Ο ΘΕΟΤΟΚΟΦΙΛΟΣ ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ
Ἕνας μικρός λεμονανθός στήν Ἁγία Εἰκόνα Του.
Δ«ιδαχθείς ὑπό τῆς ἁγιωτάτης ἡμῶν καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ἄξιον ἐστιν, ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν τήν Θεοτόκον καί ἀειπάρθενον Μαρίαν, ἐποίησα ὠδάς τινας καί ὕμνους πρός αἴνεσιν καί ἀνύμνησιν τῆς Παναγίας Μητρός τοῦ Κυρίου, τῆς Γοργοεπηκόου καί ταχείας εἰς ἀντίληψιν βοήθειαν καί προστασίαν τῶν ἐπικαλουμένων Αὐτήν, καί πρός ἔκφρασιν τῆς ἀπείρου πρός Αὐτήν εὐγνωμοσύνης μου, διά τάς πολλάς πρός ἐμέ Αὐτῆς εὐεργεσίας, ἅς παραπήλαυσα. Τούς ὕμνους τούτους ἐδημοσίευσα, ὅπως παράσχω τοῖς ἀγαπῶσι καί τιμῶσι τήν Μητέρα τοῦ Κυρίου ἐγκόλπιόν τι ἐν ᾧ νά εὑρίσκωσι διατετυπωμένα τά ἑαυτῶν συναισθήματα καί ἱκανοποιῶσιν αὐτά, ἄδοντες καί ὑμνοῦντες τήν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον, τήν Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Καί ἡ δημοσίευσις μέν, ἐγένετο καί διενεμήθη, ἀλλ’ ὁ πόθος τῆς ἀνυμνήσεως τῆς Κυρίας Θεοτόκου, ὑπηγόρευεν ἡμῖν νέας ὠδάς καί νέους ὕμνους, καί ὁ ἀριθμός αὐτῶν ηὐξάνετο καί οἱ ὕμνοι καί αἱ ὠδαί ἐπολλαπλασιάζοντο… Τάς ὠδάς καί τούς ὕμνους καί τούς Κανόνας τούτους, ἀπεφάσισα νά ἐκδώσω, πρός ἱκανοποίησιν τοῦ τῶν πιστῶν συναισθήματος, νά συνεκδώσω δέ μετ’ αὐτῶν καί τούς ἤδη ἐκδεδομένους εἰς ἕν σῶμα…
Ἐν Ἀθήναις, τῇ 24ῃ Ἰανουαρίου 1907 ἐν τῇ Ριζαρείῳ Ἐκκλησιαστικῇ Σχολῇ,
Ὁ Πενταπόλεως Νεκτάριος»
Οἱ λόγοι αὐτοί τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, εἶναι τό καταστάλαγμα μιᾶς ὁλόκληρης θεάρεστης ζωῆς. Μιλᾶνε ἀπό μόνοι τους καί ἴσως δέν θά χρειαζόταν τίποτε ἄλλο νά προσθέσουμε, ὡς ἀπόδειξη τῆς Θεοτοκοφιλίας του καί τοῦ πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο ἀπαθοῦς ἔρωτος καί εὐλαβείας του.
Αὐτή του ἡ εὐλάβεια ἄρχισε ἀπό τήν παιδική του ἡλικία, ὅταν στήν γενέτειρά του Σηλυβρία τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης, προσευχόταν μέ ὅλη τήν οἰκογένειά του μπροστά στήν θαυματουργή Εἰκόνα τῆς ἔνθρονης Θεοτόκου, τῆς «Μεγαλόχαρης» ἤ «Σηλυβρινῆς». Ἡ Σηλυβρία, ἀπό τόν 13ο αἰῶνα καί ἑξῆς, εἶχε ἀποκτήσει μεγάλη φήμη ἐξ αἰτίας τῆς Ἱστορικῆς αὐτῆς Εἰκόνος, πού φυλασσόταν στόν κεντρικό Ναό τῆς πόλεως, τό Γενέσιον τῆς Θεοτόκου. Σήμερα φυλάσσεται στόν Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Τιμίου Προδρόμου Καβάλας. Μόλις, λοιπόν, ὁ Ἅγιος ἐγκαταστάθηκε στήν Αἴγινα, παρήγγειλε ἀμέσως σέ Ἁγιορεῖτες Εἰκονογράφους νά τοῦ ἁγιογραφήσουν ἀκριβές ἀντίγραφο αὐτῆς τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος. Καί πράγματι, οἱ περίφημοι Ἁγιογράφοι Δανιηλαῖοι στά Κατουνάκια Ἁγίου Ὄρους, ἐξετέλεσαν τήν παραγγελία του καί ἡ Εἰκόνα αὐτή, κατά ἀπομίμηση τῆς Παναγίας τῆς Σηλυβρινῆς, ἀκόμη καί στίς διαστάσεις της, κοσμοῦσε, ὅσο ζοῦσε ὁ Ἅγιος καί κοσμεῖ μέχρι σήμερα τό κελλί του. Ὁ Ἅγιος ἦταν ψυχικά δεμένος μαζί της. Μπροστά της ἀμέτρητες φορές προσευχήθηκε. Σέ στιγμές καί ἡμέρες δύσκολες, τόσο γιά τόν ἴδιο, ὅσο καί γιά τήν Μονή του. Μέχρι σήμερα καίει μπροστά της ἀκοίμητη κανδήλα. Ἀλλά καί στήν Μονή τῆς Παναγίας τῆς «Χρυσολεοντίσσης», πάλι στήν Αἴγινα, ἡ ἐκεῖ θαυματουργή Εἰκόνα τῆς Παναγίας, εἶναι κι αὐτή παλαιό ἀντίγραφο τῆς ἴδιας εἰκόνος τῆς Σηλυβρινῆς. Γι’ αὐτό καί ὁ Ἅγιος πολλές φορές ἐπισκέφθηκε τήν Μονή αὐτή, προκειμένου νά προσευχηθεῖ καί νά προσκυνήσει τήν Εἰκόνα αὐτή, πού τοῦ θύμιζε τά παιδικά του χρόνια στή Σηλύβρια.
