι φοβοῦνται ἀκόμη καί προσέχουν πολύ, ἀλλά ὅσο καί νά προσπάθησα δέν μπόρεσα νά ἐξηγήσω γιατί μπορεῖ νά φοβίζει ἡ προσκύνηση τοῦ Ἐπιταφίου, ἔστω καί σέ χρόνο πού εἶχε τελειώσει ἡ Ἀκολουθία, ἔτσι γιά τό καλό, γιά τήν παράδοση. Ἐγώ προσωπικά σημείωσα φέτος, στόν τόπο μου, πολλές ἀπουσίες καί μᾶλλον πολύ περισσότερες ἀπό τίς παρουσίες σέ σχέση μέ τά προηγούμενα χρόνια.
Καί ἄν μοῦ πεῖτε ὅτι λιγόστεψε καί ὁ πληθυσμός ἤ ὅτι ὁ κόσμος δέν μπόρεσε νά πάει στό χωριό, θά σᾶς ἀντιτείνω τήν εἰκόνα πού περιγράφει τή στάση τῶν παιδιῶν μας, τά ὁποῖα θά πρέπει λογικά νά φοβοῦνται λιγότερο. Ἐγώ στόν τόπο μου εἶδα τούς νέους νά συγκεντρώνονται στίς πλατεῖες πού συνήθως εἶναι δίπλα σέ Ναούς καί νά μήν αἰσθάνονται τήν ἀνάγκη νά περάσουν τό κατώφλι τῆς Ἐκκλησιᾶς γιά νά προσκυνήσουν τά Πάθη τά Σεπτά ἤ τόν στολισμένο Ἐπιτάφιο, παρ’ ὅτι βρισκόταν τόσο κοντά ἐπί ὧρες πολλές καί δέν θά τούς ἔκανε καθόλου κόπο.
Ξεσυνήθισαν κιόλας τά παιδιά μας καί μᾶλλον ξεσυνηθίσαμε οἱ πιό πολλοί! Δέν μᾶς κάνει αἴσθηση ὁ πάσχων Χριστός. Ἔγινε φολκλόρ.
Καί νά ἦταν μόνο το Πάσχα; Ξεχάσατε ὅτι τήν περασμένη χρονιά εἶχαν ἀπαγορευτεῖ καί τά πανηγύρια, μέ ἀφορμή τίς γιορτές τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Παναγιᾶς; Λέτε τυχαῖα νά ἀπαγορεύεται ἡ μουσική στούς χώρους ἑστίασης καί ψυχαγωγίας ἀκόμη; Θά δείξουν οἱ ἐξελίξεις τοῦ καλοκαιριοῦ.
Ἐντάξει, μά συνωμοσίες παντοῦ; Φτάνει πιά. σέ ὅλο τόν Κόσμο τά ἴδια γίνονται.
Μοῦ ἔκανε ἐντύπωση αὐτές τίς μέρες κάτι πού μοῦ εἶπε ἕνας ἐπαγγελματίας, νεαρός στήν ἡλικία, στό κατάστημα τοῦ ὁποίου πῆγα γιά νά ψωνίσω: «Ἄν δέν ὑποκύπταμε ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες, αὐτό πού γίνεται σέ ὅλον τόν Κόσμο δέν θά συνέβαινε»! Καί δέν μοῦ φάνηκε καί πολύ «ψεκασμένος» ἤ «χριστιανοταλιμπάν» (συγχωρέστε με).
Μπορεῖ ὅμως νά μήν εἶναι ἐντελῶς ἀβάσιμα τά λόγια ἐκείνου τοῦ ἁπλοῦ ἀνθρώπου.
Ἡ συνομιλία αὐτή ἔγινε ἡ ἀφορμή νά θυμηθῶ ἕνα προσωπικό περιστατικό πού μοῦ συνέβη στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες, ὅταν, σέ ἕνα τραπέζι πού εἶχα παρακαθήσει μέ Ἀμερικανούς φίλους, ἕνας ἀπό αὐτούς, ὅταν ἔμαθε τήν καταγωγή μου, τό μόνο πού μέ ρώτησε σχετικά μέ τήν πατρίδα μας ἦταν τό ἄν στό πρωτότυπο κείμενο τοῦ Εὐαγγελίου, ὄντως γράφει ὅτι ὁ Χριστός εἶπε στούς Ἀποστόλους πώς ἄν συγχωροῦν οἱ ἴδιοι τίς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων ἐπί Γῆς αὐτές εἶναι συγχωρημένες. Βλέπετε ὁ Κόσμος γνωρίζει ὅτι ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ἔχουμε τήν παρακαταθήκη.
Τό ξέρετε ἤδη ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἀποδίδουν μεγάλη σημασία στίς γιορτές τῆς κουλτούρας τους, στίς καθολικές ἐκδηλώσεις πού ἔχουν ἕναν πανηγυρικό χαρακτήρα, γιατί αὐτές συνιστοῦν στοιχεῖα τῆς ἰδιοπροσωπίας τους καί τῆς πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς τους καί ἑπομένως ἄν ἤθελε κάποιος νά ἐπιδράσει πάνω τους προφανῶς δέν θά παρέβλεπε νά ἐπηρεάσει τήν σπουδαιότητα, τόν χαρακτήρα, τήν μορφή καί τή σημασία αὐτῶν τῶν ἐκδηλώσεων.
Πρός ἐπιβεβαίωση θά ἤθελα νά σᾶς θυμίσω ὅτι ἡ Κυρία Θεοτόκος λογίζεται ὡς ἡ προστάτης τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων τῆς Πατρίδας μας καί γιά αὐτό εἶχε θεσπισθεῖ στό παρελθόν νά τιμᾶται ἀπό αὐτές τήν ἡμέρα τῆς πιό ἐξέχουσας ἑορτῆς της, τόν Δεκαπενταύγουστο. Σήμερα φοβᾶμαι πώς ἡ ἰδιαίτερη αὐτή τιμή πού ὀφείλεται στό πρόσωπό της ἔχει ξεχαστεῖ στή συνείδηση τοῦ λαοῦ καί δέν εἶναι διόλου τυχαῖο πώς αὐτό ὀφείλεται καί στό γεγονός ὅτι ὁ ἑορτασμός τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων ἔχει μετακινηθεῖ τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῶν Εἰσοδίων της, ὁπότε καί οἱ ἀγαπητοί μας στρατιωτικοί γιορτάζουν σχεδόν μόνοι τους μιᾶς καί ἡ ἡμέρα αὐτή δέν ἀποτελεῖ καν ἀργία γιά τούς ὑπολοίπους.
Καί ἀρκεῖ νά θυμηθοῦμε ὅτι καί ἡ γιορτή αὐτή μεταφέρθηκε τόν Δεκαπενταύγουστο γιά νά ξεχαστεῖ μιά ἄλλη ξεχωριστή στιγμή τῆς Ἱστορίας τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων. Καί μέ τήν ἐνθύμησή μας αὐτή, μᾶλλον θά πεισθοῦμε ὅτι αὐτά μόνο τυχαῖα δέν γίνονται.
Ἄντε λοιπόν, ἄς ἐπιτρέψουμε νά καταπαύσουν οἱ Γιορτές τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας γιά νά δοῦμε γιατί, τελικά, ἀξίζει νά ζοῦμε!...
Δημήτριος Κοσκινιώτης
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 226-227
Ἰούνιος-Ἰούλιος 2021