Ὁ Ἅγιος στίς ὠδές πού συνέθεσε στό Θεοτοκάριό του, χρησιμοποιεῖ βεβαίως, ἀπευθυνόμενος στήν Κυρία Θεοτόκο, τόν ἑνικό ἀριθμό, ὅπως ὅλοι οἱ ὑμνογράφοι. Ὅμως στίς κατ’ ἰδίαν προσευχές του πρός Αὐτήν, χρησιμοποιοῦσε ἀποδεδειγμένως τόν πληθυντικό ἀριθμό. Τό μαρτύρησαν μοναχές του, πού ἔτυχε νά τόν ἀκούσουν (διερχόμενες) ἐν ἀγνοίᾳ του. Ποιός ποτέ διανοήθηκε ἕνα τέτοιο σέβας καί ταπείνωση μπροστά στήν Βασίλισσα τῶν Οὐρανῶν; Ἀλλά καί ἡ Μοναχή, πού διακονοῦσε στό Ἅγιο Βῆμα, ὅπου λειτουργοῦσε ὁ Ἅγιος, ἐμαρτύρησε ὅτι κάποτε, ἐνῶ ἱερουργοῦσε ὁ Ἅγιος, κατά τόν καθαγιασμό, εἶδε μία μεγαλοπρεπεστάτη Κυρία πού κρατοῦσε βρέφος στήν ἀγκαλιά της καί ἡ ὁποία μπῆκε ἀπό τήν Ὡραία Πύλη καί στάθηκε δίπλα του. Μόλις ὁ λειτουργός Ἅγιος ἐξεφώνησε τό «ἐξαιρέτως τῆς Παναγίας Ἀχράντου…», ἡ Κυρία πρότεινε τό θεῖο Βρέφος στόν Ἅγιο, ὁ ὁποῖος τό πῆρε καί ἀμέσως οἱ δύο οὐράνιοι ἐπισκέπτες χάθηκαν. Ἡ διακονοῦσα Μοναχή τά εἶδε αὐτά ὀφθαλμοφανῶς καί τά ἐμαρτύρησε συγκινημένη.
Φαίνεται πώς, ὅταν οἱ σεβαστοί μουσικολογιώτατοι Πατέρες τῆς ἐνταῦθα Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας ἐμελοποίησαν κάποιους ὕμνους τοῦ Θεοτοκαρίου τοῦ Ἁγίου, καί κατ’ ἐξοχήν τόν περίφημο ὕμνο «Ἁγνή Παρθένε Δέσποινα», δέν μποροῦσαν κἄν νά ὑποπτευθοῦν καί νά φαντασθοῦν τόν πάταγο τῆς ἐπιτυχίας, πού σημείωσε ὁ συγκεκριμένος ὕμνος. Μέχρι σήμερα ἀκόμα, μετά ἀπό τόσα χρόνια, ἄνθρωποι πάσης ἡλικίας, τάξεως καί μορφώσεως, εὐκαίρως-ἀκαίρως, εἴτε τόν ψάλλουν εἴτε τόν ἀκοῦνε ἀπό κάποιο μέσο ἀκουστικῆς ἠχητικῆς μεταδόσεως. Σέ Ναούς, Μονές, Κατηχητικά, Κατασκηνώσεις, Ἐνοριακές ἐκδηλώσεις, Συνάξεις, μεταφορικά μέσα, ἀκούγεται ὁ ὕμνος αὐτός καί δοξάζεται ἡ Κυρία Θεοτόκος μέ τά λόγια τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου. Πῶς, λοιπόν, κι Ἐκείνη, μέ τή σειρά Της, νά μήν τόν ἀντιδοξάζει, ἔτι καί ἔτι, ἐπί γῆς καί οὐρανοῦ; Κι ἔτσι ὁ Ἅγιός μας, δέχεται παρ’ Αὐτῆς «τό δίκαιον ὄφλημα», ἀναδεικνυόμενος κατ’ ἐξοχήν Θεοτοκόφιλος.
Οἱ λιγοστές αὐτές γραμμές, σάν ἕνα σπυρί θυμίαμα καί σάν ἕνα λουλουδάκι ἄς λογαριαστοῦν, μπροστά στήν Εἰκόνα τοῦ Ἁγίου μας, ὁ ὁποῖος πρίν 100 ἀκριβῶς χρόνια ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ καί παρεδρεύει ὡς ἀξιωματοῦχος τιμητικός παρά τόν θρόνον τῆς Ἐνδόξου Θεοτόκου, τήν Ὁποίαν ὁλοψύχως ἠγάπησε καί ἀντηγαπήθη ὑπ’ Αὐτῆς.
Ταῖς αὐτοῦ ἁγίαις πρεσβείαις, Χριστέ ὁ Θεός, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν!
Ὁ ἀναξίως φέρων αὐτοῦ τό ὄνομα,
Μοναχός Νεκτάριος
Χιλανδαρινόν Κελλίον
Ἁγίου Νικολάου Μπουραζέρη
Καρυαί – ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 219
Νοέμβριος 2020